Dyskusja:Konary (powiat grójecki)

Z Wikipedii

                                        K   O   N   A   R   Y                                             

Są położone w odległości 12 km na północ od Warki i 44 km na południe od Warszawy. Leżą na wysokim tarasie Doliny Wisły, a grunty wsi ciągną się do samej rzeki. Jest to stara osada a ślady osadnictwa datowane są na okres neolitu tj. lata 4 500 - 1800 lat p.n.e. Konary są już notowane w średniowieczu. Niewątpliwe była to dawna wieś służebna, gdzie hodowano konie w stadninach na użytek grodu książęcego /w Czersku,/. W 1359 r. Konary są jeszcze wsią służebną dla Czerska. . Nie wiadomo od kiedy Konary stały się wsią biskupią - na pewno są już w 1380 r. Konary i sąsiadujące z nimi wsie - Podgórzyce, Przylot i Ostrówek z Pólkiem, prawie przez 600 lat tworzyły wspólny organizm gospodarczy. Kompleks tych wsi stanowił początkowo własność biskupów gnieźnieńskich - dobra stołowe, a później był własnością kapituły katedry gnieźnieńskiej. Konary i okoliczne wsie należały do powiatu /starostwa/ wareckiego w Ziemi Czerskiej. Obecnie jest to duża wieś sadownicza. Pierwszy sad /w folwarku/ został zanotowany w dokumentach już w roku 1557, w którym uprawiano gruszki i jabłka przeznaczone na zbyt, następne informacje o sadzie są z lat 1782-95. Pierwsze sady włościańskie poczęto zakładać już w drugiej połowie XIX wieku. Na większą skalę sadownictwo rozwinęło się w okresie międzywojennym.

W roku 1540 biskupi gnieźnieńscy założyli folwark Konary o pow. 12 łanów ok. 202 ha i utworzyli klucz konarski. W tym czasie wszystkie wsie w kluczu miały łącznie 711 ha ziemi uprawnej. W 1593 roku, na przeciwległym brzegu Wisły powstała osada Leszniki należąca do biskupów i wchodząca w skład klucza.

Dokładna data przekazania klucza konarskiego do dóbr kapituły gnieźnieńskiej nie jest znana. W roku 1623 klucz należał już do dóbr wspólnych kapituły gnieźnieńskiej tzw. dóbr chlebowych.

W kluczu konarskim w roku 1776 nastąpił bunt chłopów, którzy przeciwstawili się odrabianiu pańszczyzny i porwali się na ekonoma. Przywódca ukrywał się i nie odrabiał pańszczyzny.

W latach 1778 - 1795 do klucza należało 6 wsi, pojawiła się znów wieś Pólko, a w skład klucza wchodziły: 1. Konary 2. Leszniki, 3. Ostrówek, 4. Podogórzyce, 5. Pólko, 6. Przylot. Prowadzona była gospodarka rybacka stawowa i na rzece. W roku 1780 był w Konarach staw o pow. 0,7 ha. Ryby sprzedawał dwór głównie w Warszawie, a także na bliższych jarmarkach. Na terenie klucza było kilka małych jezior i wód o łącznej powierzchni 10 toni niewodowych - to jest ok. 125 ha. W kluczu było 132 gospodarstwa i 10 rodzin komorników /bez ziemi/. Hodowano 22 konie, 149 wołów, 208 krów. Było też 17 pasiek z 73 ulami. Powierzchnia wsi klucza konarskiego wynosiła 594 ha, a folwarku w Konarach 250 ha. Lasy zajmowały powierzchnię 700 ha. [Konary - 600 ha, Ostrówek - 100 ha] - drewno spławiano Wisłą do Warszawy. Wieś Konary miała w tym czasie 37 gospodarstw

W roku 1795 nastąpił trzeci rozbiór Polski - Konary znalazły się w zaborze Pruskim - dobra duchowieństwa katolickiego i królewszczyzny zostały zajęte na własność skarbu. Upaństwowiono też min. klucz konarski.

Na Kongresie Wideńskim w 1815 r. - zaborcy zawierają układ - powstaje Królestwo Polskie.. Konary znalazły się w Królestwie. Po utworzeniu Królestwa Polskiego ponownie utworzono dobra rządowe - obejmujące min. dobra poduchowne.

W roku 1827 w Konarach było - 57 domów i 393 mieszkańców. Obecnie mieszka ok. 390 osób ale w 128 /?/ domach.

Car Mikołaj I przekazał w roku 1828 część dóbr Skarbowi Królestwa Polskiego. Zarząd Majątku Państwowego czyli ekonomia rządowa obejmowała: min Dobra Konary na które składały się wsie - Konary, Podgórzyce, Przylot, Ostrówek, Pólko, Dębnowola i Klonowa Wola o łącznej pow. 2985 mórg i 161 domów oraz dwa folwarki - Konary i Ksawerów /Dębnowola/ o łącznej pow. 1907 mórg.

Po powstaniu styczniowym w roku 1864 ogłoszono ukazy carskie uwłaszczające chłopów. Chłopi zostają właścicielami użytkowanej ziemi.

W roku 1867 już funkcjonuje Gmina Konary - ze względu na obszar - gmina zbiorowa z wójtem. . W skład gminy wchodziły - Wsie: Konary, Dębnowola, Klonowa Wola, Magierowa Wola, Piaseczno, Stara Warka, Pilica, Ostrołęka, Kalina, Przylot, Ostrówek z Pólkiem, Podgórzyce. Trzy Szkoły początkowe - w Konarach, Starej Warce, Piasecznie Siedem Wiatraków , Jedna gorzelnia w Dębnowoli, Trzy kościoły - 2 katolickie - Konary, Ostrołęka, 1 ewangelicki w Pilicy. Obszar gminy to - 10 466 mórg x 5 598,7 m2 = 5 859,60 ha, Mieszkańcy - 3 287 osób Budynek gminy w Konarach pełnił też rolę poczty bo do niej przychodziła korespondencja dla mieszkańców, zlokalizowany był w Konarach na „górnej drodze” Murowany piętrowy budynek, na dole sklep na piętrze biuro gminy Konary. [w 1929 r. gmina jest jeszcze w Konarach, w 1937 już siedziba gminy Konary jest w Klonowej Woli].

W roku 1867 w Konarach była szkoła początkowa a wieś Konary składała się z 51 osad włościańskich posiadających 1012 mórg oraz folwarku o pow. 1152 mórg.

W roku 1921 powołano do życia Straż Pożarną w Konarach.

Sejm uchwala w 1920 r. ustawę o reformie rolnej. Konarski majątek ziemski został rozparcelowany - po I wojnie światowej stał jeszcze murowany piętrowy pałac, który spłonął ok.1937 r. Pozostało jedynie kilka budynków gospodarczych, które przetrwały II wojnę.

W roku 1929 w Konarach mieszkało 407 osób. Szkoła mieściła się w budynku z przed I wojny światowej, miała dwie sale lekcyjne oraz dobudowaną w okresie międzywojennym 3.

W 1940 r w Gminie Konary została utworzona, przez nauczycieli, jedna z najlepiej zorganizowanych placówek ZWZ Ośrodka IV Warka . W lutym 1942 r. przemianowana na Armię Krajową. Placówka Konary w 1941 r. liczyła ok. 50 osób - młodych rolników.

1944 - Powstaje przyczółek Warecko- magnuszewski, od ujścia Pilicy /Konar / do ujścia Radomki, Mieszkańców Konar wysiedlono przed żniwami - /w szkole od wiosny niemieckie wojsko/ Przyczółek warecko-magnuszewski zaczynał się od skrzyżowania koło kościoła. Ofensywa zimowa rozpoczęła się 14 stycznia 1945 r.

W 1945 r w Konarach było młodzieżowe KMW „Wici”, orkiestra dęta zorganizowana przy OSP Konary przez organistę i chór kościelny.

Rok 1950 -w tym okresie, na obecnym terenie gminy Warka, sadownictwo istniało praktycznie tylko w okolicy Konar. Pierwsze Powiatowe Święto Kwitnącej Jabłoni zorganizowano w 1959 roku na łąkach potyckich należących po reformie do mieszkańców Konar. W ramach reformy rolnej otrzymali je za opłatą 10 % wartości działki.

W roku 1957 przystąpiono do elektryfikacji Konar. W pierwszej połowie lat 60-tych zainstalowano telefony na korbkę. Centrala łączyła rozmowy w godz. 8-16, a później działały tylko 4 telefony podłączane do centrali w Warce. Na początku lat 70 wymieniono centralę na automatyczną.

Z funduszu Rozwoju Rolnictwa wsi Konary, Podgórzyce, Ostrówek w 1965 r. mieszkańcy tych wsi założyli Kółko Rolnicze w Konarach. Chyba do roku 1965 funkcjonował w Konarach ośrodek zdrowia przeniesiony później do Dębnowoli. W sierpniu 1969 r. została oddana do użytku nowa remiza OSP /w miejsce starego baraku/. W roku 1971 oddano do użytku nowo wybudowaną szkołę /po wieloletnich staraniach od 1955 r./ -

Parafia Konary od samego początku istnienia należała do biskupstwa poznańskiego aż do czasów ostatniego rozbioru Polski. Biskupi gnieżnieńscy najprawdopodobniej mieli prawo przedstawiania swoich kandydatów na plebanów. Od czasów rozbiorów należy do diecezji warszawskiej

Na początku XII w. jeszcze nie było podziału na parafie. Sieć parafialna ukształtowała się w głównych zarysach w XIII w. Przypuszczalnie w drugiej połowie XIII w. pierwotny kościół św. Krzyża i św. Trójcy w Pólku fundowali i uposażyli arcybiskupi gnieźnieńscy będący właścicielami tych ziem. W roku 1380, prawdopodobnie, przeniesiona została przez arcybiskupa gnieźnieńskiego Jana Suchywilka Strzeleckiego, parafia z Pólka k/Ostrówka do Konar i erygowana w 1381 r.

W XV i XVI w. każda większa parafia wiejska posiadała szkołę. Prowadzenie szkoły zależało od jej uposażenia i gorliwości plebana. Na rozwój szkół miała wpływ działalność Akademii Krakowskiej - do 1525 roku kształciło się w Krakowie 5 scholarów pochodzących z Konar. Do roku 1511 plebanem w Konarach był kanonik warszawski - Maciej ze Słonawy. Kościół w tym czasie był pod wezwaniem św. Trójcy. Do parafii należały 4 wsie: Konary, Podgórzyce, Przylot, Ostrówek.

Do roku 1554 plebanem w Konarach był Jan Przerębski /1510-1562/, wcześniej był proboszczem krakowskim u św. Jadwigi /1534/, był też podkanclerzem koronnym króla Zygmunta II Augusta /1551-1558/, następnie został Prymasem Polski /1559-1562/. Plebanem po Janie Przerębskim został kanonik łaski Mikołaj Górski.

W 1603 r w czasie wizytacji biskupa poznańskiego zanotowano, że w Konarach wystawiono nowy drewniany kościół pod wezwaniem św. Wojciecha - a plebanem został komendarz Kasper Czapski - do parafii należało 6 miejscowości : 1. Konary, 2. Podgórzyce, 3. Ostrówek, 4. Przylot /5. Pólko ? 6. Lasz vel.Leszniki ?/ W Konarach była też szkoła, której rektorem był Andrzej z Konar a kantorem Paweł.

Do roku 1619 plebanem w Konarach był kanonik gnieźnieński dr med. Wincenty Oczko, po nim plebanem został Daniel Dembski.

W roku 1769 w Konarach kapituła gnieżnieńska wystawiła nowy drewniany kościół pod wezwaniem Św. Trójcy. Nastąpiła likwidacja kościoła w Pólku ze względu na częste i obfite wylewy Wisły i Pilicy. Najprawdopodobniej wtedy zostały pobudowane cztery kapliczki narożne w ogrodzeniu cmentarza kościelnego oraz na cmentarzu grzebalnym przydrożna kapliczka słupowa. Wszystkie datowane są na XVIII w./2 poł./.

W roku 1792 wydano uniwersał na mocy którego cmentarze zostały usunięte z terenu wszystkich miast, zakazano grzebania zmarłych w kościołach i nakazano zakładanie nowych, poza miejskich. Na terenie zaboru pruskiego, rząd zaborczy powtórzył nakazy identycznej treści. Na konarskim cmentarzu grzebalnym najstarszy zachowany grób - Minasowicz z 1810.

W 1797 r. Prusacy ubiegli papieża i powołali diecezję w Warszawie a parafia Konary przestała podlegać pod diecezję poznańską.

W roku 1806 ksiądz Grzegorz Chmielewski odrestaurował kościół w Konarach. Dzwonnicę postawiono w 1807 r.

1868 Parafia Konary liczyła 1150 dusz, należała do dekanatu grójeckiego. Kościół drewniany pod wezwaniem św. Trójcy.

W roku 1869 w Konarach - ksiądz Stanisław Mioduszewski remontuje kościół z gruntu /całkowicie od podstaw/ pod kierunkiem budowniczego Wincentego Wolfke.

Od roku 1909do roku 1922 - proboszczem w Konarach był Edward Kawiński /1881-1963/, - później w Górze Kalwarii, który w 1938 roku przeszedł do kolegiaty Łowickiej.

1941 - Ksiądz Brodnicki rozbudowuje kościół w Konarach dobudowując zakrystię wg znalezionych starych planów kościoła. W roku 1944 /po wysiedleniu mieszkańców/ Niemcy spalili drewniany Kościół. W roku 1948 - rozpoczęto budowę kościoła w Konarach, ksiądz Owczarek kontynuował ją do III 1954. Kościół zbudowany jest z kamienia polnego.

W roku 1957 ukończono budowę Kościoła w Konarach. Obecny kościół jest pod wezwaniem Trójcy Przenajświętszej. Wybudowano wg projektu arch. Czesława Duchnowskiego. Jest neoromański z fragmentami barokowymi. Proboszczem był ksiądz Jan Podsiadły. Zachowały się: obraz przedstawiający Trójcę Św., obraz Matki Boskiej Nieustającej Pomocy, barokowe przenośne obrazy procesyjne.

Kościół w Konarach był konsekrowany przez kardynała Wyszyńskiego w roku 1966. Proboszczem był wtedy ks. Podsiadły.

1975 - W Konarach wystawiono nową dzwonnicę z kamienia polnego tak jak Kościół- proboszczem był ks. Konarzewski..