Klasztor Dafni

Z Wikipedii

Klasztory Dafni, Osios Loukas i Nea Moni na Chiosa Lista światowego dziedzictwa UNESCO
Kraj	Grecja
Typ	kulturowe
Spełniane kryterium	i, iv
Charakterystyka	#537
Regionb	Europa i Ameryka Północna
Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę:	1990 na 14 sesji
a Oficjalna nazwa wpisana na liście UNESCO b Oficjalny podział dokonany przez UNESCO

Dafni (gr. Δάφνι, Δάφνιον) - klasztor położony w Chaidari, w pobliżu Aten w Attyce. W 1990 roku klasztor został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Zdobiące go mozaiki zaliczane są do największych arcydzieł średniowiecza.

[edytuj] Historia

Pierwsza świątynia chrześcijańska na miejscu dzisiejszego kościoła klasztornego powstała w V wieku w miejscu świątyni Apollina zburzonej w 395 roku. Nazwa klasztoru pochodzi od greckiego słowa dafnai oznaczającego drzewa laurowe, które rosły w antycznym sanktuarium. W czasie wznoszenia bazyliki oraz otaczających ją murów obronnych wykorzystano kamienne bloki starożytnej budowli oraz jońskie kolumny umieszczając je w portyku. Do dziś pozostała jedynie jedna kolumna antyczna. Pozostałe elementy portyku zostały wywiezione do Londynu przez lorda Elgina.

Obecny kościół klasztorny oraz refektarz został wzniesiony około 1070 roku, gdy ustanowiono sam klasztor. Powstał on na oktagonalnym planie greckiego krzyża. Jest jednym z najcenniejszych przykładów XI-wiecznej architektury bizantyjskiej. Bizantyjczycy mieszkali w klasztorze niewiele ponad 100 lat. Był to okres intelektualnego rozkwitu Bizancjum, jednocześnie jedanak łączący się z upadkiem państwa. W 1204 roku, po zdobyciu Aten przez Franków, klasztor został złupiony przez krzyżowców. W następnych latach przejęli go od prawosławnych mnichów cystersi z Bellevaux. Ofiarował go im pierwszy frankoński diuk Aten, Otto de la Roche. Cystersi dokonali licznych przeróbek m.in. wznosząc otaczające klasztor mury obronne oraz gotyckie krużganki, które istnieją do dziś. Po zajęciu Attyki przez wojska tureckie cystersi musieli opuścić klasztor. W 1458 roku powrócili doń mnisi prawosławni, którzy zostali wygnani ponownie za udzielenie pomocy rebeliantom w trakcie powstania greckiego w 1821 roku. Pierwsze prace restauracyjne przeprowadzono dopiero w 1888 roku.

[edytuj] Mozaiki

Wewnątrz kościoła zachowały się bizantyjskie mozaiki. Przedstawiają one sceny z życia Chrystusa, Matki Boskiej, a także świętych (głównie z Syrii), archaniołów i proroków. Jednak najważniejszym dziełem sztuki jest Chrystus Pantokrator w kopule kościoła, której średnica wynosi 8 metrów. Postać przedstawiona została na złotym tle. Oświetla ją światło z 16 okien w tamburze. Lewa dłoń Zbawiciela spoczywa na apokaliptycznej Księdze Życia. Otaczają go wizerunki 16 proroków. W północno-zachodnim narożniku kopuły przedstawiono Przemienienie. Mozaiki w narteksie przedstawiają m.in. Ostatnią Wieczerzę, Umywanie stóp i Zdradę Judasza.

Klasztor ucierpiał w wyniku trzęsienia ziemi w 1999 roku. Obecnie, ze względu na trwające prace remontowe, jest zamknięty dla zwiedzających.