Karol Łazarz Henckel von Donnersmarck
Z Wikipedii
Karol Łazarz Henckel von Donnersmarck (1772-1864), baron i hrabia cesarstwa, 9. wolny pan stanowy Bytomia, magnat przemysłowy
Spis treści |
[edytuj] Rodzice
Urodził się 5 marca 1772 r. w Świerklańcu. Był młodszym synem Erdmanna Gustawa i baronówny Rudolfiny von Dyherrn und Schönau.
[edytuj] Życie i działalność
W czasie wojen napoleońskich walczył na czele ufundowanego przez siebie regimentu śląskiej husarii. W 1813 r. po śmierci brata Gustawa Adolfa odziedziczył dobra wokół Świerklańca. Do odziedziczonych ziem dokupił dobra wokół: Starych Tarnowic, Rept, Chropaczowa, Kamienia, Makoszowych, Zabrza, Zaborza, Sośnicy, Świętochłowic, Mikulczyc, Wieszowy, Stolarzowic i Ożarowic.
Podstawą jego fortuny był przemysł. W 1834 r. uzyskał prawo pierwszeństwa wydobywania wszelkich złóż galmanu i węgla na terenach do niego należących. W wyniku zawartej ugody z kuzynem Hugonem I z Siemianowic zagwarantował sobie wzajemne prawo wydobywania bogactw naturalnych na rodzinnych terenach. W Bytomiu uruchomił hutę cynku „Klara”, w Lipinach kopalnię „Quintoforo”, w Świętochłowicach hutę „Bethlen-Falva” (później „Florian”), w Zabrzu kopalnię „Concordia”.
W 1827 r. przejął godność 9. wolnego pana stanowego Bytomia. Była to już bardziej godność tytularna. Ostatecznie przywileje feudalne (np. sądownictwo patrymonialne) zostało zniesione w okresie Wiosny Ludów. W latach 1848-1850 przekazał majątek synowi, Guido.
Był odznaczony Orderem Pour le Mérite oraz najwyższym pruskim Orderem Orła Czarnego z Brylantami. Był Komandorem i Seniorem Zakonu Joannitów (protestancki odpowiednik Zakonu Maltańskiego). W 1840 r. został dziedzicznym wyższym podczaszym krajowym w Księstwie Śląskim z tytułem „Ekscelencji”. Jako wolny pan stanowy był członkiem pruskiej Izby Panów.
[edytuj] Rodzina
Był żonaty z hrabianką Julią von Bohlen. Zmarł 12 lipca 1864 r. we Wrocławiu. Został pochowany w Świerklańcu w mauzoleum rodowym (zniszczone w 1945). Spośród jego dzieci najbardziej znany był Guido (1830-1916), późniejszy książę.
[edytuj] Najważniejsza literatura
- A. Kuzio-Podrucki, D. Woźnicki, Herb i barwy Powiatu Tarnogórskiego, Tarnowskie Góry 2002.
- A. Kuzio-Podrucki, Henckel von Donnersmarckowie. Kariera i fortuna rodu, Bytom 2003
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Zarys dziejów Henckel von Donnersmarcków w: Śląska szlachta i arystokracja
