John Langshaw Austin
Z Wikipedii
John Langshaw Austin (ur. 28 marca 1911 w Lancaster, zm. 8 lutego 1960 w Oksfordzie) – brytyjski filozof analityczny.
Austin skończył studia na Uniwersytecie Oksfordzkim, gdzie został później wykładowcą i profesorem (od 1952). Reprezentował konkurencyjną dla filozofów z Cambridge filozofię języka (vide Ludwig Wittgenstein), która mimo wspólnego zainteresowania językiem codziennym, charakteryzowała się dążeniem do systematyzacji sposobów jego używania. Austin twierdził na przykład, że istnieje 614 takich sposobów – Wittgenstein natomiast wolał pozostawić język jako twór otwarty, nie widząc potrzeby jego taksonomii. Filozofowie pracujący na gruncie języka wychodzili z przekonania, że zrozumienie jego struktury pomoże w zrozumieniu struktury świata. Austin badał język w jego użyciach najbardziej codziennych, zakorzenionych w danym kontekście, zależnych od konkretnych okoliczności – osoba mówiąca tworzy bowiem, według filozofa, społeczne rzeczywistości w kontekście właśnie społecznym.
Najbardziej znanym dzisiaj aspektem pracy Austina, obecnym zwłaszcza w dziele Jak działać słowami, jest podział aktów mowy na lokucyjne (wypowiedzi posiadające znaczenie, ze zwróceniem uwagi na aspekt fonetyczny), illokucyjne (posiadające pewną konwencjonalną moc, np. informowanie, nakazywanie) i perlokucyjne (wywierające pewien określony skutek – przekonywanie kogoś, zaskakiwanie go lub oszukiwanie). Jako pierwsze jednak zwróciły jego uwagę wypowiedzi performatywne, które dokonują czegoś przez sam fakt bycia wypowiedzianym (Biorę sobie ciebie za żonę, nadawanie imienia, etc).
Bezpośrednim kontynuatorem pracy Austina jest dziś John Searle.
[edytuj] Bibliografia
- How to do Things with Words (Jak działać słowami 1962, przygotowana na podstawie notatek do wykładów z lat 1952-1955)
- Philosophical Papers (Rozprawy filozoficzne 1961, artykuły z lat 1939-1958)
- Sense and Sensibilia (Zmysły i przedmioty zmysłowe 1962, rekonstrukcja wykładów z lat 1947-1959)
- Mówienie i poznawanie: rozprawy i wykłady filozoficzne, WN PWN, Warszawa, 1993 – polskie wydanie wszystkich wspomnianych wyżej tekstów.
