Jan Brandys
Z Wikipedii
Jan Brandys (Ur. 13 listopada 1886 w Pawłowicach-Dębinie - zm. 27 lutego 1970), ksiądz katolicki, powstaniec śląski i działacz plebiscytowy, kapelan, generał WP, proboszcz.
Spis treści |
[edytuj] Wykształcenie
Był młodszym bratem ks. senatora Pawła Brandysa. Szkołę ludową ukończył w rodzinnej miejscowości. Do gimnazjum uczęszczał w Pszczynie, gdzie w 1908 r. uzyskał maturę. W tym samym roku rozpoczął studia filozoficzno – teologiczne na Uniwersytecie Wrocławskim. 22 czerwca 1912 roku przyjął święcenia kapłańskie. Był wikarym w parafii w Bukowicach k. Milcza, a następnie był administratorem parafii Raszowa w powiecie kozielskim. W latach 1915 – 1917 był administratorem parafii Łabędy k. Gliwic, a w latach 1917 – 1919 wikarym w Strzelcach Opolskich.
[edytuj] Powstania i plebiscyt
W połowie czerwca 1919 roku wysunięty został na naczelnego kapelana wojsk powstańczych. Wkrótce wyjechał do Ostrowa wielkopolskiego, skąd przydzielono go do w charakterze kapelana 1 Pułku Strzelców Bytomskich. Brał udział w I i III powstaniu śląskim (w III powstaniu zorganizował samodzielny oddział powstańczy składający się głównie z ochotników zza Odry, tzw. Grupa Dziergowicka ks. Brandysa). Po powstaniach został mianowany komisarzem likwidacyjnym dla wielu powiatów z siedzibą w Rybniku. W 1922 roku władze wojskowe zaproponowały mu objęcie stanowiska dziekana Okręgu Wojskowego Grodno, którego jednak nie przyjął. W grudniu 1923 roku został najpierw administratorem a potem proboszczem parafii w Brzezinach Śląskich. W latach 1933 – 1939 był proboszczem parafii pw. św. Barbary w Chorzowie, gdzie rozbudowano m.in. szpital św. Jadwigi. Należał do współorganizatorów Związku Powstańców Śląskich. Jego nazwisko znalazło się na liście ściganych przez władze hitlerowskie przed wybuchem II wojny światowej (Sonderfahndungsbuch Polen).
[edytuj] II wojna światowa
We wrześniu 1939 r. wyjechał do Francji, gdzie został urzędnikiem polskiej kurii polowej i kapelanem w Coëtquidan. Po kapitulacji Francji dostał się do Syrii, został tam do VIII 1941 r. szefem duszpasterstwa Brygady Strzelców Karpackich. W latach 1941 – 1942 w stopniu majora pełnił funkcję szefa duszpasterza Wojska Polskiego na Środkowym Wschodzie, a potem szefa Armii Polskiej na Wschodzie.
[edytuj] Emigracja
Po zakończeniu II wojny światowej osiadł w Wielkiej Brytanii, gdzie w 1947 roku został proboszczem polskiej parafii na Devonia Road w Londynie. Na krótko przed śmiercią otrzymał stopień generała brygady. Posiadał szereg odznaczeń wojskowych, m.in. Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Niepodległości z Mieczami, 3 – krotnie Krzyż Walecznych, 2 – krotnie Złoty Krzyż Zasługi oraz Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi. Zmarł w Londynie po ciężkiej chorobie 27 lutego 1970 roku i tam został pochowany na cmentarzu św. Patryka w Leyton.
