Pomoc:Jak napisać doskonały artykuł
Z Wikipedii
Jeśli tu zajrzałeś, to znaczy, że zapewne chcesz napisać doskonały artykuł, który być może zostanie zamieszczony na stronie Artykuły na medal. Oto krótki przepis jak tego dokonać:
Spis treści |
[edytuj] Wybierz temat
Wybór tematu do artykułu to indywidualna sprawa. Możesz stworzyć idealny artykuł zarówno z już istniejącego, słabego hasła, które rozwiniesz, jak i możesz zacząć pisać swój idealny artykuł od samego początku.
Jeśli zaczynasz pisać całkiem nowy artykuł, zapoznaj się z zasadami jego tworzenia, a zwłaszcza z zasadami nazewnictwa haseł obowiązującymi w Wikipedii.
Gdy wybierzesz już sobie temat Twojego doskonałego artykułu, użyj opcji przeszukiwania dotychczas napisanych haseł. Po pierwsze, sprawdź, czy nie ma już takiego hasła w Wikipedii, a po drugie zapoznaj się z zawartością haseł tematycznie związanych z Twoim artykułem. Będziesz potem mógł wstawiać do niego właściwe linki do innych haseł.
[edytuj] Przeszukaj jak najwięcej źródeł
Możesz uważać, że wiesz już wszystko na temat, o którym chcesz pisać, ale może jednak inni wiedzą jeszcze coś, czego ty nie wiesz? Spróbuj najpierw poszukać analogicznych haseł na Wikipediach pisanych w innych językach, zwłaszcza na najbardziej obszernej Wikipedii anglojęzycznej (http://en.wikipedia.org/). Potem przeszukaj inne zasoby dostępne w internecie, używając do tego ogólnodostępnych wyszukiwarek (Google, Yahoo, Wirtualna Polska, Onet, itp).
Na koniec, jeśli wciąż czujesz niedosyt wiedzy, być może warto zajrzeć do stosownych książek, których potężne zasoby można znaleźć w bibliotekach publicznych. Staraj się w miarę możności nie opierać na jednym źródle, ale łącz informacje z kilku źródeł. Wtedy Twój doskonały artykuł nabierze głębi.
[edytuj] Układ idealnego artykułu
[edytuj] Akapit wprowadzający - definicja i streszczenie
Rozpocznij swój artykuł od zwartego wprowadzającego akapitu, w którym znajduje się:
- jasna definicja jego tematu
- i streszczone najważniejsze informacje z całego artykułu
Dzięki streszczeniu, czytelnik, który chce się tylko pobieżnie zapoznać z danym tematem, nie będzie musiał "przegryzać" się przez cały tekst. Zaleca się, aby w pierwszym zdaniu akapitu wprowadzającego znalazł się jego wytłuszczony tytuł. Język zastosowany w tym akapicie powinien być przystępny nawet dla niespecjalistów. Postaraj się, by nagłówek miał długość odpowiadającą całości - przy bardziej rozbudowanych hasłach nawet kilkanaście zdań.
Niektóre rodzaje artykułów (np. artykuły biograficzne) mogą mieć specyficzny układ akapitu wprowadzającego.
[edytuj] Główna część artykułu
Po takim wstępie zacznij pisać właściwą część swojego artykułu. Zajrzyj jednak wcześniej do poradnika autora Wikipedii, aby dowiedzieć się jak poprawnie formatować tekst, stosować wytłuszczenia, podtytuły oraz przede wszystkim jak poprawnie tworzyć linki.
Zawsze warto rozdzielać swój tekst na akapity oraz sekcje, korzystając z podtytułów i list, bo to poprawia przejrzystość i czytelność artykułu. Pilnuj logicznego układu podtytułów i nie przesadzaj z ich ilością – jeśli artykuł jest krótki, czasem lepiej z nich zrezygnować.
Informacje zawarte w artykule muszą być wiarygodne i możliwe do sprawdzenia w dostępnych źródłach (zobacz weryfikowalność).
Pamiętaj, że nie wolno po prostu kopiować tekstu lub grafik ze źródeł objętych prawem autorskim, można się opierać na tego typu źródłach w odpowiedni je sposób podając w artykule (zobacz przypisy).
W wielu artykułach warto też dodać historyczne tło omawianego zagadnienia i opis historii zmian ludzkich zapatrywań na dany temat.
[edytuj] Linki do innych haseł w Wikipedii
Rób dużo linków do innych artykułów w Wikipedii - ale nie przesadzaj z tym. Nie powtarzaj wiele razy linków do tego samego hasła, bo to zmniejsza czytelność hasła. Zazwyczaj wystarcza jeden link do jednego hasła, choć w dłuższych artykułach można dla wygody czytelnika powtórzyć linkowanie, ale nie za blisko poprzedniego. Nie linkuj do słów trywialnych, które każdy rozumie (np: zło, dobro), lecz tylko do terminów, które wymagają wyjaśnienia. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy linkowany termin, mimo że dość oczywisty, jest ściśle związany z tematem artykułu. Unikaj jednak zbyt dużego natłoku linków, bo to się źle czyta.
Wbudowuj linki do haseł w Wikipedii naturalnie w tekst - unikaj linków w nawiasach i wyróżnionych linków typu patrz też. Nie wstawiaj linków do stron w innych wersjach językowych Wikipedii. Do tego służą tzw. interwiki.
[edytuj] Źródła
Zobacz więcej w osobnym artykule: Wikipedia:Podawanie źródeł informacji.Korzystaj z jak największej liczby wiarygodnych źródeł, tak aby Twój artykuł był w pełni weryfikowalny. Gdy artykuł jest oparty na wielu źródłach oznacz w tekście, które fakty pochodzą z których źródeł przy pomocy mechanizmu przypisów. Korzystaj przy tym z szablonów bibliograficznych, dzięki którym Twoje przypisy będą dokładnie kierowały do użytych przez Ciebie źródeł.
Po głównej części artykułu utwórz sekcję "przypisy" przy pomocy szablonu {{Przypisy}}. Możesz też utworzyć sekcję "Bibliografia" i umieść tam wszystkie pozycje (książki, artykuły naukowe, strony WWW), z których zdobyłeś wiedzę ogólną na temat treści artykułu i których wcześniej nie podałeś korzystając z mechanizmu przypisów. Nie umieszczaj w bibliografii pozycji związanych z tematem, z których tak naprawdę nie korzystałeś. Pozycje w bibliografii powinny być pełne - z podaniem autora, tytułu pracy, dokładnej informacji gdzie i kiedy praca się ukazała, numerami stron i numerem ISBN lub ISSN.
[edytuj] Linki zewnętrzne
Zobacz więcej w osobnym artykule: Wikipedia:Zasady wstawiania linków zewnętrznych.Na końcu tekstu wskazane jest umieszczenie, w osobnej sekcji "Linki zewnętrzne", linków do innych zasobów internetowych, które wydają ci się istotne dla danego tematu. Pamiętaj jednak, chodzi o umieszczenie tam tylko wartościowych zasobów, które uzupełniają dany artykuł o treści, które z różnych względów nie można zamieść w Wikipedii. Należy pamiętać, że Wikipedia nie jest zbiorem linków innych stron WWW i dlatego muszą to być wybrane, najlepsze linki, ściśle związane z tematem artykułu.
Dodawanie linków zewnętrznych do hasła nie jest obowiązkowe, jeśli wszystkie ważne strony dotyczące tematu hasła zostały wykorzystane w sekcji "przypisy" lub "bibliografia", sekcja "linki zewnętrzne" jest zbędna.
[edytuj] Interwiki i kategorie
Pamiętaj o wstawieniu artykułu do odpowiedniej kategorii i dodaj wszystkie linki Interwiki do innych, istniejących wersji językowych Twojego artykułu.
[edytuj] Kolejność sekcji końcowych
Końcowe sekcje artykułu powinny być umieszczane w takiej kolejności:
- Przypisy - tworzona za pomocą szablonu {{Przypisy}}, podajemy tu bibliografię danych szczegółowych oraz ogólne notatki do głównej treści hasła
- Bibliografia (opcjonalna, jeśli nie wszystkie źródła są podane w przypisach) - tu podajemy ważniejsze źródła na podstawie których powstał artykuł, i które nie zostały z jakichś powodów podane w przypisach.
- Literatura dodatkowa (opcjonalna) - tu podajemy ważniejsze źródła np. książkowe, do których warto zajrzeć, by pogłębić wiedzę na opisywany temat - sekcja ta nie powinna być zbyt obszerna
- Zobacz też (opcjonalna) - tu podajemy linki do innych artykułów na polskiej Wikipedii, jeśli wcześniej nie było do nich linków w głównej części hasła
- Linki zewnętrzne (opcjonalna) - tu podajemy linki do źródeł internetowych innych niż polska Wikipedia, jeśli wcześniej nie pojawiły się w przypisach i bibliografii.
Uwaga! Wszelkie wpisy w tych sekcjach powinny czemuś służyć, błędem jest wpisywanie czegokolwiek do "Zobacz też" czy "Linki zewnętrzne", aby tylko coś tam było. Tym bardziej nie należy podawać w bibliografii pozycji, z których w rzeczywistości się nie korzystało!
[edytuj] Ilustracje
Wreszcie, zastanów się czy nie warto zilustrować Twojego doskonałego artykułu jakimś obrazkiem. Jeden obrazek jest przecież często więcej wart niż 1000 słów. Pliki graficzne (w formacie JPEG, PNG lub SVG) można umieszczać na serwerze Wikipedii za pomocą strony Specjalna:Upload lub w specjalnym repozytorium plików multimedialnych zwanym Commons. Obecnie zaleca się umieszczanie plików graficznych raczej w Commons niż w samej Wikipedii.
Pamiętaj, że każdy obrazek powinien być opatrzony odpowiednim szablonem licencji. Pamiętaj, że nie możesz w ten sposób łamać praw autorskich właścicieli obrazków.
Możesz też do woli korzystać z już umieszczonych obrazków, zarówno tych z Wikipedii jak i z Commons. Czasami warto też poszukać obrazka na stronach zawierających bezpłatne grafiki i zdjęcia na licencji Public Domain. Obszerny spis stron www, na których są setki tysięcy publicznie dostępnych obrazków można znaleźć na stronie: en:Wikipedia:Public_domain_image_resources
Więcej o wstawianiu obrazków w uwagach o wstawianiu obrazków.
[edytuj] Pozostałe uwagi
Jeśli piszesz artykuł na temat którego istnieją kontrowersyjne poglądy, zapoznaj się z zasadami neutralnego punktu widzenia obowiązującego w Wikipedii.
Nie rób błędów ortograficznych. Wikipedia nie posiada niestety wbudowanego słownika, ale dobrym pomysłem jest pisanie tekstu w dowolnym edytorze tekstu, który ma taki słownik i przekopiowywanie sprawdzonego tekstu z edytora do pola edycyjnego Wikipedii. Niektóre przeglądarki, m.in. Firefox 2, mają wbudowany korektor pisowni.
[edytuj] Jak dostać medal
Najpierw poddaj swój doskonały artykuł osądowi innych wikipedystów, korzystając ze Stron dyskusyjnych. Zadaj na tych stronach pytania, jeśli masz jakieś wątpliwości, poproś o ocenę napisanego tekstu a następnie uwzględnij zasadne uwagi innych wikipedystów. To pozwoli jeszcze bardziej pogłębić Twój doskonały artykuł o punkty widzenia, które Tobie być może nie przyszły do głowy, oraz umożliwi wyłapanie przynajmniej części błędów. Na koniec zgłoś go do Wikipedia:Propozycje do Artykułów na medal. Nie oczekuj jednak samych pochwał - bo artykuł, który Tobie wydaje się doskonały może taki nie być w oczach innych. Pamiętaj też o tym, że nawet jeśli artykuł jest w 100% Twoim dziełem i ciężko się nad nim napracowałeś nie stanowi on Twojej własności i każdy może go dalej ulepszać.
