Język saramaccan
Z Wikipedii
| Saamáka | |
| Obszar | Surinam, Gujana Francuska |
| Liczba mówiących | ok. 26000 |
| Klasyfikacja genetyczna | Języki kreolskie *Języki kreolskie na bazie portugalskiego *Języki kreolskie na bazie angielskiego **Język saramaccan |
| Pismo | łaciński |
| Status oficjalny | |
| Język urzędowy | nigdzie |
| ISO 639-2 | crp |
| ISO/FDIS 639-3 | srm |
| W Wikipedii | |
| Zobacz też: język, języki świata
|
|
Saramaccan (nazwa własna: Saamáka) to język kreolski używany przez około 24000 ludzi w Surinamie nad rzeką Saramacca i nad górnym biegiem rzeki Surinam i przez około 2000 ludzi w Gujanie Francuskiej. Użytkownicy są w większości potomkami zbiegłych niewolników, nazywanych Saramaka.
Jest to jeden z niewielu języków kreolskich, którego leksyka pochodzi w dużej części od więcej niż jednego języka.
Spis treści |
[edytuj] Pochodzenie
Leksyka pochodzi głównie z języków: portugalskiego (około 35%), angielskiego (około 50%), niderlandzkiego oraz w około 5% z sub-saharyjskich języków afrykańskich, przede wszystkim języka kongo i języka gbe.
Zapożyczenia z portugalskiego to np. mujee (mulher) "kobieta"; womi (homem) "mężczyzna"; da (dar) "dać"; bunu (bom) "dobry"; kaba (acabar) "kończyć"; ku (com) "z"; kuma (como) "jak"; faka (faca) "nóż"; aki (aqui) "tu"; ma (mas) "ale"; kendi (quente) "gorący"; liba (arriba) "ponad"; lio (rio) "rzeka".
Fonetyka ma wiele cech wspólnych z językami Afryki Zachodniej, głównie cechy języka tonalnego (saramaccan ma zamiast akcentu dwa tony: wysoki i niski).
Język powstał przypuszczalnie w Brazylii jako język kreolski portugalski z zapożyczeniami afrykańskimi, a następnie został przeniesiony wraz z niewolnikami do Surinamu.
[edytuj] Dialekty
Istnieją trzy główne dialekty: dialekt dolnej rzeki Surinam i górnej rzeki Surinam (używane przez grupę Saramaccan) oraz dialekt grupy Matawari.
[edytuj] Przykładowe zdania
De waka te de aan sinkii möön.
"Oni szli, aż się zmęczyli."
U ta mindi kanda fu dee soni dee ta pasa ku u.
"Stworzyliśmy pieśni o rzeczach, które nam się zdarzyły."
A suku di soni te wojo fëën ko bëë.
"Szukał tego na próżno."
Mi puu tu dusu kölu bai ën.
"Zapłaciłem dwa tysiące guilderów, żeby to kupić."
[edytuj] Linki zewnętrzne
- (en) SIL Saramaccan-English dictionary
- (en) Ethnologue
