Henryk I Kardynał

Z Wikipedii

Henryk I Kardynał

Henryk Kardynał port. Dom Henrique, O Grande Inquisidor (ur. 31 stycznia 1512 w Lizbonie, zm. 31 stycznia 1580 w Almeirim) - król Portugalii w latach 1578-1580, piąty syn króla Manuela I i jego drugiej żony, Marii Aragońskiej.

Jako piąty syn Manuela I, Henryk nie liczył na sukcesję tronu. Oddał się więc duchowieństwu, postanowił w ten sposób reprezentować interesy portugalskie, w czasach, gdy na półwyspie Iberyjskim Kościołowi Katolickiemu przewodziła Hiszpania. Szybko wspinał się po szczeblach hierarchii kościelnej. Był arcybiskupem Bragi, pierwszym arcybiskupem Evora, aż w końcu arcybiskupem Lizbony. Choć nie uczestniczył w żadnym, został uznany za jednego z dwóch faworytów do sukcesji na tronie watykańskim na obydwu konklawe odbywających się w 1555 roku (brat Henryka, król Portugalii - Jan III poprosił swojego kuzyna, cesarza Karola V, żeby poparł jego kandydaturę, kupując głosy kardynałów).

Był zwolennikiem niezależności Portugalii, przyciągnął do swych przekonań jezuitów, z których usług chciał korzystać również w Imperium zamorskim. W 1550 roku ustanowił uniwersytet w Evorze. W latach 1562 - 1568 regent, opiekował się nieletnim infantem Sebastianem I z dynastii Aviz. Po tragicznej bitwie w 1578 pod Alcácer-Quibir, w której młody Sebastian zginął, Henryk wstąpił na tron Portugalii, w Mosteiro de Alcobaça po otrzymaniu potwierdzenia o śmierci kuzyna. Gdy wstąpił na tron zrezygnował z duchowieństwa, i szukał sposobu na zapewnienie kontynuacji dynastii Aviz, ale jego prośbom nie przychylił się ówczesny papież Grzegorz XIII, który był spowinowacony z Habsburgami.

Pomimo problemów z sukcesją, Henryk I nigdy nie ustanowił swoim następcą kuzyna o Prior do Crato (port. Przeor Crato; Tytuł - najwyższy w hierarchii w zakonie Hospitalários. Nazwa pochodzi od dominium w Crato, które zakonowi przekazał król Sancho II w 1232 roku), ponieważ nie uznawał legitymizmu Dom Antonia. Wskutek tego, po śmierci Henryka nastąpił okres kryzysu w sukcesji tronu portugalskiego. Antonio, Prior do Crato wstąpił ostatecznie na tron, ale nie udało się mu go utrzymać. Stracił go na rzecz swojego kuzyna - Filipa II, króla Hiszpanii.

Król-kardynał umarł w 1580 roku zostawiając państwo pod panowaniem junty pięciu kardynałów. W listopadzie 1580 roku Filip II wysłał księcia Alby, aby zdobył Portugalię. Lizbona upadła bardzo szybko i Filip II hiszpański został wybrany królem portugalskim przyjmując imię Filipa I, wybór został przeprowadzony pod warunkiem, że teren Portugalii oraz jej terytoria zamorskie nie zostaną jedną z prowincji hiszpańskich.

Poprzednik
Sebastian I