Frederik Willem de Klerk
Z Wikipedii
Frederik Willem de Klerk (ur. 18 marca 1936 w Johannesburgu), polityk , prawnik, prezydent RPA w latach 1989-1994, laureat Pokojowej Nagrody Nobla 1993 (z Nelsonem Mandelą), Człowiek Roku 1993 według magazynu Time wspólnie z Nelsonem Mandelą, Jaserem Arafatem i Icchakiem Rabinem. 7 lutego 1992 roku odwiedził Polskę.
Od 1972 zasiadał w parlamencie z ramienia Partii Narodowej, od 1978 minister kilku resortów. W 1989 po ustąpieniu Pietera Bothy został kolejno przewodniczącym Partii Narodowej (luty) i prezydentem (sierpień). Już w 1988 wyraził jako pierwszy czołowy polityk rządzącej partii opinię, że żadna wspólnota nie powinna dominować nad inną. 2 lutego 1990 wygłosił przemówienie, nazwane później przemówieniem o przełomie, które zapoczątkowało kurs łagodzenia i ostatecznie likwidacji apartheidu w RPA. Podjął decyzje o zniesieniu stanu wyjątkowego oraz uwolnieniu więźniów politycznych, w tym Nelsona Mandeli. W 1994 doprowadził do pierwszych wolnych wyborów parlamentarnych i prezydenckich.
Działania na rzecz zniesienia apartheidu przyniosły mu Pokojową Nagrodę Nobla w 1993, którą podzielił z Nelsonem Mandelą. Po wyborach z 1994 został zastąpiony przez Mandelę na stanowisku prezydenta, pozostał jeszcze do 1996 na stanowisku II wiceprezydenta (I wiceprezydentem został Thabo Mbeki). W 1997 wycofał się z życia politycznego.
W późniejszych latach głośne były sprawy rozwodu de Klerka (1998) oraz zabójstwa (prawdopodobnie na tle rabunkowym) jego byłej żony (2001).
[edytuj] Źródła
- Beata Tarnowska (red.), Nagrody Nobla. Leksykon PWN, Warszawa 2001
- Almanach świata'95. Fakty, liczby, ludzie, Warszawa-Kraków 1994
1901: Dunant, Passy • 1902: Ducommun, Gobat • 1903: Cremer • 1904: IPM • 1905: Suttner • 1906: Roosevelt • 1907: Moneta, Renault • 1908: Arnoldson, Bajer • 1909: Beernaert, Estournelles de Constant • 1910: MSPB • 1911: Asser, Fried • 1912: Root • 1913: La Fontaine • 1917: Czerwony Krzyż • 1919: Wilson • 1920: Bourgeois • 1921: Branting, Lange • 1922: Nansen • 1925: Chamberlain, Dawes • 1926: Briand, Stresemann • 1927: Buisson, Quidde • 1929: Kellogg • 1930: Söderblom • 1931: Addams, Butler • 1933: Angell • 1934: Henderson • 1935: Ossietzky • 1936: Lamas • 1937: Cecil • 1938: Biuro Nansenowskie • 1944: Czerwony Krzyż • 1945: Hull • 1946: Balch, Mott • 1947: Kwakrzy • 1949: Boyd Orr • 1950: Bunche • 1951: Jouhaux • 1952: Schweitzer • 1953: Marshall • 1954: WKNZdsU • 1957: Pearson • 1958: Pire • 1959: Noel-Baker • 1960: Lutuli • 1961: Hammarskjöld • 1962: Pauling • 1963: Czerwony Krzyż • 1964: King • 1965: UNICEF • 1968: Cassin • 1969: MOP • 1970: Borlaug • 1971: Brandt • 1973: Kissinger, Le • 1974: MacBride, Satō • 1975: Sacharow • 1976: Williams, Corrigan • 1977: AI • 1978: Sadat, Begin • 1979: Matka Teresa • 1980: Esquivel • 1981: WKNZdsU • 1982: Myrdal, García Robles • 1983: Wałęsa • 1984: Tutu • 1985: Lekarze Przeciw Wojnie Nuklearnej • 1986: Wiesel • 1987: Arias • 1988: Siły Pokojowe ONZ • 1989: Dalai Lama • 1990: Gorbaczow • 1991: Suu Kyi • 1992: Menchú • 1993: Mandela, de Klerk • 1994: Arafat, Peres, Rabin • 1995: Pugwash, Rotblat • 1996: Belo, Ramos Horta • 1997: ICBL, J.Williams • 1998: Hume, Trimble • 1999: Lekarze bez Granic • 2000: Kim • 2001: ONZ, Annan • 2002: Carter • 2003: Ebadi • 2004: Maathai • 2005: MAEA, ElBaradei • 2006: Grameen Bank, Yunus • 2007: MZdsZK, Gore
Prezydenci RPA 1961-1994
Charles Robberts Swart • Jozua François Naudé (tymczasowo) • Jacobus Johannes Fouché • Johannes de Klerk (tymczasowo) • Nicolaas Johannes Diederichs • Marais Viljoen (tymczasowo) • Balthazar Johannes Vorster • Marais Viljoen • Pieter Willem Botha • Frederik Willem de Klerk
(od 1994 - zastępca prezydenta): Frederik Willem de Klerk i Thabo Mbeki (równolegle) • Thabo Mbeki • Jacob Zuma • Phumzile Mlambo-Ngcuka
