Frankenstein

Z Wikipedii

Frankenstein – bohater powieści Mary Shelley pt. Frankenstein, czyli nowy Prometeusz. Student filozofii naturalnej Wiktor Frankenstein tworzy i ożywia sztucznego człowieka, zszytego z fragmentów trupich ciał. Autorka nie podaje w swej powieści dokładnego opisu procesu, uważa się jednak powszechnie, iż Frankenstein złożonego przez siebie stwora ożywił przy użyciu wyładowania elektrycznego. Pierwowzorem tej postaci był prawdopodobnie alchemik, filozof i wynalazca – Johann Konrad Dippel.

Postać Frankensteina stawia pytania dotyczące granic eksperymentów naukowych, igrania z życiem i śmiercią oraz istoty człowieczeństwa.

Mimo iż w powieści powstały twór nie ma imienia, w kulturze masowej przyjęło się określać go właśnie mianem frankensteina, stąd pisownia dwu odrębnych znaczeń (wielką, bądź małą literą):

• Frankenstein – tytułowy bohater powieści, nazwisko twórcy potwora
• frankenstein – monstrum, na podobieństwo tego z powieści (a raczej z filmu)

Ciekawostką jest fakt, że nazwisko bohatera największej liczby filmowych horrorów pochodzi od nazwy miasta na Dolnym Śląsku Ząbkowic Śląskich (ówczesna nazwa miasta to właśnie Frankenstein). Mieszkała tam rodzina prawdziwego doktora Frankensteina. Pisarka Mary Shelley spotkała go podczas swojej podróży po Europie i urzeczona nim postanowiła jego nazwisko nadać bohaterowi swojej powieści^{[potrzebne źródło]}.

Notabene zła sława miejscowości Frankenstein pochodzi od praktyk, o które oskarżano grabarzy z tej miejscowości w 1606 r. Sporządzać mieli oni trujący proszek z ludzkich zwłok, którego rozsypywanie po domach i smarowanie nim klamek miało być przyczyną zarazy^[1].

[edytuj] Filmy z Frankensteinem

• Pierwsza adaptacja Frankensteina powstała w 1910 r. w wytwórni Thomasa Edisona.
• Amerykańska wytwórnia Universal Films wyprodukowała całą serię filmów, w których monstrum grali:
  • Frankenstein (1931 - Boris Karloff) - najsłynniejszy film z Frankensteinem
  • Narzeczona Frankensteina (Bride of Frankenstein) (1935 - Karloff)
  • Syn Frankensteina (Son of Frankenstein) (1939 - Karloff)
  • Stara Frankensteina (Ma' of Frankenstein) (1940 - Karloff)
  • Duch Frankensteina (Ghost of Frankenstein) (1942 - Lon Chaney Jr.)
  • Frankenstein spotyka Wilkołaka (Frankenstein Meets the Wolf Man) (1943 - Bela Lugosi z kaskaderem Eddie Parkerem w niektórych niebezpiecznych scenach)
  • Dom Frankensteina (House of Frankenstein) (1944 - Glenn Strange)
  • Dom Draculi (House of Dracula) (1945 - Strange)
  • Abbott i Costello spotykają Frankensteina (Bud Abbott Lou Costello Meet Frankenstein) (1948 - Strange).
  • Uniwersal wyprodukował też sitcom Potwory (Monsters) z Fredem Gwynne jako Hermanem Munster charakteryzowanym na filmowego Frankensteina Karloffa.
• Brytyjske studio Hammer Films wyprodukowało serię filmów w których Dr Frankenstein zazwyczaj był grany przez Petera Cushinga, a potwór przez:
  • Przekleństwo Frankensteina (The Curse of Frankenstein) (1957 - Christopher Lee)
  • Zemsta Frankensteina (The Revenge of Frankenstein) (1958 - dwa potwory: Michael Gwynn i Peter Cushing)
  • Zło Frankensteina (The Evil of Frankenstein) (1964 - Kiwi Kingston)
  • Frankenstein stworzył kobietę (Frankenstein Created Woman) (1967 - Susan Denberg)
  • Frankenstein musi zginąć (Frankenstein Must be Destroyed) (1969 - Freddie Jones)
  • Horror Frankensteina (The Horror of Frankenstein) (1970 - David Prowse)
  • Frankenstein i potwór z piekła (Frankenstein and the Monster from Hell) (1974 - Prowse)
• Inne adaptacje filmowe zasługujące na uwagę:
  • Młody Frankenstein (Young Frankenstein) (1974), komedia Mela Brooksa
  • Frankenstein (1994), reżyser Kenneth Branagh
  • Frankenstein kontra Bragon (1965),horror,reżyser Ishirō Honda

Oprócz wyżej wymienionych filmów powstało jeszcze kilkadziesiąt innych, kinowych i telewizyjnych, w których bohaterem był dr Frankenstein lub potwór - Frankenstein.

[edytuj] Zobacz też

• Afera grabarzy z Frankenstein

Przypisy