Wikipedia:Dzielenie artykułów na sekcje

Z Wikipedii

Dzielenie artykułów na mniejsze elementy staje się coraz ważniejsze, ponieważ coraz częściej można znaleźć w Wikipedii długie hasła napisane bez wizji całości. Warto więc uczulić na to większe grono Wikipedystów.

Duże artykuły powstają na dwa sposoby: jako luźny zbiór zdań (dopisanych przez różnych autorów albo jako zestaw porad jednego autora) lub na bazie jakiegoś eseju. Oba sposoby z punktu widzenia Wikipedii mają swoje wady, które wymagają dopracowania:

• w luźnym zbiorze brak hierarchii i sprawia on zwykle wrażenie, jakby składał się z samych dygresji, bo kolejni autorzy często doklejają zdanie lub dwa gdzie popadnie; zniechęca to do lektury, bo nie wiadomo co jest esencją, a co tylko rozwinięciem tematu;
• tekst napisany jako esej także jest nieczytelny; tu wprawdzie często istnieje logiczny ciąg, ale jego odkrycie wymaga prześledzenia całego tekstu, i także nie widać na pierwszy rzut oka, co jest najważniejsze;

Encyklopedia powinna zapewniać częściowe uporządkowanie, bez popadania w którąś z tych skrajności. Dobrze podzielony tekst samym układem ułatwia znajdowanie interesujących faktów. Sugeruje też, gdzie należy dodawać kolejne informacje, a nawet może podpowiadać, które wątki należałoby dopiero dopisać. Do dzielenia używa się sekcji i akapitów.

Spis treści 1 Sekcje 2 Akapity 3 Definicja 4 Grafiki 5 Kompozycja 6 Uwagi dodatkowe 7 Przykłady dzielenia 8 Zobacz też

[edytuj] Sekcje

Dzielenie na sekcje trudno opisać - trzeba się zastanowić, co w danym tekście jest najważniejsze, i wymyślić odpowiedni tytuł dla każdego z tych tematów. Jest dobrze, jeśli na pierwszy rzut oka widać np. życiorys, twórczość, linki wewnętrzne i zewnętrzne, ale czasem tak niestety nie jest. Inny przydatny podział to okresy historyczne, np. wieki kalendarzowe albo okres między wojnami.

Generalnie sekcja nie powinna zawierać więcej tekstu niż się jednorazowo mieści na ekranie, i nie mniej niż dwa akapity - i to jedyna praktyczna wskazówka. Jeśli to nie wystarczy, bo wątek jest bogatszy, to należy pomyśleć o dodaniu podsekcji. Jeśli i to za mało (i np. spis treści nie mieści się na jednym ekranie) to trzeba pomyśleć, którą partię tekstu należy wydzielić do osobnego artykułu, a pozostawić tylko kilkuzdaniowe streszczenie i link do tego artykułu (Szablon:main) pod tytułem tej sekcji (tak, jak to jest zrobione w sekcji "Definicja" tego artykułu).

W angielskiej Wikipedii, gdzie długie artykuły są częste, zdarza się, że w haśle na 1,5 ekranu jest kilka sekcji 2 rzędu, czyli zawierających linię rozdzielającą. W polskiej można stosować sekcje niższego rzędu (zwykle 4., gdzie tytuł jest pisany czcionką zwykłej wielkości, tylko pogrubioną), ale jest też sens używania tych "dużych sekcji". Ich użycie sugeruje, że temat jest dużo większy i zachęca do wypełniania poszczególnych zagadnień.

[edytuj] Akapity

Akapity powinny się składać z kilku zdań wyrażających jedną myśl. Ponieważ jednak artykuły w Wikipedii często powstają przez doklejanie kolejnych informacji, a nie jako spójne omówienia, to akapity tworzą się dosyć przypadkowo. Wymaga to potem dzielenia akapitów, które zawierają nawet kilka myśli, i porządkowania chaotycznego układu zdań.

Znacznie łatwiej jest kiedy autor nie znał mechanizmu wiki i robił akapity za pomocą znaczników <br/> albo pojedynczym enterem (należy je zamienić na puste wiersze). To niby banalne, ale zdarza się często wśród nowych Wikipedystów. Warto też przypomnieć o używaniu list zwykłych i numerowanych przy wyliczeniach. Nawet pisanie ciurkiem wyliczeń nie jest wcale takie rzadkie - tu także najczęściej winne jest nieobycie z wiki i wstawianie pojedynczego entera między poszczególnymi elementami.

[edytuj] Definicja

Osobnym problemem jest definicja. Nawet w niewielkim artykule należy dbać o to, żeby na początku znajdowało się zdanie lub dwa ścisłego wyjaśnienia, a reszta była oddzielnie. Chodzi o to, żeby osoba która chce się tylko zorientować, o czym jest hasło, nie musiała czytać go całego.

Przykład przed podziałem:

Jan Kowalski (1950-2000) - polski pisarz, poeta i muzyk. Jest najbardziej znany z działalności na rzecz psów i kotów, na które przeznaczał większość swoich tantiem, ponieważ od dziecka miał swoją ulubioną świnkę morską, o której napisał też większość swoich utworów. Była ona też inspiracją do opery i mniejszych form muzycznych.

Po podziale:

Jan Kowalski (1950-2000) - polski pisarz, poeta i muzyk. Jest najbardziej znany z działalności na rzecz psów i kotów.

Zwierzętom przeznaczał większość swoich tantiem, ponieważ od dziecka miał swoją ulubioną świnkę morską, o której napisał też większość swoich utworów. Była ona też inspiracją do opery i mniejszych form muzycznych.

Czasem ten podział sam się nie narzuca, ale to może znaczyć, że zwięzłą definicję trzeba napisać na nowo, a obecny tekst przesunąć do rozwinięcia.

[edytuj] Grafiki

Dobrze, jeśli artykuł ma jakąś ilustrację. Powinna ona znajdować się na samej górze, koło definicji. Jeśli jest ich więcej, to zamiast umieszczania ich tuż obok konkretnego akapitu, można je umieszczać na początku danej sekcji (tu mamy przykład nietypowej sekcji jednoakapitowej - kwestia grafik nie pasuje do żadnej innej sekcji, a nie jest tak ważna, żeby znajdowała się we wprowadzeniu).

[edytuj] Kompozycja

To wszystko są oczywiście tylko składniki do ugotowania smacznej zupy, jaką ma być medalowy, długi artykuł. Przy redagowaniu warto skorzystać z "zasady trójpodziału":

• zwięzła definicja (1-3 zdania w jednym akapicie)
• krótki opis, czyli wprowadzenie lub streszczenie (kilka akapitów)
• reszta podzielona na sekcje

Naturalnie nie ma to zastosowania do krótkich haseł, w których ważne jest tylko wydzielenie ścisłej definicji od całej reszty. Jest za to istotne jeśli autor wstawił jakiś esej. W eseju pisanym np. do druku wystarczy tylko tytuł, a dalej jest już tylko tekst podzielony na akapity. Wikipedyzacja w tym wypadku polega na ręcznym stworzeniu krótkiej definicji, napisaniu krótkiego streszczenia oraz podzieleniu reszty na sekcje.

Jeśli to jest z kolei zwykły artykuł, nie mający spójnej formy, to po podziale na sekcje zwykle zostaje kilka osobnych zdań, które nigdzie nie pasują. Z nich musi powstać albo osobna sekcja, albo powinny wylądować na końcu streszczenia jako osobne zdania lub po 2-3 w jednym akapicie (często to np. informacje typu "Żonaty, ma 5 dzieci. Mieszka w Pcimiu Górnym.").

[edytuj] Uwagi dodatkowe

Najlepiej jest oczywiście napisać nowy artykuł z uwzględnieniem logicznego podziału na części, ale jest już sporo gotowych haseł, którym należy dopiero narzucić jakąś strukturę - nie odpuszczajmy im.

Dzielenie jest procesem czysto redakcyjnym i w większości nie trzeba mieć żadnego pojęcia o temacie, bo dobry tekst sam podpowiada jak go należy podzielić, jakie są w nim kluczowe zagadnienia. Trzeba jednak pamiętać, że czasem potrzeba głębszej znajomości tematu, żeby nie zasugerować czegoś głupiego i wydobyć naprawdę najważniejsze wątki. Szczególnie oczywiście dotyczy to pisania definicji i wprowadzenia do esejów.

Długie teksty czasem są długie dlatego, że zawierają całe akapity cytatów albo wręcz utworów. To błąd - pojedyncze cytaty albo krótkie utwory mogą się znajdować dla ilustracji, ale Wikipedia ma omawiać hasła "swoimi słowami". Takie dodatki należy przenosić w odpowiednie miejsce, czyli np. do Wikicytatów albo Wikiźródeł. Podobnie należy rozdzielać biogram znanego autora od opisu jego znanego dzieła (zobacz: Mikołaj Kopernik i De revolutionibus orbium coelestium).

[edytuj] Przykłady dzielenia

Uwaga! Wikipedia się ciągle rozwija, więc aktualne wersje nie muszą przypominać wersji tuż po podziale.

• ptasia grypa - trudny do podziału, zlepek różnych informacji, które można dzielić według różnych kluczy (wersja sprzed podziału: [1])
• gołębiowate - bardzo długie listy wymagają podsekcji, czasem nic lepszego nie da się dla nich zrobić bez głębszych zmian merytorycznych (wersja sprzed podziału: [2])
• siła nośna - tu matematyczne wyjaśnienia zostały wydzielone do osobnego artykułu głównego, dzięki temu ilość i długość sekcji udało się utrzymać w granicach rozsądku (wersja sprzed podziału: [3])
• baramin - bez sekcji i zastosowania trójpodziału ciężko to w ogóle ogarnąć (wersja sprzed podziału: [4])
• Zygmunt III Waza - trudny do podziału, bo w większości ma charakter eseju; ciężko wymyślić dobre tytuły, bo ilość tekstu nie jest proporcjonalna do wagi danego zagadnienia, np. więcej o objęciu tronu niż o wojnach z Turcją (wersja sprzed podziału: [5])
• Antoni Kucharczyk - artykuł z odpowiednim podziałem na sekcje, ale zawierający początkowo wiersze poety, przez co niepotrzebnie tracił płynność; ostatecznie zostały one przeniesione o Wikiźródeł, pozostał tylko jeden cytat dla "zilustrowania" biografii (wersja sprzed podziału: [6])

[edytuj] Zobacz też

• Jak napisać doskonały artykuł