Dzielnice Łodzi
Z Wikipedii
Dzielnice Łodzi - jednostki podziału administracyjnego, na jakie w latach 1946 - 1992 składała się Łódź. Obecnie są to Delegatury Urzędu Miasta Łodzi.
Spis treści |
[edytuj] Pierwszy podział Łodzi
Pierwszy podział Łodzi na mniejsze jednostki nastąpił w okresie okupacji niemieckiej w czasie II wojny światowej, kiedy to Niemcy do wcielonej do Rzeszy jako Litzmannstadt Łodzi przyłączyli do miasta wiele podłódzkich dotąd wsi i w związku z tym powiększony obszar miasta podzielili na mniejsze jednostki administracyjne. Po wyzwoleniu przywrócono status sprzed wojny - zarówno w kwestii przyłączeń okolicznych osad, jak i podziału Łodzi.
[edytuj] Dzielnice 1946-1954
Po wyzwoleniu ponownie przyłączono do Łodzi niektóre podłódzkie wsie i w związku z tym już 27 maja 1946 r. obszar Łodzi został powiększony przez władze polskie, a miasto podzielono na 3 dzielnice: Północ, Południe i Śródmieście.
[edytuj] Dzielnice 1954-1960
W roku 1954 dokonano zmiany podziału administracyjnego, tworząc siedem dzielnic: Bałuty, Chojny, Polesie, Ruda, Staromiejska, Śródmieście i Widzew.
[edytuj] Dzielnice 1960-1992
1 stycznia 1960 podział ten został skorygowany i wprowadzono podział administracyjny, który obowiązywał najdłużej i który jest nadal obecny w świadomości Łodzian. W ramach tej reformy do dzielnicy Bałuty włączono dzielnicę "Staromiejska", a dzielnice Chojny i Ruda połączono pod nazwą "Górna". Odtąd na Łódź składało się 5 dzielnic:
- Bałuty - obejmująca północ miasta
- Górna - obejmująca południe miasta
- Polesie - obejmująca zachodnią część miasta
- Śródmieście - obejmująca centrum miasta
- Widzew - obejmująca wschodnią część miasta
Wraz z wprowadzeniem tego podziału, w niektórych miejscach granice poszczególnych dzielnic uległy przesunięciom (niekiedy daleko idącym) w stosunku do stanu z 1954 r.; dotyczy to zwłaszcza dzielnic likwidowanych i stwierdzenie iż dana dzielnica została włączona w obręb innej dotyczy głównej części obszaru danej jednostki.
Od 1960 r. powierzchnia poszczególnych dzielnic wielokrotnie ulegała zmianie, odbywało się to jednak nie kosztem dzielnicy sąsiedniej, ale podłódzkich miejscowości, które sukcesywnie włączano w obręb miasta. Ostatnia duża zmiana miała miejsce 1 stycznia 1988 r., kiedy to dość znacznie powiększono obszar dzielnicy Widzew i Górna.
[edytuj] Likwidacja dzielnic i pozostałości dawnego podziału
1 stycznia 1993 r. zniesiono podział na dzielnice i Łódź stała się jednolitą gminą miejską, od 1 stycznia 1999 - na prawach powiatu.
Dla celów administracyjnej obsługi ludności w miejsce podziału na dzielnice wprowadzono oparty na dawnym podziale podział miasta na 5 rejonów działania Delegatur Urzędu Miasta Łodzi.
Częściowo zamiast dzielnic wprowadzony został podział miasta na osiedla administracyjne (obecnie 37, pierwotni o kilka mniej), mające status jednostek pomocniczych gminy, które jednak w swym zakresie działania i kompetencjach nie są odpowiednikami dzielnic.
[edytuj] Pochodzenie nazw dzielnic
Powołane w 1946 r. dzielnice otrzymały swe nazwy w związku ze swym geograficznym ulokowaniem na obszarze miasta.
Istniejące po roku 1954 dzielnice: Chojny, Bałuty i Widzew zostały nazwane od dawnych wsi znajdujących się mniej więcej w centrum tych dzielnic, które zostały włączone do miasta jeszcze przed I wojną światową, zaś dzielnica Ruda otrzymała miano od istniejącego do 1946 r. odrębnego, podłódzkiego miasteczka - Rudy Pabianickiej.
Dzielnica Staromiejska nazwą nawiązywała do faktu, iż obejmowała najstarszą część miasta, zaś dzielnicę Śródmieście wyznaczono na obszarze centrum.
Tereny obecnego Polesia były do 1945 r. najmniej zurbanizowane; Karolew, Retkinia – obecnie duże osiedla mieszkaniowe, były bardzo długo wsiami otoczonymi lasami, stanowiącymi własność rządową. W okresie I wojny światowej w związku z niedostatecznymi dostawami węgla lasy te zostały w znacznym stopniu wycięte na opał, a pozostała w ich miejscu poręba została nazwana od pobliskiego Konstantynowa Polesiem Konstantynowskim (w odróżnieniu od innej powstałej w tym okresie poręby - Polesia Widzewskiego).
Utworzona w 1960 r. południowa dzielnica miasta - Górna (dotąd obszar Chojen i Rudy) została nazwana od głównego rynku dzielnicy zwanego niegdyś Rynkiem Górnym (obecnie Plac Reymonta)
[edytuj] Zobacz też:
- Łódź
- Dawne dzielnice, obecnie Delegatury UMŁ: Bałuty, Górna, Polesie, Śródmieście, Widzew
- Niegdyś istniejące dzielnice: Północ, Południe, Staromiejska
Bałuty-Centrum • Bałuty-Doły • Bałuty Zachodnie • Julianów-Marysin-Rogi • Łagiewniki • Radogoszcz • Teofilów-Wielkopolska • Osiedle Wzniesień Łódzkich |
|
Chojny • Chojny-Dąbrowa • Górniak • Nad Nerem • Piastów-Kurak • Rokicie • Ruda • Wiskitno |
|
Osiedle im. Józefa Montwiłła-Mireckiego • Karolew-Retkinia Wschód • Koziny • Lublinek-Pienista • Retkinia Zachód-Smulsko • Stare Polesie • Zdrowie-Mania • Złotno |
|
Andrzejów • Dolina Łódki • Mileszki • Nowosolna • Olechów-Janów • Stary Widzew • Stoki • Widzew-Wschód • Zarzew • Osiedle nr 33 |
|