Czesław Wojtyniak
Z Wikipedii
Czesław Wojtyniak (ur. 19 lipca 1891[1] w Puszczykowie, zamordowany w 1940 w Twerze) – ksiądz prałat, dziekan Wojska Polskiego.
Spis treści |
[edytuj] Młodość
Był synem Walentego i Agnieszki z Motylaków. Po ukończeniu szkoły powszechnej w Puszczykowie naukę kontynuował w Poznaniu, w "Konigliches Auguste - Victoria - Gymnasium". W 1903 został członkiem Towarzystwa Tomasza Zana, a w 1907 przewodniczącym koła w tym towarzystwie. Po złożeniu matury wstąpił do Seminarium Duchownego w Poznaniu. Studia teologiczne ukończył w 1914 w Seminarium Praktycznym w Gnieźnie i otrzymał święcenia kapłańskie. Posługę kapłańską rozpoczął jako wikariusz parafii w Pniewach, a następnie w Kostrzynie Wlkp. W czasie pobytu w Gnieźnie był członkiem Polskich Drużyn Strzeleckich oraz współorganizatorem pisma "Brzask".
[edytuj] Służba wojskowa
W październiku 1915 został powołany do armii niemieckiej i mianowany kapelanem 7 Pułku Grenadierów Króla Wilhelma I, którego macierzystym garnizonem była Legnica. W 7 Pułku Grenadierów służył do zakończenia I wojny światowej.
W czasie powstania wielkopolskiego był kapelanem w Kościanie i na froncie południowo-zachodnim. W 1919 mianowany został kapelanem 1 Pułku Ułanów Wielkopolskich, a w grudniu tego roku również proboszczem 14 Dywizji Piechoty.
Autorzy wydanych w 1962 w Londynie "Dziejów 15 Pułku Ułanów Poznańskich (1 Pułku Ułanów Wielkopolskich)" tak scharakteryzowali sylwetkę swojego kapelana "Bardzo zżyty z pułkiem, lubiany przez wszystkich i wzorowo opiekujący się ułanami (...) Średniego wzrostu, rudawy blondyn, spokojnego usposobienia, taktowny i wyrobiony, był ideałem kapelana, który starał się zawsze być przy oddziale, nie bojąc się niewygód i nie unikając siodła, gdy było to potrzebne".
W uzasadnieniu wniosku o nadanie Krzyża Walecznych napisano "W czasie akcji na tyły npla [nieprzyjaciela] podczas ofensywy na Mińsk Litewski w dniach 7, 8 i 9 sierpnia 1919 r. w czasie boju znajdował się w pierwszej linii, nie tylko spełniając swoje duchowe posługi, ale osobistym męstwem służąc wzorem i przykładem ułanom".
Po zakończeniu wojny z bolszewikami skierowany został na Górny Śląsk, gdzie był kapelanem powstania. Następnie wyznaczony został na stanowisko zastępcy dziekana (szefa duszpasterstwa wyznania rzymskokatolickiego) Okręgu Korpusu Nr VII w Poznaniu i proboszczem parafii wojskowej Świętego Józefa Oblubieńca w Poznaniu. Z dniem 1 września 1929 przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza na stanowisko kapelana Brygady "Nowogródek" w Baranowiczach[2]. Po roku został mianowany dziekanem Okręgu Korpusu Nr IX w Brześciu[3]. W połowie 1934 przeniesiony do Polowej Kurii Biskupiej w Warszawie na stanowisko kierownika referatu[4]. W 1939 został powołany na stanowisko kanclerza Kurii Polowej – zastępcę biskupa polowego Józefa Gawliny.
W czasie kampanii wrześniowej 1939, w nieznanych okolicznościach trafił do niewoli sowieckiej. Był więziony w obozie w Kozielsku. W tym samym roku, w Wigilię Bożego Narodzenia wywieziony został z obozu. Prawdopodobnie przewieziono go do Tweru i tam zamordowano, a następnie pochowano w Miednoje.
W sierpniu 1941 Józef Gawlina, nie wiedząc o tragicznej śmierci prałata, mianował go wikariuszem generalnym Armii Polskiej w ZSRR.
Postanowieniem nr 112-48-07 Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Aleksandra Kaczyńskiego z dnia 5 października 2007 został mianowany pośmiertnie do stopnia generała brygady[5]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie w trakcie uroczystości "Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów".
[edytuj] Ordery i odznaczenia
- Krzyż Walecznych – dwukrotnie
- Medal Niepodległości
- Krzyż "Pro Ecclesia et Pontifice"
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918-1921
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
[edytuj] Awanse
- proboszcz (podpułkownik) – starszeństwo z dniem 1 czerwca 1919 (w 1924 zajmował – 13 lokatę, w 1928 – 12, w 1929 i 1930 – 11, a w 1932 – 8 lokatę na liście starszeństwa księży kapelanów zawodowych)
- dziekan (pułkownik)– starszeństwo z dniem 19 marca 1937
- dziekan generalny (generał brygady) – 5 października 2007 (pośmiertnie)
[edytuj] Źródła
- Jan Kiński, Czesław Wojtyniak W: Pro Memoria, Wojskowy Przegląd Historyczny Nr 4 (146) z 1993 r., s. 374-375.
- Janusz Odziemkowski, Służba duszpasterska Wojska Polskiego 1914-1945, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 1998, ISBN 83-11-08814-4, s. 135, 166.
- Tygodnik Onet
- Katedra Polowa WP
- Mirosław Jan Rubas, Katyńskie straty KOP
- Wykaz duchowieństwa wojskowego oraz parafij, kościołów i kaplic wojskowych wyznania katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej na 1928 r., Polowa Kuria Biskupia, Warszawa 1928, s. 22 i 30.
- Wykaz duchowieństwa wojskowego oraz parafij, kościołów i kaplic wojskowych wyznania katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej na 1928 r., Polowa Kuria Biskupia, Warszawa 1929, s. 23 i 32.
- Wykaz duchowieństwa wojskowego oraz parafij, kościołów i kaplic wojskowych wyznania katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej na 1930 r., Polowa Kuria Biskupia, Warszawa 1930, s. 28, 34.
- Rocznik Oficerski 1924, s. 57, 1296.
- Rocznik Oficerski 1928, s. 839.
- Rocznik Oficerski 1932, s. 405, 897.
- Lance do boju: szkice historyczne z dziejów jazdy wielkopolskiej X wiek - 1945 r. / pod red. nauk. Bogusława Polaka, Krajowa Agencja Wydawnicza, Poznań 1986, wyd. I, ISBN 83-03-01373-4, s. 211.
[edytuj] Zobacz też
- generałowie polscy
- generałowie II Rzeczypospolitej Polskiej
- generałowie II Rzeczypospolitej Polskiej awansowani w 2007 r.
- generałowie polscy w niewoli
- generałowie w ujęciu historycznym - statystyka
Przypisy
- ↑ W Roczniku oficerskim z 1928 i 1932 r., jako datę urodzenia podano 8 listopada 1889 r. Sprostowanie daty urodzenia opublikowano w Dzienniku Personalnym MSWojsk. Nr 11 z 17.06.1934 r., s. 189
- ↑ Rozkaz Personalny MSWojsk. Nr 15 z 23.08.1929 r., s. 307
- ↑ Rozkaz Personalny MSWojsk. Nr 14 z 20.09.1930 r., s. 307
- ↑ Rozkaz Personalny MSWojsk. Nr 11 z 17.06.1934 r., s. 174
- ↑ Monitor Polski Nr 85 z dnia 16 listopada 2007 r., poz. 885