Cietrzew
Z Wikipedii
| Cietrzew | |||||||||||||||||||||||||||||
 samiec (na górze) i samica (na dole) |
|||||||||||||||||||||||||||||
| Systematyka | |||||||||||||||||||||||||||||
| Domena | eukarioty | ||||||||||||||||||||||||||||
| Królestwo | zwierzęta | ||||||||||||||||||||||||||||
| Typ | strunowce | ||||||||||||||||||||||||||||
| Podtyp | kręgowce | ||||||||||||||||||||||||||||
| Gromada | ptaki | ||||||||||||||||||||||||||||
| Podgromada | Neornithes | ||||||||||||||||||||||||||||
| Nadrząd | neognatyczne | ||||||||||||||||||||||||||||
| Rząd | grzebiące | ||||||||||||||||||||||||||||
| Rodzina | głuszcowate | ||||||||||||||||||||||||||||
| Gatunek | cietrzew | ||||||||||||||||||||||||||||
| Nazwa systematyczna | |||||||||||||||||||||||||||||
| Tetrao tetrix | |||||||||||||||||||||||||||||
| (Linnaeus, 1758) | |||||||||||||||||||||||||||||
| Podgatunki | |||||||||||||||||||||||||||||
| T. tetrix tetrix T. tetrix britannicus T. tetrix viridanus T. tetrix mongolicus T. tetrix ussuriensis T. tetrix tschusii T. tetrix baikalensis |
|||||||||||||||||||||||||||||
| Status ochronny | |||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||
 Galeria zdjęć w Wikimedia Commons |
|||||||||||||||||||||||||||||
.gif/240px-Horizontal_rule_line_(black-blue).gif){kind=small}
Cietrzew (cietrzew zwyczajny) (Tetrao tetrix, dawniej również Lyrurus tetrix) – duży ptak z rodziny głuszcowatych, zamieszkujący lasy północnej i środkowej Eurazji. W Polsce bardzo nieliczny ptak lęgowy na wschodzie i południu, jego liczebność stale się zmniejsza.
Spis treści |
[edytuj] Cechy gatunku
Wyraźny dymorfizm płciowy. Samiec czarny z granatowym, metalicznym połyskiem. Skrzydła ciemnobrązowe z dwiema białymi pręgami. Pokrywa podogonowa również biała. Nad okiem wyraźny czerwony fragment gołej skóry, tzw. róża. Ogon w kształcie liry. U młodszych samców grzbiet bez połysku z domieszką barwy brązowej. Samica mniejsza. Wierzch brunatny z gęstym poprzecznym rdzawym prążkowaniem. Spód i boki jaśniejsze, a prążkowanie staje się mniej regularne. Podogonie białe, ogon wcięty. Młode są podobne do samicy, samce przechodzące na upierzenie dorosłe w gwarze myśliwskiej określa się mianem "murzynów". Na terenach gdzie zasięg występowania cietrzewia pokrywa się z zasięgiem zasiedlanym przez głuszca, mogą występować bezpłodne mieszańce międzygatunkowe - skrzekoty (Tetrao medius), których ojcem zazwyczaj jest samiec cietrzew, a matką samica głuszca - głusza. Samce skrzekota ubarwione są podobnie do samców głuszca, lecz mniejsze i o wciętym ogonie. Samice podobne do samic cietrzewia.
[edytuj] Wymiary średnie
dł. ciała ok. 45 cm (samica) - 62 cm (samiec)
rozpiętość skrzydeł 72 cm (samica) - 95 cm (samiec)
ogon 9-10 cm (samica) 10-14 cm (samiec)
waga ok. 750-1400 g.
[edytuj] Głos
Wiosną samce tokują o świcie na otwartych przestrzeniach, wydają bełgoczące i syczące tony bul-got bul-got bul-got czu-szyyy. Samice wykrzykują głośne gagag. W stadach nawołują się przeciągłym jok.
[edytuj] Biotop
Skraje lasów, polany, poręby. Zazwyczaj w rejonach podmokłych, chętnie w pobliżu upraw gryki.
[edytuj] Lęgi
[edytuj] Gniazdo
Płytkie zagłębienie wygrzebane w ziemi, wysłane źdźbłami (skąpo). Umiejscowione w trawie lub wrzosie, pod osłoną krzewu, chrustu, młodego świerka lub jałowca. Często położone nawet kilka kilometrów od tokowiska.
[edytuj] Jaja
Jeden lęg w roku, między kwietniem a czerwcem samica znosi od 6 do 14 jaj.]]
[edytuj] Wysiadywanie
Jaja wysiadywane są przez okres 26 dni przez samicę.
[edytuj] Pożywienie
Żywią się one głównie roślinami. Latem duże ilości bezkręgowców, które stanowią podstawę wyżywienia piskląt.
[edytuj] Ochrona
Cietrzew jest ptakiem łownym, ale o ustalonym czasie ochronnym.
[edytuj] Ciekawostki
- W miejscach w których występowanie cietrzewia pokrywa się z występowaniem głuszca są spotykane skrzekoty. Są one bezpłodnymi mieszańcami tych gatunków. Matką skrzekotów jest pzreważnie samica głuszca, a ojcem samiec cietrzewia.
