Bon skarbowy

Z Wikipedii

Bon skarbowy - (ang. treasury security); weksel lub bilet skarbowy (ang. treasury bill), dłużny papier wartościowy Skarbu Państwa na okaziciela o wartości nominalnej 10 tys. PLN z terminami emisji od 1 do 52 tygodni (standardowo 13 i 52). Oprocentowanie bonów ma charakter stały, dyskontowy (dochodem jest różnica pomiędzy ceną zakupu, a wartością nominalną bonu).

Podstawową cechą bonów skarbowych jest zerowy stopień ryzyka, co sprawia, że są atrakcyjnym papierem lokacyjnym. Za zerowe ryzyko nabywca płaci koszt w postaci niskiego oprocentowania. Jednocześnie niskie oprocentowanie świadczy o niewielkim koszcie zaciąganego przez skarb państwa kredytu. Bony są również wykorzystywane przez banki centralne do regulacji obiegu pieniądza w gospodarce.

Spis treści 1 Emisja 2 Rynek pierwotny 3 Rynek wtórny 3.1 Przykład 4 Bony skarbowe jako instrumenty dyskontowe 5 Odkupywanie bonów 6 Zobacz też

[edytuj] Emisja

W Polsce emitentem bonów skarbowych jest Ministerstwo Finansów, a agentem emisji, odpowiedzialnym za organizację emisji oraz dokonywanie rozliczeń, Narodowy Bank Polski. Celem emisji jest finansowanie krótkoterminowo deficytu budżetowego, ujemnego salda handlu zagranicznego lub spłat zobowiązań długoterminowych. Polskie bony skarbowe emitowane są w postaci zdematerializowanej czyli w formie elektronicznego zapisu w Rejestrze Papierów Wartościowych dokonywanego przez agenta, który rejestruje zmiany stanu posiadania wynikające z obrotu.

[edytuj] Rynek pierwotny

Rynek pierwotny tworzą przetargi organizowane co dwa tygodnie przez agenta emisji - NBP. Oferty na zakup bonów składać mogą jedynie podmioty mające status dilera skarbowych papierów wartościowych (DSPW). Są nimi banki, z którymi minister finansów zawarł umowę przyznającą im prawo składania ofert przetargowych. Uczestnicy przetargu są zobowiązani do określenia liczby bonów, którą chcą nabyć oraz ceny przetargowej. Przedstawiona przez uczestnika przetargu wartość nominalna oferty z daną ceną przetargową nie może być niższa od określonej w liście motywacyjnym, podawanym do publicznej wiadomości przez ministra finansów przed pierwszym w danym miesiącu przetargiem. Podczas przetargu przyjmuje się jedynie oferty zakupu po cenie wyższej od najniższej przyjętej ceny przetargowej. Warunkiem nabycia bonu przez uczestnika przetargu jest posiadanie przez niego konta depozytowego w Rejestrze Papierów Wartościowych NBP oraz rachunku bieżącego w centrali Narodowego Banku Polskiego.

[edytuj] Rynek wtórny

Tworzony przez oferty kupna i sprzedaży składane przez podmioty chcące nabyć bądź sprzedać bony skarbowe między przetargami. Stopy oprocentowania bonów na rynku wtórnym kształtują się pod wpływem gry rynkowej. Dilerzy skarbowych papierów wartościowych na rynku wtórnym kwotują bony w postaci oferowanej ceny kupna/sprzedaży za 10 000 jednostek nominalnych w dniu wykupu. Cenę kupna/sprzedaży określa wzór:

,

---

[edytuj] Przykład

Zgłoszona oferta kupna bonu z terminem zapadalności 25 dni wynosi 10%, a oferta sprzedaży 9,5%. Oznacza to iż bank może kupić bon za taką cenę, która przyniosłaby mu 10% rocznej rentowności lub sprzedać po cenie, która przyniosłaby mu 9,5% rocznej rentowności. Ceny te wynoszą:

1. W przypadku kupna:

2. W przypadku sprzedaży:

[edytuj] Bony skarbowe jako instrumenty dyskontowe

Bony skarbowe są sprzedawane z dyskontem. Ich cena zawsze jest niższa od wartości nominalnej i jest określana przez ich potencjanych nabywców. Dyskontem bonu skarbowego nazywamy różnicę między wartością nominalną bonu (10 000 PLN), a bieżącą wartością rynkową, czyli ceną bieżącą.

,

gdzie:

• D - kwota dyskonta
• N - wartość nominalna
• P - wartość rynkowa
• d - roczna stopa dyskonta wyrażona w procentach
• n - liczba dni od momentu zakupu bonu do maturity (dnia wykupu)

Roczną stopę dyskonta liczymy ze wzoru:

,

gdzie:

• d - roczna stopa dyskonta wyrażona w procentach
• n - liczba dni od momentu zakupu bonu do maturity (dnia wykupu)

Kwota dyskonta przedstawia koszt jaki ponosi emitent. Dla nabywcy istotna stopa zwrotu uzyskiwana z zainwestowanego kapitału. Roczną stopę zwrotu zwaną również stopą rentowności bonu liczymy według wzoru:

,

gdzie:

• r - roczna stopa rentowności

[edytuj] Odkupywanie bonów

Emitent może odkupić bony skarbowe przed okresem zapadalności. Odkup następuje w drodze przetargu organizowanego przez agenta emisji na zasadzie dyskonta. Uczestnicy przetargu podają nominalną wartość bonów, które chcą sprzedać, oraz ceną jaka chcieliby uzyskać za każde 10 000 PLN wartości nominalnej. Następnie emitent określa dla danego przetargu najwyższą przyjętą cenę przetargową.

[edytuj] Zobacz też

• papiery dłużne
• obligacja
• Ministerstwo Finansów
• bank centralny
• dług publiczny