Bitwa pod piramidami
Z Wikipedii
| Bitwa pod piramidami Wojny napoleońskie |
|||||||||||||||||
 Bitwa pod piramidami, mal. F.Watteau |
|||||||||||||||||
| Data | 21 lipca 1798 | ||||||||||||||||
| Miejsce | wioska Embabeh, Egipt | ||||||||||||||||
| Wynik | zwycięstwo francuskie | ||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
| Wyprawa Napoleona do Egiptu |
|---|
|
Aleksandria - Chobrakhitt - Bitwa pod piramidami - Abukirk I - Al-Lahun - Nablus - Akka - Góra Tabor - Abukirk II |
Bitwa pod piramidami – rozegrana 21 lipca 1798 roku pod wioską Embabeh, 15 kilometrów na północ od Kairu pomiędzy armią francuską, dowodzoną przez generała Napoleona Bonaparte a mamelukami Murada Beja i Ibrahima Paszy wspartymi piechotą arabską. Bitwa zakończyła się klęską mameluków.
Po wylądowaniu w Egipcie 23 czerwca i zajęciu Aleksandrii (2 lipca) Napoleon skierował armię w stronę Kairu, wybierając najkrótszą drogę przez pustynię. Do decydującego starcia z armią mamelucką doszło 21 lipca. Mimo przewagi francuskiej – 25 000 żołnierzy wobec 12 000 mameluków, Francuzi byli w gorszej sytuacji. Kilkudniowa wędrówka w spiekocie przez pustynię wyczerpała żołnierzy i spowolniła marsz.
Ibrahim Pasza postanowił zaatakować Francuzów tuż przed Kairem. Widząc gotową do ataku kawalerię mamelucką Napoleon rozkazał sformować dywizyjne czworoboki (Carrés d'Egypte) i wypowiedział słynne słowa: "Żołnierze! Pamiętajcie, że czterdzieści wieków patrzy na was z wysokości tych pomników" (franc. "Songez que du haut de ces monuments quarante siècles vous contemplent")[3], bitwa bowiem miała toczyć niezbyt daleko wyłaniających się na horyzoncie piramid.
Do historii przeszły też słowa generała Caffarelli'ego wypowiedziane podczas tej bitwy: "Uczeni i osły do środka" – rozkaz ten miał chronić zarówno licznych naukowców francuskich, których Napoleon wziął na wyprawę, jak i zwierzęta, służące jako środek transportu.
Szarża 6000 mameluków nie zdołała rozerwać francuskich czworoboków dywizji gen. Desaixa, które wsparte artylerią i silnym ogniem karabinowym zadały atakującym ogromne straty. Kolejna próba rozerwania francuskich szyków skończyła się katastrofą dla mameluków: dostali się oni w krzyżowy ogień dywizji Desaixa i znajdującej się po drugiej stronie dywizji Reyniera. Konnica mamelucka rozpierzchła się w popłochu. Piechota dowodzona przez Marmonta i Rampona odparła ostatni rozpaczliwy atak 2000 mameluków i wdarła się do obozu przeciwnika.
Ibrahim Pasza, widząc beznadziejność nacierania uzbrojonych w dzidy i łuki jeźdźców na najeżone bagnetami czworoboki Francuzów, dał mamelukom rozkaz odwrotu. Pod wieczór armia francuska opanowała słabe fortyfikacje w wiosce Embabeh, wycinając w pień jej obrońców i zdobywając ogromne łupy.
Bitwa była skończona. Francuzi stracili 50 żołnierzy, 120 zostało rannych, około 3000-4000 mameluków poległo, 1000 wzięto do niewoli. Trzy dni później, 24 lipca 1798 roku Napoleon wkroczył do Kairu[4].
[edytuj] Bibliografia
- Marian Brandys, Oficer największych nadziei, Warszawa 1964
- Bryan Perrett, The Battle Book, London 1993, ISBN 1-85409-125-5
- Tomasz Rogacki, Egipt 1798-1801, ISBN 83-11-08962-0
