Bazylika Santa Maria degli Angeli w Asyżu
Z Wikipedii
Bazylika Santa Maria degli Angeli, czyli Bazylika Matki Bożej Anielskiej została zbudowana w pobliżu Asyżu na polecenie papieża Piusa V w latach 1569 - 1679. W 1909 roku kościół został podniesiony do rangi Bazyliki Patriarchalnej przez papieża Piusa X.
Trójnawowa budowla o długości 126,0, szerokości 65,0 m i wysokości 75,0 m do poziomu kopuły, została tak zaprojektowana przez Galeazzo Alessi z Perugii, aby na przecięciu się nawy środkowej i transeptu znalazł się niewielki kościółek pochodzący z X wieku nazywany Porcjunkula (Cząsteczka). Swój obecny wygląd fasada bazyliki zawdzięcza pracom podjętym pod koniec XVIII wieku oraz w czasach późniejszych. W 1832, po trzęsieniu ziemi fasadę odbudowano w stylu klasycystycznym zgodnie z projektem Polettiego, przebudowano ją kolejnych uszkodzeniach spowodowanych trzęsieniem z 1923 według projektu Cezarego Bazzani. Prace przeprowadzono w latach 1924 – 1930. Pod koniec prowadzonych prac umieszczono na szczycie fasady figurkę Matki Boskiej Anielskiej z pozłacanego brązu.
Zbudowany kościół powstał dla ochrony pierwszego miejsca związanego z działalnością św. Franciszka, który swoje zadanie "odnowy domu bożego" potraktował w sposób dosłowny i rozpoczął odbudowę zniszczonego małego, jednonawowego kościółka z apsydą. W 1211 św. Franciszek wraz z swoimi uczniami przeniósł się w okolice kościoła z Rivotorto. W dniu 22 kwietnia 1212 benedyktyni podarowali go na własność nowemu zgromadzeniu. Z Porcjunkulą związane jest także powstanie zakonu klarysek (w tym miejscu, w marcu 1211 św. Klara złożyła śluby zakonne). Zewnętrzne ściany Porcjunkuli pokrywają freski odnowione w 1830 przez Federico Overboka w 1830, kolejna prace konserwatorskie przeprowadzono w 1998. Wewnątrz, nad ołtarzem znajduje się poliptyk namalowany przez księdza Hilarego z Witerbo w 1393. Przedstawia on św. Franciszka proszącego na kolanach Jezusa Chrystusa i Matką Bożą o przywrócenie przywileju Odpustu. Nad Porcjunkulą góruje kopuła doświetlająca wnętrze oknami w umieszczonej nad nią latarni.
Za Porcjunkulą, po jej prawej stronie, we wnętrzu bazyliki pozostawiono jeden z kilku domków zbudowanych przez franciszkanów wokół kościółka Porcjunkuli. Jest to Kaplica śmierci św. Franciszka – Transito (Przejścia). Na jej zewnętrznej ścianie namalowany jest obraz przedstawiający jego śmierć. Ściany wewnętrzne zdobią freski przedstawiające pierwszych jego uczniów, fresk pochodzi z początku XVI wieku, został namalowany przez Spagnę. Transito to dawniejsza infirmeria, w której św. Franciszek zmarł w dniu 3 października 1226 r. W ołtarzu umieszczona jest figura św. Franciszka wyrzeźbiona przez Andrea della Robba ok. 1490 r.
Ogród Różany przy bazylice - rosną w nim krzewy róż pozbawione kolców. Zgodnie z życiorysem świętego, są to róże rosnące już za jego życia w pobliżu zajmowanej przez niego celi. Franciszek nie chcąc ulec pokusie odejścia od obranego sposobu życia rzucił się w nie. W tym momencie róże straciły kolce i tak rosną do dzisiaj. W ogrodzie znajduje się Kaplica róż ozdobiona freskami Tyberiusza z Asyżu w latach 1506 – 1515. Ogród różany można obejrzeć przez oddzielającą go szybę od krużganku przy ścianie zewnętrznej bazyliki.
Z początków XIII wieku pochodzi także Kaplica Płaczu z ceramicznym ołtarzem przedstawiającym św. Franciszka płaczącego nad Męką Pańską.
Za ołtarzem bazyliki znajduje się krypta z terakotowym poliptykiem Andrea della Robba. W krypcie zachowane są fragmenty budynku wzniesionego przez mieszkańców Asyżu dla zakonników.