Arboretum w Wojsławicach

Z Wikipedii

Arboretum w Wojsławicach – ogród dendrologiczny na terenie Wojsławic (przysiółek Niemczy) w woj. dolnośląskim. Od 1988 filia Ogrodu Botanicznego we Wrocławiu. Znane z bogatego zbioru rododendronów i rzadkich drzew iglastych.

Zajmujące obszar ponad 70 ha arboretum położone jest na wysokości 250-275 m n.p.m., na stokach Wzgórz Dębowych, ok. 2 km na wschód od Niemczy.

Kolekcja obejmuje ok. 1500 gatunków roślin drzewiastych, 470 gatunków różaneczników a także inne krzewy i wrzosowate.

Spis treści 1 Historia 2 Rośliny 2.1 Drzewa i krzewy 2.2 Byliny 3 Zabytki 4 Turystyka 5 Linki zewnętrzne 6 Bibliografia

[edytuj] Historia

W roku 1880 Fritz von Oheimb, śląski ziemianin, znawca roślin, został właścicielem 150-hektarowego majątku w Wojsławicach, którego częścią był poważnie zaniedbany park dworski założony w 1825 przez R. Freiherra. Nowy właściciel rozpoczął przebudowę parku, systematycznie gromadząc nowe gatunki roślin, zwłaszcza różaneczników, które stały się specjalizacją jego hodowli na początku XX wieku. W 1920 odnotowano na terenie ogrodu ok. 300 odmian różaneczników. Oheimb zmarł w 1928 i został pochowany na terenie ogrodu, a jego dzieło kontynuował syn, Arno von Oheimb.

II wojna światowa oszczędziła ogród. Po wojnie, w 1946 rodzina Oheimbów musiała opuścić Wojsławice. Park kilkakrotnie zmieniał właściciela i stopniowo ulegał degradacji. Sytuacja zaczęła się poprawiać od roku 1977, kiedy obiekt uzyskał status arboretum. W 1983 został wpisany do rejestru zabytków kultury a od 1988 stał się filią Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Wrocławskiego. W 1990 zwiększono powierzchnię parku o 5 ha a w 2000 – o kolejne 60 ha. Ogród odrestaurowano i zasadzono wiele nowych roślin.

Obecnie w parku wydzielona jest najstarsza część zajmująca około 7,5 ha. Tam znajduje się największa część zbiorów.

[edytuj] Rośliny

Placówka spełnia funkcje badawcze i edukacyjne, dlatego wszystkie okazy roślin są szczegółowo udokumentowane.

[edytuj] Drzewa i krzewy

W roku 2000 zbiór roślin drzewiastych obejmował 1497 różnych gatunków i odmian, reprezentujących 71 rodzin i 204 rodzaje, z czego 291 taksonów należało do gromady nagozalążkowych a 1206 – do okrytonasiennych.

Arboretum specjalizuje się w roślinach wrzosowatych, szczególnie różanecznikach, których posiada ok. 470 gatunków i odmian.

Do osobliwości dendrologicznych ogrodu należą:

• buk pospolity (Fagus sylvatica)
• buk pospolity forma czerwonolistna (Fagus sylvatica f. purpurea); wysokość 24 m, obwód 4 m
• buk pospolity odmiana zwisająca czerwonolistna (Fagus sylvatica "Purpurea Pendula"), posadzony przez Oheimba w okresie międzywojennym; jeden z najstarszych okazów w Polsce
• cedr libański (Cedrus libani), największy i najstarszy (posadzony w 1965) okaz w Polsce; wysokość 21 m, średnica 0,6m
• cedrzyniec kalifornijski (Calocedrus decurrens)
• choina kanadyjska (Tsuga canadensis)
• cyprysik groszkowy odmiana szpilowa (Chamaecyparis pisifera "Squarrosa")
• cypryśnik błotny (Taxodium distichum)
• daglezja zielona (Pseudotsuga menziesii)
• głowocis japoński (Cephalotaxus harringtonia)
• grab pospolity odmiana kolumnowa (Carpinus betelus "Columnaris")
• hortensja bukietowa odmiana wielokwiatowa (Hydrangea piniculata "Grandiflora")
• hortensja Sargenta (Hydrangea sargentiana)
• jesion wyniosły "Heterophylla Pendula" (Fraxinus excelsior "Heterophylla Pendula"), posadzony w okresie międzywojennym, jeden z nielicznych w Polsce
• jodła nikkońska (Abies homolepis)
• kasztan jadalny (Castanea sativa)
• kasztanowiec drobnokwiatowy (Aesculus parviflora)
• kasztanowiec zwyczajny (Aesculus hippocastanum)
• klon palmowy (Acer palmatium)
• klon polny "Postelense" (Acer campestre "Postelense")
• lipa drobnolistna (Tilia cordata)
• magnolia japońska (Magnolia kobus)
• mamutowiec olbrzymi (Sequoiadendron giganteum), jeden z zaledwie dwóch starych okazów, które przetrwały w polskim klimacie
• metasekwoja chińska (Metasequoia glyptostroboides)
• palecznik Fargesa (Decaisnea fargesii)
• perukowiec podolski (Cotinus coggygria)
• sosna rumelijska (Pinus peuce)
• sośnica japońska (Sciadopitys verticillata), największy okaz w Polsce (wysokość 15 m, średnica pnia 1,18 m)
• szydlica japońska (Cryptomeria japonica)
• świerk kaukaski (Picea orientalis)
• świerk kłujący odmiana sina (Picea pungens "Glauca")
• tulipanowiec amerykański (Liriodendron tulipifera)
• winorośl japońska (Vitis coignetiae)

[edytuj] Byliny

Zbiór ponad 500 gatunków i odmian kwitnących bylin wypełnia przestrzeń między okazami dendrologicznymi. Najczęściej występujące rodzaje to:

• tawułka (Astilbe)
• turzyca (Carex)
• bodziszek (Geranium)
• liliowiec (Hemerocallis)
• funkia (Hosta)
• języczka (Ligularia)
• miskant (Miscanthus)

Kolekcję uzupełnia ponad 30 gatunków i odmian paproci.

[edytuj] Zabytki

Na terenie arboretum znajdują się:

• szklarnia sprzed 1880 zbudowana z miejscowego łupka łyszczykowego z zachowanym drenażem z XIX wieku, odnowiona w 1999
• piętrowy dom ogrodnika z około 1900
• grób założyciela arboretum, Fritza von Oheimba zbudowany z bloków czerwonego granitu w 1928
• liczne kolumny z czerwonego permskiego piaskowca wydobytego z sudeckich kamieniołomów czerwonego spągowca. Kolumny te pochodzą z XIX w. zabudowań gospodarczych pobliskich wsi.
• zabytkowe koło młyńskie z piaskowca

[edytuj] Turystyka

Arboretum jest czynne dla zwiedzających od maja do września. Szczególnie atrakcyjne jest w okresie kwitnienia azalii (maj – czerwiec). Wstęp do najstarszej, najciekawszej części jest płatny. Nieopodal znajduje się miejsce, w którym można urządzić piknik. Kilkaset metrów od ogrodu zlokalizowany jest duży parking.

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Strona internetowa arboretum
• Zdjęcia z arboretum

[edytuj] Bibliografia

• Hanna Grzeszczak-Nowak, Tomasz Nowak: Przewodnik po Arboretum w Wojsławicach. Wyd. I. Wrocław: A.U.T. Interior, 2003. ISBN 83-917818-6-0. 
• Strona internetowa arboretum. Materiały z monografii: Tomasz Nowak, Hanna Grzeszczak-Nowak, Arboretum w Wojsławicach, Wrocław 2002
• Serwis internetowy Urzędu Miasta i Gminy w Niemczy
• Agnieszka Kołodyńska, Wojsławice (gazeta.pl)