68 Wrzesiński Pułk Piechoty
Z Wikipedii
68 Wrzesiński Pułk Piechoty - polska jednostka wojskowa okresu II RP
Spis treści |
[edytuj] Powstanie wielkopolskie
21 stycznia 1919 w Wielkopolsce rozpoczęto formowanie I pułku rezerwy Strzelców Wielkopolskich. Pod tą nazwą brał udział w walkach powstańczych w ramach 3 Dywizji Strzelców Wielkopolskich.
[edytuj] Wojna polsko-ukraińska
Po zakończeniu walk w Wielkopolsce w jednostce ogłoszono nabór ochotniczy do wyjazdu na front walk polsko-ukraińskich w Galicji. Wiosną 1919 do ochotników dołączyła reszta pułku, a 15 marca 1919 przemianowano go na 10 pułk Strzelców Wielkopolskich. 4 maja 1919 ostatnie elementy jednostki dotarły w rejon Małopolski Wschodniej.
[edytuj] Wojna polsko-bolszewicka
1 lutego 1920 w wyniku reorganizacji armii i ujednolicenia nazewnictwa i uzbrojenia Wojska Polskiego jednostka otrzymała nazwę 68. Pułku Piechoty i weszła w skład 17 Wielkopolskiej Dywizji Piechoty.
W jej składzie pułk wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej. W lipcu i sierpniu 1920 podczas najcięższych walk na przedpolach Warszawy pułk walczył na lewym skrzydle polskiego frontu, na odcinku litewsko-białoruskim.
16 sierpnia, na początku bitwy warszawskiej, pułk w ciężkich walkach zdobył Nasielsk. Dzień ten w późniejszych latach był dniem święta pułkowego. 18 grudnia 1920 pułk powrócił do Wielkopolski.
Za zasługi w walkach z lat 1919-1921 oficerom i żołnierzom pułku przyznano 17 krzyży Orderu Virtuti Militari i 99 Krzyży Walecznych.
[edytuj] Okres międzywojenny
W październiku 1921 jednostkę częściowo zdemobilizowano i przeniesiono na stałe do garnizonu we Wrześni (dwa bataliony; trzeci stacjonował od 1933 w Jarocinie). Podczas zamachu majowego w 1926 pułk opowiedział się po stronie rządowej i wziął udział w walkach. 28 maja 1928 Prezydent Rzeczypospolitej Ignacy Mościcki dokonał uroczystego nadania pułkowi sztandaru, którego fundatorem było społeczeństwo Wrześni.
W 1939 pułk został włączony w skład 17 Dywizji Piechoty ześrodkowanej w Gnieźnie.
W sierpniu 1939 pułk uczestniczył w manewrach dywizji w rejonie Iwno-Kostrzyń. W nocy z 22 na 23 sierpnia wszystkie oddziały odwołano do garnizonów, a 24 sierpnia o godz. 4 do dywizji przyszedł rozkaz o rozpoczęciu mobilizacji.
[edytuj] wojna obronna
Początkowo 68 pułk piechoty (bez 2 batalionu) wraz z II dywizjonem 17 pułku artylerii lekkiej obsadził linię rzeczki Wrześnicy w rejonie Wrześni. Jednak już 1 września 1939 odszedł do miejscowości Staw-Wólka.
- 2 i 3 września pułk przemieszcza się na linii Strzałkowo-Słupca-Ląd-Zagórów-Trabczyn i ostatecznie staje w lesie na zachód od Szetlewa
- 4 i 5 września pułk zatrzymał się w miejscowości Dąbrowice-Częściowe. Jego batalion marszowy został zbombardowany we wsi Wilczna przez lotnictwo niemieckie. Poległo 26 żołnierzy. Następnie pułk odszedł nocnymi marszami w kierunku operacyjnym na Łęczycę.
- W nocy z 8 na 9 września oddziały pułku doszły bez większych strat w rejon zgrupowania. Po południu pułk wszedł do walki wraz z innymi jednostkami Armii Poznań w rejonie Łęczyca-Piątek. Uderzenie gen. Kutrzeby na lewe skrzydło nacierającej * Armii niemieckiej kompletnie ją zaskoczyło i odrzuciło nieprzyjaciela. Wieczorem pułk zajął wyznaczoną mu jako kierunek natarcia Górę św. Małgorzaty.
- 10 września pułk kontynuował pościg za nieprzyjacielem. Z marszu zajął Małachowice.
- 11 września pułk poniósł znaczne straty w wyniku ponawiających się kontruderzeń niemieckich
- W nocy z 12 na 13 września do pułku dociera rozkaz gen. Kutrzeby o przerwaniu natarcia i odejściu na północny brzeg Bzury, a stamtąd - w ogólnym kierunku operacyjnym na Warszawę.
- W dniach 17 i 18 września pułk dostaje się w okrążenie w rejonie Puszczy Kampinoskiej i ponosi ciężkie straty, głównie od ognia artyleryjskiego i zmasowanych nalotów..
- 23 września ocalałym elementom pułku (pod dowództwem mjr. Stanisława Culica) przebiły się do Warszawy i zostały włączone do broniących się tam jednostek. Pułk bronił stolicy aż do jej kapitulacji 28 września 1939.
Za bohaterskie czyny podczas wojny obronnej orderem Virtuti Militari zostało odznaczonych 15 żołnierzy pułku, a 60 otrzymało Krzyż Walecznych.
[edytuj] Zobacz też
Centrum Wyszkolenia Piechoty • Departament Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych * Szkoła Podchorążych Piechoty
Dywizje piechoty: 1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • 7 • 8 • 9 • 10 • 11 • 12 • 13 • 14 • 15 • 16 • 17 • 18 • 19 • 20 • 21G • 22G • 23 • 24 • 25 • 26 • 27 • 28 • 29 • 30
Rezerwowe dywizje piechoty: 33 • 35 • 36 • 38 • 39 • 41 • 44 • 45 • 50 • 55 • 60
Pułki piechoty: 1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • 7 • 8 • 9 • 10 • 11 • 12 • 13 • 14 • 15 • 16 • 17 • 18 • 19 • 20 • 21 • 22 • 23 • 24 • 25 • 26 • 27 • 28 • 29 • 30 • 31 • 32 • 33 • 34 • 35 • 36 • 37 • 38 • 39 • 40 • 41 • 42 • 43 • 44 • 45 • 46 • 47 • 48 • 49 • 50 • 51 • 52 • 53 • 54 • 55 • 56 • 57 • 58 • 59 • 60 • 61 • 62 • 63 • 64 • 65 • 66 • 67 • 68 • 69 • 70 • 71 • 72 • 73 • 74 • 75 • 76 • 77 • 78 • 79 • 80 • 81 • 82 • 83 • 84 • 85 • 86 • 1 psph • 2 psph • 3 psph • 4 psph • 5 psph • 6 psph
Rezerwowe pułki piechoty: 93 • 94 • 95 • 96 • 97 • 98 • 114 • 115 • 116 • 133 • 134 • 135 • 144 • 145 • 146 • 154 • 155 • 156 • 159 • 163 • 164 • 165 • 178 • 179 • 180 • 182 • 183 • 184 • 201 • 202 • 203 • 204 • 205 • 206 • 207 • 208 • 209 • 216
kb wz. 98/kb wz. 98a • kbk wz. 29 • Vis wz. 35 • pm Mors • kbsp wz. 38M
ckm wz. 30 • rkm wz. 1928 • kb ppanc wz. 35 • wkm wz. 38FK • granatnik wz. 1936
