Huis van Alijn
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Het Huis van Alijn is een museum in de Belgische stad Gent. De collectie belicht het dagelijkse leven in de eerste helft van de 20e eeuw. Het museum is gevestigd in het Kinderen van Alijnshospitaal, een voormalig godshuis.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis van het hospitaal
De familie Alijn stichtte in 1363 het godshuis als zoenoffer na een twist met dodelijke afloop tussen de families Alijn en Rijms. Graaf Lodewijk van Male besliste dat de familie Rijms een soms van 200 pond parisi aan de familie Alijn moest betalen. Hij werd mede-initiatiefnemer en beschermheer van het hospitaal.
Bij opname in het hospitaal moest de patiënt zijn onroerende goederen afstaan, zijn roerende mocht hij behouden.
Tijdens de 16e eeuw kreeg het huis zijn huidige vorm: een toegangspoort en acht huisjes aan de straatkant en zestien driekamerwoningen rond het binnenplein. De laatgotische Sint-Catharinakapel werd tussen 1543 en 1546 gebouwd.
[bewerk] Geschiedenis van het museum
De oorsprong van het Huis van Alijn ligt in 1926. Toen werd de Koninklijke Bond der Oost-Vlaamse Volkskundigen opgericht. De vereniging had als doel de studie van het volksleven te bevorderen. Ze realiseerde dit onder meer door de uitgave van het volkskundig tijdschrift Oost-Vlaamse Zanten, vanaf 1927, en de oprichting van een volkskundige bibliotheek. De collectie van de vereniging, aanvankelijk ondergebracht in de bibliotheek, groeide in de volgende jaren zo sterk aan, dat een nieuwe thuishaven zich opdrong. In 1932 zag het Folkloremuseum dan het licht. Tien jaar na de oprichting vond het stangpoppentheater Het Spelleke van Folklore, het voormalige Spelleke van de Muide, onderdak in het museum en het is er gebleven tot op vandaag. Het Folkloremuseum verhuisde in 1962 van de Lange Steenstraat naar het Kinderen Alijnhospitaal op de Kraanlei en werd omgedoopt tot Museum voor Volkskunde.[1]
Inhoudelijk werd het beleid van het museum tot ver in de twintigste eeuw gekenmerkt door de zoektocht naar inzicht in de eigen volksaard. De statische volkscultuur vormde samen met de taal de meest authetieke uitingen van de volksziel. Het ideologisch misbruik waaraan de volkscultuur tijdens het interbellum blootstond, leidde na de Tweede Wereldoorlog tot een grondige bezinning over de methodologie en een heroriëntatie binnen de Europese volkskunde van de jaren zestig.[2]
Op museaal gebied hield de nostalgische visie in het Gentse Museum voor Volkskunde lang stand: de getrouwe en sprekende reconstructies van verdwenen ambachten, interieurs en folkloristische gebruiken bleven tot in de jaren negentig de dienst uitmaken. Het Museum voor Volkskunde was door gebrek aan middelen en visie een slapend museum geworden. Het Gentse stadsbestuur boog zich in 1997 over de situatie. De malaise werd verholpen door het beheer over te dragen aan een nieuwe vzw. De eerste taak van de volledig nieuwe personeelsformatie was een grondige doorlichting van het museum. Daaruit bleek dat op alle fronten een grote achterstand diende ingehaald te worden. Een gericht verzamelbeleid ontbrak, het onderzoek en de bewaaromstandigheden van de collectie waren niet naar behoren en de presentatie was verouderd.[3]
In 2000 onderging het museum zijn grondigste gedaanteverwisseling tot op heden; het Museum voor Volksunde werd het Huis van Alijn. De naamsverandering luidde een nieuw beleid en een herziene oriëntering in. Het begrip volkcultuur krijgt in een samenleving waar verschillende culturen nast elkaar leven noodzakelijk een andere betekenis. [4]
 De binnentuin |
 De Catharinakapel |
[bewerk] Publiekswerking
De middelen van de nieuwe vzw waren aan het einde van de jaren negentig beperkt. Het was in die periode onmogelijk om alle museumfuncties tegelijk op niveau brengen. Publiekswerking werd de eerste prioriteit. Dit vertaalde zich onder meer in de naamsverandering van het museum, de verrassende onderwerpen van de tentoonstellingen (bijvoorbeeld varkens, hobbelpaarden en kabouters) en ludieke acties in de stad.
[bewerk] Context
Het begrip volkscultuur kreeg in een samenleving waar verschillende culturen naast elkaar leven noodzakelijk een andere betekenis. Deze evolutie kenmerkte ook de aanpak van het Huis van Alijn. "Het Huis van Alijn wil een huis zijn met een open deur op de wereld, waarbij op een creatieve en kwaliteitsbehoudende manier met erfgoed wordt omgegaan en waarbij de relatie met de buurt, met de stad wordt hersteld. (... ) Het Huis van Alijn wil als museum fungeren als een hedendaags communicatieplatform op het vlak van volkskundig erfgoed dat zich door eigen accenten onderscheidt van de andere volkskunde- en heemkundige musea in Vlaanderen. Het Huis van Alijn wil het unieke patrimonium waarover het beschikt, zowel roerend als onroerend erfgoed, op een actieve en open wijze bewaren, bestuderen, open stellen en communiceren naar een breed publiek." [5] Het Huis van Alijn was niet het enige volkskundige museum dat het roer heeft omgooide. Ook musea in Rotterdam en Leiden opteerden voor een koerswijziging en ondergingen in dezelfde periode. [6]
[bewerk] Onderscheidingen
- Vlaamse Erfgoedprijs 2002 [7]
[bewerk] Externe links
[bewerk] Noten
- ^ DHAENE,S. (red.), Het museum en de collectie, in: Openbaar Kunstbezit Vlaanderen, themanummer Het Huis van Alijn, jaargang 2001, nummer 3, pp. 7-10.
- ^ DHAENE,S. (red.), Op. cit., p. 10.
- ^ Missie, Algemene en Specifieke doelstellingen van het Huis van Alijn, Website www.huisvanalijn.be, url: http://www.huisvanalijn.be/nl/info/doel.html
- ^ DHAENE,S. (red.), Op. cit., p. 10.
- ^ DHAENE,S. (red.), Op. cit., p. 12.
- ^ DIJKSTERHUIS, E., De strijkkamer gesloopt, de overlevingsstrategieën van twee volkenkundige musea, in: Items, volume 20, nummer 5, 2001, pp. 42-43.
- ^ Huis van Alijn in Gent wint Vlaamse Erfgoedprijs 2002 http://limburg.hbvl.be/nieuws-media-cultuur/2002/11/25/huis-van-alijn-in-gent-wint-vlaamse-erfgoedprijs-2002.html
 |
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden in de categorie Kinderen Alijnshospitaal van Wikimedia Commons. |
