Hematopoëse
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
De hematopoëse is een proces waarbij uit een multipotente stamcel in het rode beenmerg bloedcellen gevormd worden.
Rode en witte bloedcellen en bloedplaatjes hebben maar een beperkte levensduur. Zij dienen daarom voortdurend vervangen te worden door nieuwe cellen. De stamcellen in het rode beenmerg zorgen hiervoor. Deze stamcellen hebben in zich nog de mogelijkheden om uit te rijpen (te differentiëren) in de verschillende soorten bloedcellen.
Dit proces verloopt als volgt: Onder invloed van groeifactoren gaan de stamcellen zich delen. Na de celdeling zal één cel stamcel blijven (deze zal zich na een tijd weer opnieuw delen), terwijl de andere cel verder zal gaan uitrijpen. De uitrijpende cellen in het beenmerg kunnen in drie soorten verdeeld worden: voorlopers van de witte bloedcellen, voorlopers van rode bloedcellen, en voorlopers van bloedplaatjes.
De verdere uitrijping van deze cellen heet naar de cellen die het uiteindelijke resultaat zullen zijn:
- Leukopoëse, de vorming van leukocyten of witte bloedcellen;
- Erytropoëse, de vorming van erytrocyten of rode bloedcellen;
- Thrombopoëse, de vorming van thrombocyten of bloedplaatjes.
Wanneer een voorlopercel steeds verder in het proces komt, rijpt hij steeds verder uit, en zijn er steeds minder verschillende soorten bloedcellen als eindresultaat mogelijk. In het menselijk lichaam kunnen eenmaal gedifferentieerde cellen ook niet meer terugkeren naar een vorige fase. In het laboratorium kunnen wetenschappers cellen soms wél terug laten keren naar een vorige fase.
[bewerk] Ziektes
Bij de ziekte leukemie is de hematopoëse ernstig verstoord. Bij acute leukemie worden er teveel onrijpe witte bloedcellen gevormd, en de vorming van rijpe witte en rode bloedcellen en van bloedplaatjes komt hierdoor in de verdrukking, waardoor er te weinig nieuwe bloedcellen komen om de oude te vervangen. In zeldzame gevallen kan, door verschillende oorzaken, er een onvermogen ontstaan van de beenmergcellen om uit te rijpen, waardoor het lichaam steeds minder bloedcellen, of steeds minder bloedcellen van een bepaalde soort aanmaakt. Men spreekt dan van het myelodysplastisch syndroom. Ook kan de aanmaak van bloedcellen tijdelijk (ernstig) verminderen, bijvoorbeeld door een gebrek aan bouwstoffen of als bijwerking van bepaalde medicijnen.
