Guadalajara (stad in Spanje)

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Guadalajara

Gemeente in Spanje

Situering

Algemeen

235,51 km²

Inwoners (2006)

75.493 (282/km²)

Provincie- en gemeentecode

19.130

http://guadalajara.es

Spanje

Guadalajara is een stad in Kastilië-La Mancha, Spanje. Het is de hoofdstad van de provincie Guadalajara en heeft 75.493 inwoners (2006). De stad ligt op ongeveer 55 km Noord-Oostelijk van het centrum van de Spaanse hoofdstad Madrid en de internationale luchthaven Barajas.

De naam Guadalajara is afgeleid van het Arabische Wādī al-Ḥajārah (واديالحجارة), wat "rivier met stenen" betekent. Guadalajara dankt deze naam aan rivier de henares en de vele stenen langs de oevers.

Tijdens de Spaanse Burgeroorlog vond hier het Guadalajaraoffensief plaats.

[bewerk] Historie

[bewerk] Stichting

Pantheon van de Hertogin van Sevilla

Guadalajara is oorspronkelijk gesticht door Iberiërs en was in handen van de Carpetani. De nederzetting had de naam Arriaca, 'rivier van stenen', toen de Romeinen het passeerden (Itinerarium Antonini pp. 436, 438). Bij verovering door de Romeinen werd de naam gewijzigd in Caraca, soms ook met Caracca aangeduid (Grieks: Κάραιεκα; Claudius Ptolemaeus ii. 6. § 57), en ingelijfd bij de Romeinse provincie Hispania Tarraconensis. De stad lag ook destijds aan een zeer belangrijke hoofdweg, van Emerita (huidig Mérida) naar Caesarea Augusta (huidig Zaragoza), via Complutum (huidig Alcalá de Henares) en voerde over de Spaanse Hoogvlakte waar enige tijd later ook Madrid zou worden gesticht.

[bewerk] Arabieren

Ruïnes Alcázar Guadalajara

In de 8e eeuw vielen de Moren Guadalajara binnen ter versterking van hun (nieuwe) grens aan wat zij in het Arabisch Wādī al-Ḥajārah noemden (واديالحجارة) ofwel rivier van stenen. Van de historie gedurende de Islamitische dominantie is niet zo veel bekend. Zij lieten hun sporen na met de brug over rivier de Henares en de ruïnes van het Alcázar. Het Arabische Guadalajara viel onder de macht van de Taifa van Toledo.

[bewerk] Reconquista

In 1085 werd Guadalajara heroverd door de Kastiliaanse koning Alfonso VI, een prestatie waarbij veel eer aan Alvar Fáñez de Minaya toekwam, een van de luitenants. Van 1085 met de Slag bij Las Navas de Tolosa tot in 1212, onderging de stad de oorlogen tegen Almoraviden en Almohaden. Ondanks deze oorlog wist de nieuwe Christelijke bevolking zich definitief binnen het territorium te vestigen. Zij kwamen hoofdzakelijk uit de meer noordelijk gelegen gebieden. Alfons VII verleende het stadje in 1133 een privilege dat later in 1219 werd uitgebreid door Ferdinand III. Dit leidde echter niet tot grote ontwikkelingen ten opzichte van vergelijkbare plaatsen. Onder Alfons X, zorgde de koning voor economische ontwikkeling van de bevolking door het aan handelslieden bieden van bescherming en het toestaan van markten.

[bewerk] Renaissance

Parroquia de San Nicolás El Real

In de tweede helft van de 14e eeuw vestigde de familie Mendoza in Guadalajara, wat de stad grote voordelen zou geven. Tussen de leden van deze familie zitten prominenten als Íñigo Lopez de Mendoza, Markies van Santillana (1398-1458), en Pedro González de Mendoza (1428-1495), de grote kardinaal van Spanje en adviseur van de Katholieke Koningen. In deze periode bereikte de stad een hoogtepunt waarbij koning Juan II de heerlijkheid van de stad aan de markies van Santillana Íñigo López de Mendoza verleende. Onder de familie Mendoza kwamen veel belangrijke gebouwen van de grond, zowel civiel als religieus, en hadden zij een grote aantrekkingskracht op nobelen en adellijken die in de stad vestigden. Hierdoor werd de landbouw gestimuleerd, een noodzakelijkheid gecreëerd door de flinke groei van de stad. In 1460 verleende koning Enrique IV het stadsrecht aan Guadalajara en bevestigde zijn stem bij het Hof. De weelde van de familie Mendoza, die sedert 1475 de titel van Hertog van Infantado tonen, veronderstelde dat de edelachtbare heren van het Hof er op vertrouwden dat de Hertogen naar de economische motor van het stedelijke leven handelden.

[bewerk] Moderne tijd

Concatedral de Santa María

Na de hoogtijdagen van de 14e eeuw, verplaatste de familie Mendoza hun zetel naar Madrid, wat de verdere ontwikkeling van Guadalajara niet ten goede kwam en een zeker verval inluidde. Tijdens de Spaanse Successieoorlog werd Guadalajara geplunderd en liet koning Felipe V het Alcázar de functie van fabriek bekleden waar tot begin 19e eeuw hoflijke stoffen werden gemaakt.

De 19e eeuw begint met twee desastreuze gebeurtenissen: de enorme schade ten gevolge van de Spaanse Onafhankelijkheidsoorlog (1808-1813) en de sluiting van de stoffenfabriek in 1822. In 1808 werd Guadalajara door het Franse leger ingenomen, onder aanvoering van generaal Hugo, waarbij het leeuwendeel van de stad werd verwoest.

In 1840 werd de stad tot provinciehoofdstad aangewezen, als zetel voor openbare instellingen door Plan Burgos (Steden Plan). Tevens werd een academie voor militaire ingenieurs opgericht. De groei van de stad gedurende de tweede helft van de 19e eeuw verloopt langzaam, moeizaam voor wat betreft ambtelijke activiteiten en zonder industriële ontwikkeling.

Na de Spaanse Burgeroorlog (1936-1939), wat wederom flinke ravages aanrichtte, werd Guadalajara in 1959 opgenomen in ontwikkelingsplannen bedoeld om industrieën uit het stadshart van Madrid te verplaatsen en in de regio onder te brengen. In deze periode werd Guadalajara één van de snelst groeiende steden van het land. De vele stadsontwikkelingsplannen hebben er toe bijgedragen dat de lokale economie opbloeit en het inwoneraantal evenals het welzijn van de bevolking flink is gestegen.

[bewerk] Bezienswaardigheden

[bewerk] Monumenten

Palacio del Infantado (15e eeuws)
Iglesia de Santiago (14e eeuws)
Iglesia de San Gil (12e eeuws)
Iglesia de Nuestra Señora la Antigua (12e eeuws)
Iglesia de Santa María (Concatedral 13e eeuws)
Antigua Iglesia de los Remedios (16e eeuws)
Iglesia de San Ginés (16e eeuws)
Iglesia del Carmen (17e eeuws)
Iglesia de San Nicolás (17e eeuws)
Iglesia del Antiguo Convento de San Francisco (16e eeuws)
Capilla de Luis de Lucena (16e eeuws)
Palacio de Don Antonio de Mendoza y antiguo Convento de la Piedad (15e eeuws)
Overblijfselen van fort Guadalajara, de verdedigingswerken en de poorten tot de stad (Minaya Alvar Fáñez, Alamín en Bejanque)
Panteón de la Duquesa de Sevillano (19e eeuws)

[bewerk] Natuur

[bewerk] Stadsparken

Parkweg door Parque de la Concordia

Parque de la Constitución, gelegen aan de snelweg Madrid-Barcelona
Parque de la Concordia, gelegen in de binnenstad
Parque de la Amistad, gelegen aan de snelweg Madrid-Barcelona
Parque del Río, gelegen aan het riviertje de Henares
Parque de José de Creeft
Parque de San Francisco
Parque de San Roque
Parque del Alamín
Parque del Coquín
Parque Fuente de la Niña

[bewerk] Markante natuurlijke contreien

Capilla Luis de Lucena

Recreatief gebied Villaflores (heuvelachtige Velázquez bossen)
El Clavín, met panoramisch uitzicht op de stad en het dal van rivier de Henares
Finca de Castillejos, bossen op de oevers van rivier de Henares
Berg/rotsgebied "Hueva" ten Noorden van de stad bij het gehuchtje Taracena

[bewerk] Festivals

Sacramentsdag (sinds de 15e eeuw)
Fiestas patronales de la Virgen de la Antigua (sinds de 8e eeuw)
Septemberfeesten

[bewerk] Bereikbaarheid

[bewerk] Snelwegen

De typisch Spaanse zwarte stier «Toro de Osborne», hèt (onofficieel) nationaal symbool ontbreekt natuurlijk niet.

aanduiding	route
A-2/E-90	Madrid-Guadalajara-Zaragoza-Lérida-Barcelona-Gerona-Franse grens
R-2	Madrid-Guadalajara (Noord)
N-320	Madrid-Cuenca

[bewerk] Openbaarvervoer

[bewerk] Busverbindingen

Guadalajara kent een aantal busverbindingen met omliggende dorpen en steden. Deze buslijnen worden geëxploiteerd door TRAPSA.

[bewerk] Voorstadstreinen

Als voorstad van Madrid is het spoor van Guadalajara onderdeel van het Madrileense netwerk van voorstadstreinen (Cercanías) welke geëxploiteerd wordt door de nationale spoorwegmaatschappij RENFE. Het station wordt ook aangedaan door regionale treinen die verder richting Zaragoza rijden. Het treinstation bevindt zich aan de westzijde van de stad.

[bewerk] Hogesnelheidstrein

AVE en busstation Guadalajara-Yebes

In 2004 heeft Guadalajara langs een nieuw spoortraject aan de oostzijde van de stad een modern station gekregen waarmee het tevens per hogesnelheidstrein (AVE-treinen) met andere Spaanse steden wordt verbonden. De nationale hogesnelheidslijnen worden komende jaren sterk uitgebreid. In de eerste fase omvatte het traject Madrid - Guadalajara - Calatayud - Zaragoza - Lérida. In begin 2008 is de tweede fase gereed gekomen waarbij het traject verlengd is tot Barcelona. De lijn zal nog verder doorgetrokken worden naar de Franse grens waar het aansluiting zal vinden op het Europese hogesnelheidsnet. (zie ook :Alta Velocidad Española) Deze lijn wordt eveneens door RENFE geëxploiteerd. Met de hogesnelheidstrein reist men in 15 minuten naar Madrid en in slechts ruim anderhalf uur naar het ongeveer 566 km verder gelegen Barcelona, wat voor forensen aantrekkelijke reistijden zijn. Nabij het nieuwe hogesnelheidsspoorstation (Guadalajara-Yebes) verrijst een nieuw urbanisatiegebied dat de naam Valdeluz heeft meegekregen waar ongeveer 30.000 mensen komen wonen.