Grumman X-29

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Grumman X-29
Algemeen
Rol:	experimenteel vliegtuig
Bemanning:	1
Status
Eerste vlucht:	14-12-1984
Aantal gebouwd:	2
Gebruik:	zie artikel
Afmetingen
Lengte:	14,7m
Hoogte:	4,3m
Spanwijdte:	8,8m
Vleugeloppervlak:	57m²
Gewicht
Leeggewicht:	6.260kg
Max. gewicht:	8.070kg
Krachtbron
Motor(en):	1x General Electric F404 turbofan
Stuwkracht:	71,2kN
Prestaties
Topsnelheid:	Mach 1,6
Dienstplafond:	16800m
Bewapening
Boordgeschut:	geen
Luchtvaartportaal

De Grumman X-29 was een experimenteel vliegtuig waarbij, zoals bij elk van deze vliegtuigen, nieuwe technologie werd uitgetest: het meest in het oog springend zijn de omgekeerde pijlvleugels en de canards, de kleine horizontale stabilisatoren vóór de vleugels, die van het toestel een eendvliegtuig maken. Doordat daardoor het vliegtuig aërodynamisch instabiel werd was er gecomputeriseerde fly-by-wire technologie nodig. Composiet materiaal was nodig om de vleugels de vereiste stijfheid te geven zonder deze te zwaar te laten worden.

Inhoud 1 Ontwikkeling 2 Zie ook 2.1 Gerelateerde ontwikkeling 2.2 Vergelijkbare toestellen 3 Externe links 4 Bronnen, noten en/of referenties

[bewerk] Ontwikkeling

Er zijn twee X-29A's gebouwd door Grumman Aerospace Corporation, de eerste hiervan vloog in 1984 voor het eerst.

De toestellen werden ontwikkeld op basis van twee bestaande Northrop F-5 Freedom Fighters: de basis met nummer 63-8372 werd 82-0003; 65-10573 werd 82-0049.^[1]

Het gewijzigde basisontwerp was intern bekend als de G-172. General Electric was met de F-16 Fighting Falcon in eerste instantie ook in de race om een dergelijk toestel te bouwen.

Het testprogramma van de beide toestellen liep over een periode van tien jaar; op 13 december 1985 slaagde één van de toestellen erin supersonisch te vliegen: het eerste toestel met omgekeerde pijlvleugels dat dat heeft bereikt. Eerder was de Junkers Ju 287 het eerste straalvliegtuig met voorwaarts gerichte vleugels.

De X-29A demonstreerde uitstekende controle en manoeuvreerbaarheid met invalshoeken tot 45 graden. Er was tevens een afname van turbulentie.

De configuratie van de vleugels zorgde echter wel voor een zeer instabiel toestel dat alleen kon blijven vliegen met constante correcties door het gecomputeriseerde flight control mechanisme tot wel 40 correcties per seconde. Het systeem maakte gebruik van een overdaad van drie digitale computers aangevuld met drie analoge computers. Elk van deze drie computers was voldoende om het toestel in de lucht te houden maar de overdaad zorgde voor extra beveiliging: mocht één van de systemen een fout maken dan werd deze gecorrigeerd door de overige twee.

De kans op een uitval van het gehele systeem werd even groot ingeschat als die bij een conventioneel systeem in een normaal vliegtuig.

De eerst gebouwde X-29 is tentoongesteld in het National Museum of the United States Air Force op de Wright Patterson Air Force Base in Dayton, Ohio; het andere toestel staat in het Dryden Research Center op Edwards Airforce Base. In het National Mall Building van het National Air and Space Museum in Washington DC staat een model op ware grootte.^[2].

[bewerk] Zie ook

[bewerk] Gerelateerde ontwikkeling

• Northrop F-5

[bewerk] Vergelijkbare toestellen

• He 162D
• Ju 287
• Soechoj Soe-47

[bewerk] Externe links

• NASA's X-29 website
• NASA's X-29 factsheet
• Grumman X-29 at fighter-planes.com

Bronnen, noten en/of referenties:

American X-Vehicles, NASA ^ The X-Planes: From X-1 to X-34 (1995). Geraadpleegd op 28-5-2008. ^ National Air and Space Museum website, geraadpleegd op 28-5-2008

Amerikaanse X-vliegtuigen

X-1 • X-2 • X-3 • X-4 • X-5 • X-6 • X-7 • X-8 • X-9 • X-10 • X-11 • X-12 • X-13 • X-14 • X-15 • X-16 • X-17 • X-18 • X-19 • X-20 • X-21 • X-22 • X-23 • X-24 • X-25 • X-26 • X-27 • X-28 • X-29 • X-30 • X-31 • X-32 • X-33 • X-34 • X-35 • X-36 • X-37 • X-38 • X-39 • X-40 • X-41 • X-42 • X-43 • X-44 • X-45 • X-46 • X-47 • X-48 • X-49 • X-50 • X-51 • X-53 Zie ook Lijst van verkeersvliegtuigen Deze box: bekijk • overleg • bewerk