Graad van verlichting (boeddhisme)
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
|
| Concepten |
| Geschiedenis |
| Stromingen |
| Geschriften |
| Personen |
| Tempels |
| Devotie |
| Per land |
| Termen |
| Van A tot Z |
|
|
|---|
In het boeddhisme worden er verschillende graden van verlichting onderscheiden; dit zijn de verschillende niveaus van verlichting die behaald kunnen worden.
In het Theravada boeddhisme bestaan er vier niveaus van verlichting: de Sotapanna, Sakadagami, Anagami en Arahant.
- De Sotapanna heeft, door de Dhamma voor zichzelf te realiseren (of te zien), het 'instap'-niveau van verlichting bereikt. Hij heeft de waarheid van de leer van de Boeddha in zichzelf gevalideerd door middel van inzicht in de drie karakteristieken en de Vier Nobele Waarheden.
- De Sakadagami verschilt van de Sotapanna in dat de mate waarin hij begeerte en boosheid of haat ervaart sterk verminderd is.
- Voor de Anagami daarentegen is het onmogelijk om nog begeerte en boosheid te ervaren. De Anagami kan echter wel nog steeds ignorantie (een verkeerd beeld van de werkelijkheid) ervaren.
- De Arahant heeft het hoogste niveau van verlichting behaald: het Nirvana ofwel de vrijheid van de drie geestelijke vergiften van begeerte, haat en ignorantie. De geest van de Arahant is volledig gezuiverd en vredig in zichzelf.
De graad van verlichting is nauw verwant aan de tien ketens; de mentale ketens waarmee de geest van een normaal persoon aan het samsara is gebonden. Hoe hoger de graad van verlichting, hoe minder de persoon vastgeketend is met deze ketens.
Er bestaat nog een hogere graad van verlichting, dat is het hoogste boeddhaschap of samyak-sambuddha, waarin volgens het Mahayana ook alle geestelijke potentieel ontwikkeld is en alwetendheid bereikt wordt.
Voor elke graad van verlichting bestaat er een 'pad' en 'oogst' (meestal 'fruit' genoemd). Het 'pad' is het inzicht waardoor men een hogere graad van verlichting behaald. Ook de verschillende praktijken die leiden tot dat inzicht worden vaak tot het pad gerekend. De 'oogst' kan verwijzen naar de goede gevolgen van dat inzicht: welke ketens wegvallen of in welke mate de geest gelukkiger is en minder problemen doormaakt.
