Februari

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

jan		februari					mrt
<<		1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14	15	16
17	18	19	20	21	22	23	24	25
26	27	28	29			(30)		>>

Februari (ook wel: sprokkelmaand, schrikkelmaand, kortemaand, slijkmaand, regenmaand) ^[1] is de tweede maand van het jaar in de Gregoriaanse kalender, en heeft 28 dagen in gewone jaren, en 29 dagen in schrikkeljaren. 30 februari is in de geschiedenis drie keer voorgekomen. Februari is genoemd naar de Romeinse god Februus, de god van de purificatie/onderwereld. Bij de oude Romeinen was februari de maand van de grote reiniging en boetedoening (de februa). In de oudste Romeinse kalender, die tien maanden telde, kwam februari niet voor. Toen het jaar werd verdeeld in twaalf maanden (onder koning Numa Pompilius), werd de laatste maand februaris gedoopt. Het jaar begon dus met maart.

De schrikkeldag verrekende men logischerwijze aan het einde van het jaar, dus aan het eind van februari. Pas in het jaar 456 werd januari de eerste en februari de tweede maand, de schrikkeldag bleef nu ten bate van de tweede maand komen.

Januari en februari zijn de laatste twee maanden die aan de kalender werden toegevoegd, aangezien de Romeinen de winter als een maandloze periode zagen.

Inhoud 1 Verklaring sprokkelmaand 2 Trivia 3 Weerspreuken 4 Weerstatistieken maand februari in Nederland 4.1 Gemiddelden 4.2 Extremen 5 Weerstatistieken maand februari in België 6 Bronnen, noten en/of referenties

[bewerk] Verklaring sprokkelmaand

Februari werd aangemerkt als reinigingsmaand. De Romeinen vierden hun Lupercalia, reinigings- en vruchtbaarheidsfeesten ter ere van de wolfsgod Lupercus. In deze zelfde periode vierden de Germaanse stammen langs de Romeinse grenzen een ontuchtig vrouwen- en vruchtbaarheidsfeest. De Romeinen vonden dit heidense riten en duidden deze feesten aan met de naam Spurcalia, naar het Latijnse woord spurcus dat smerig betekent. Van dit woord is het Oudnederlandse woord sprokkelen een etymologische afleiding. De sprokkelmaand februari verwijst dus naar deze oude Germaanse vruchtbaarheidsfeesten.

[bewerk] Trivia

• Oudnederlandse/puristische naam: sprokkelmaand of regenmaand
  • De naam sprokkelmaand heeft niets te maken met het werkwoord sprokkelen. De naam is afgeleid van het woord sporkelen dat springen betekent. Dit slaat op het feit dat het aantal dagen eens in de vier jaar een dag verspringt. In veel Oudnederlandse teksten wordt sporcle gebruikt om de maand februari aan te duiden. Later dacht men dat dit woord een verbastering was van sprokkel.
• Romeinse naam: Februaris
• Joodse naam: Adar
• De sterrenbeelden in februari zijn Waterman en Vissen
• In gewone jaren begint februari op dezelfde dag van de week als maart en november.
• In schrikkeljaren begint februari op dezelfde dag van de week als augustus.
• Februari in de geschiedenis

[bewerk] Weerspreuken

Bij deze maand horen de volgende weerspreuken:

• Al is de sprokkel nog zo fel, ze heeft vijf schone dagen wel.
• Is februari nat en koel, dan is juli dikwijls heet en zwoel.
• Lichtmis donker, maakt de boer een jonker. Lichtmis helder en klaar, maakt de boer tot bedelaar.^[2]
• Ligt de wind in februari stil, dan komt hij zeker in april.

[bewerk] Weerstatistieken maand februari in Nederland

[bewerk] Gemiddelden

Langjarige gemiddelden in het tijdvak 1971-2000.

	De Bilt	Eelde	Rotterdam	Maastricht
Gemiddelde temperatuur in graden Celsius	3,0	2,1	3,4	2,9
Gemiddelde minimum temperatuur in graden Celsius	-0,1	-0,8	0,3	-0,2
Gemiddelde maximum temperatuur in graden Celsius	6,1	5,0	6,3	5,9
Dagen met max temperatuur > 20 C	.	.	.	.
Gemiddelde relatieve vochtigheid in procenten	85	89	86	85
Gemiddelde neerslagduur in procenten van de tijd	7	6	7	8
Gemiddelde neerslaghoeveelheid in mm	47,5	44,9	46,8	50,7
Bron: KNMI[3]

[bewerk] Extremen

Hieronder volgen ranglijsten voor de hoogste en laagste gemiddelde temperatuur, de grootste en laagste neerslagsom en het grootste en laagste aantal uren zonneschijn, zoals gemeten op het KNMI-station in De Bilt tussen 1901 en 2008.

#	Hoogste gemiddelde temperatuur in °C		Grootste neerslagsom in mm		Grootste aantal uren zonneschijn		#
1.	1990	7,6	1946	171,8	2003	157,7	1.
2.	2002	7,1	2002	139,4	1975	134,8	2.
3.	1995	6,7	1970	115,0	1920	129,3	3.
4.	1998	6,4	1950	110,1	2008	127,6	4.
5.	1926	6,3	1990	110,0	2002	115,7	5.
6.	1997	6,2	2000	102,4	1985	113,8	6.
7.	2007	6,0	1937	101,7	1929	112,6	7.
8.	1945	6,0	1988	96,5	1956	112,4	8.
9.	2000	5,9	1977	95,7	1902	111,0	9.
10.	1961	5,9	1966	94,0	1983	110,9	10.
#	Laagste gemiddelde temperatuur in °C		Kleinste neerslagsom in mm		Kleinste aantal uren zonneschijn		#
1.	1956	-6,4	1986	0,4	1926	25,5	1.
2.	1947	-5,5	1985	1,9	1907	36,8	2.
3.	1929	-5,4	1959	5,1	1966	38,2	3.
4.	1942	-4,2	1934	5,6	1946	39,9	4.
5.	1986	-3,6	1917	6,2	1919	39,9	5.
6.	1963	-3,4	1932	7,3	1923	41,0	6.
7.	1917	-1,5	1929	7,9	1979	41,1	7.
8.	1940	-1,3	1921	10,6	1945	41,2	8.
9.	1979	-0,9	1982	14,8	1906	41,9	9.
10.	1901	-0,9	1963	14,9	1972	42,2	10.
Bron: KNMI[4]

[bewerk] Weerstatistieken maand februari in België

Langjarige gemiddelden in het tijdvak 1961-1990 en records tussen 1900 en 1999.

	Ukkel	record +	record -
Gemiddelde temperatuur in graden Celsius	3,2	7.9 (1990)	-6.1 (1956)
Gemiddelde minimumtemperatuur in graden Celsius	0,1
Gemiddelde maximumtemperatuur in graden Celsius	6,1
Relatieve vochtigheid in %	82,9
Neerslagtotaal in l/m²	53,7	149,0 (1946)	5,9 (1959)
Zonneschijnduur	77,5	155 (1975)	35 (1966)
Bron: KMI[5]

Zoek februari op in het WikiWoordenboek.

Bronnen, noten en/of referenties:

^ Website over volksweerkunde van D. Jansma. ^ Nijkamp J., Rook R., Slijper H. en Zweers K. (1976). De 12 maanden van het jaar. Utrecht/Antwerpen: Het Spectrum. ^ KNMI, Langjarige gemiddelden 1971-2000 ^ KNMI, Maandextremen temperatuur, zonneschijn en neerslag (De Bilt) ^ KMI, Normalen voor Ukkel 1961-1990 en Statistieken (normalen en extrema) - Brussels (Ukkel, Belgïe) (1900-1999)

Maanden
januari - februari - maart - april - mei - juni - juli - augustus - september - oktober - november - december