Eliminatief materialisme
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Eliminatief materialisme is een controversiële stellingname in de filosofie van de geest, die claimt dat de menselijke geest en mentale verschijnselen gewoonweg niet bestaan. De gangbare alledaagse opvattingen zijn ingegeven door een onjuiste "volkspsychologie" (Engels folk psychology). Ze claimt verder dat de toekomstige neurowetenschap of cognitiewetenschap niet alleen zal aantonen, dat die inzichten uit de volkspsychologie niet kloppen, maar dat er zelfs geen geestelijke of mentale toestanden bestaan. Volgens aanhangers van dit standpunt zal de folk psychology door de uiteindelijke voltooiing van de neurowetenschap geëlimineerd kunnen worden. Vandaar de naam eliminatief materialisme.
Inhoud |
[bewerk] Algemeen
In het algemeen is eliminativisme ten aanzien van een klasse van entiteiten is de stellingname, dat die klasse van entiteiten niet bestaan.[1] Zo is bijvoorbeeld atheïsme eliminatief over het bestaan van God en andere bovennatuurlijke entiteiten, alle vormen van materialisme zijn eliminatief over de ziel, moderne chemici zijn eliminatief over het bestaan van de warmtestof phlogiston, en moderne fycici zijn eliminatief over het bestaan van het medium ether in de ruimte.
Het eliminatief materialisme als idee in de filosofie van de geest, is ontstaan en ontwikkeld in de 1960er en 1970er jaren. Hierbij bestaan verschillende verwante opvattingen:
- Sommige eliminativisten claimen dat, er nooit neurale correlaties gevonden zullen worden voor vele alledaagse psychologische concepten, zoals geloof en verlangen, en dat gedrag en ervaring alleen adeqaat verklaard kan worden op biologisch niveau.[2]
- Andere claimen het niet bestaan van bewuste mentale toestanden, zoals pijn en visuele waarneming[3][4][5]
- Een andere versie betreft het eliminativisme omtrent de zgn. propositionele attitude, de relationele mentale toestand die personen aan uitspraken koppelen, zoals uitgedrukt door Paul Churchland en Patricia Churchland,[6] Beide verwijzen verwijzen verder ook naar het lot van andere, foutieve populaire theorieën en ontologieën die in de geschiedenis zijn ontstaan[7] Zo is bijvoorbeeld gebleken dat het geloof in hekserij als bron voor problemen van mensen foutief gebleken, met als gevolg dat de meeste mensen niet meer geloven in het bestaan van heksen. Hekserij werd hierbij niet verklaard in termen van een ander fenomeen, maar werd eerder geëlimineerd uit het discours.[8]
- Het eliminativisme over qualia ofwel subjectieve ervaring, zoals uitgedrukt door Daniel Dennett en Georges Rey.[3]
In de afgelopen 40 jaar zijn er talrijke argumenten voor en tegen het eliminatief materialisme ingebracht. Vele argumenten voor deze visie zijn gebaseerd op de aanname, dat het gezond verstand van de mensen over het geestelijke in feite een impliciete theorie is. Dit wordt vergeleken met andere wetenschappelijke theorieën, hun beschrijvend vermogen, nauwkeurigheid, en vermogen om correcte vorospellingen te doen over de toekomst. Eliminativisten beargumenteren, dat op basis hiervan en op grond van andere criterea, het gezond verstand en de volkspsychologie heeft gefaald en uiteindelijk vervangen dient te worden door inzichten uit de neurowetenschap. Deze filosofen zijn hierom veelal geneigd het belang van neurowetenschappelijk onderzoek te benadrukken evenals de ontwikkelingen in de kunstmatige intelligentie om hun stelling kracht bij te zetten.
Filosofen, die tegen het eliminatief materialisme argumenteren, hanteren diverse benaderingen. Sommige beargumenteren dat volkspsychologie geen theorie is en niet met theorie vergeleken dient te worden. Anderen beargumenteren, dat volkspsychologie, wel een theorie is, een heel succesvolle zelfs, en een onvervangbare. Een andere argumentatie is, dat gezien het feit dat het eliminativisme het bestaan aanneemt van de meningen en andere entiteiten, die het wil "elimineren", het hiermee zichzelf tegenspreekt.
[bewerk] Literatuur
- Baker, L. (1987). Saving Belief: A Critique of Physicalism, Princeton, NJ: Princeton University Press.
- Broad, C. D. (1925). The Mind and its Place in Nature. London, Routledge & Kegan.
- Paul Churchland, (1979). Scientific Realism and the Plasticity of Mind. New York, Press Syndicate of the University of Cambridge.
- Paul Churchland, (1988). Matter and Consciousness, revised Ed. Cambridge, MA, The MIT Press.
- Patricia Churchland, (1986) Neurophilosophy: Toward a Unified Science of the Mind/Brain. Cambridge, MA: MIT Press.
- Paul Churchland, (1992). A Neurocomputational Perspective: The Nature of Mind and the Structure of Science. Cambridge, MA: MIT Press.
- Paul Churchland, (1999). Eliminative Materialism and the Propositional Attitudes. In Lycan, W.G., (Ed.), Mind and Cognition: An Anthology, 2nd Edition. Malden, Mass: Blackwell Publishers, Inc.
- Jerry Fodor, (1987). Psychosemantics. Cambridge, MA: MIT Press.
- Richard Rorty, (1971). "Mind-body Identity, Privacy and Categories" in The Review of Metaphysics XIX:24-54.
- J.J.M. Sleutels (1988), "Eliminatief materialisme en de autonomie van de bottum-up benadering", in ANTW 80.1 (1988), pp 41-62.
- Stich, S. (1996). Deconstructing the Mind. New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-512666-1.
[bewerk] Referenties
- ^ Ramsay, S., "Eliminative Materialism", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Winter 2003 Edition), Edward N. Zalta (ed.),URL=http://plato.stanford.edu/archives/win2003/entries/davidson/
- ^ Lycan, W. G. & Pappas, G. (1972) "What is eliminative materialism?" Australasian Journal of Philosophy 50:149-59.
- ^ a b Rey, G. (1983). "A Reason for Doubting the Existence of Consciousness", in R. Davidson, G. Schwartz and D. Shapiro (eds), Consciousness and Self-Regulation Vol 3. New York, Plenum: 1-39.
- ^ Rorty, Richard (1970). "In Defense of Eliminative Materialism" in The Review of Metaphysics XXIV. Reprinted Rosenthal, D.M. (ed.) (1971)
- ^ Feyerabend, P. (1963) "Mental Events and the Brain" in Journal of Philosophy 40:295-6.
- ^ Churchland, PM and Churchland, P.S., (1998) On the Contrary: Critical Essays 1987-1997. . Cambridge, Massachusetts: The MIT Press.
- ^ Patricia Churchland, Neurophilosophy: Toward a Unified Science of the Mind-Brain, MIT Press, 1986.
- ^ Paul Churchland, "Eliminative Materialism and the Propositional Attitudes", In: Journal of Philosophy, 1981, p67-90.
[bewerk] Zie ook
[bewerk] Externe links
- (en) Eliminative Materialism in de Stanford Encyclopedia of Philosophy.
- (en) Bibliography over "Eliminative Materialism".
- (en) Beyond Eliminative Materialism door Teed Rockwell.
