Duivendrecht

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

**Duivendrecht**
Plaats in Nederland
Duivendrecht
Ligging Duivendrecht in Ouder-Amstel
Situering
Provincie	Noord-Holland
Gemeente	Ouder-Amstel
Coördinaten	52°19'N 4°56'E
Algemeen
Inwoners	5000
Nederland

Duivendrecht is een dorp in de gemeente Ouder-Amstel, onder de rook van Amsterdam in de Nederlandse provincie Noord-Holland. Het dorp heeft ongeveer 5000 inwoners en ligt ingeklemd tussen Amsterdam en Diemen.

[bewerk] Duivendrecht

Bij velen is Duivendrecht bekend omdat ze er met de auto, metro of trein langs komen. Het Station Duivendrecht is vooral bekend als overstapstation vanuit Utrecht naar Schiphol waar zowel binnenlandse en buitenlandse passagiers gebruik van maken. Bezoekers van de Amsterdam ArenA en omgeving stappen hier vaak in en uit. Sinds de Utrechtboog open is, stoppen er minder treinen op Station Duivendrecht. Behalve het Station Duivendrecht liggen ook de metrostations Van der Madeweg, Overamstel en Strandvliet/Arena (soms gedeeltelijk) op Duivendrechts grondgebied.

Duivendrecht bestaat uit drie delen, het dorp, een groot industrieterrein (behorend tot) Amsterdam Business Park en een landelijk gebied aan de Amstel, namelijk de Groot en Klein Duivendrechtse Polders.

Beeldentuin in Duivendrecht.

Vlak naast het station ligt de best bereikbare kerk van Nederland, de Sint-Urbanuskerk. De protestantse "kleine kerk" staat verderop aan de grootste straat, de Rijksstraatweg, die dwars door het dorp loopt. Over deze straat loopt het grootste gedeelte van de Bordjesroute, een "historische" wandeling door Duivendrecht.

Van vroeger is alleen de Sint-Urbanuskerk en de lange Rijksstraatweg herkenbaar. De meeste boerderijen zijn verdwenen. Naast de kerk staan de twee oudste. In een van de twee boerderijen moet in de kelder een zeer oude kaasmakerij zijn. Van de Diemerlaan is niets meer over. De Diemerlaan ligt in de Venserpolder. De Venser was een vrij brede sloot die langs het vrachtspoor liep, dat de Rijksstraatweg kruiste, een tunneltje onderdoor ging en in de richting van Noord-Duivendrecht bij de voetbalvelden kwam van Oda en Tavenu (nu CTO'70, een sportvereniging met verschillende sporten).

[bewerk] De naam Duivendrecht

De oorsprong van de naam Duivendrecht is niet met zekerheid bekend. De oudst bekende variant Due Vene Trajectum, een Latijnse naam, duidt op een verbinding in een waterrijk gebied. Duivendrecht is namelijk ook altijd een plaats geweest waar veel verbindingswegen doorheen liepen, bijvoorbeeld die naar Utrecht, en nu nog zowel voor auto's als treinen. De naam van Duivendrecht werd in allerlei varianten teruggevonden in documenten en op kaarten. Aan het einde van de 18e eeuw ging men ervan uit dat er nabij de Duivendrechtse brug een knecht woonde die duiven hield, maar de naam was al eeuwen oud. Een andere verklaring werd dat er ene Doeve bij de drecht leefde, die toezicht hield en tol hief.

[bewerk] Geschiedenis

Zijkant van de rooms-katholieke Sint-Urbanuskerk.

Het gebied waar nu Duivendrecht ligt, behoorde tot Utrecht en niet tot Holland. De bisschop van Utrecht benoemde dienstmannen om het gebied te besturen. De Heren van Amstel gedroegen zich onafhankelijk tegenover Utrecht en werden vriendjes met Holland. Ze verkregen veel macht en invloed tot dat zij betrokken raakten bij de moord op graaf Floris van Holland.

In 1343 bleek dat er uit Due Vene Trajectum (Duivendrecht) ganzen en vis werden geleverd aan het grafelijke hof. Duivendrecht bestond echter alleen uit een paar boerderijen en vissershuizen aan de Duivendrechtsekade, de Molenkade en het noorden van de Duivendrechtselaan (de huidige Rijksstraatweg). De Duivendrechtse Brug was een bekend begrip omdat door het buurtschap Duivendrecht een verbinding lag naar Utrecht (en verder). Deze verbinding lag er sinds 1629, toen het Watergraafsmeer (of Diemermeer) werd drooggelegd. Bij de Duivendrechtse Brug werd tol geheven en toezicht gehouden.

Omdat veel mensen Duivendrecht zo bezochten, verrezen er aan de weg woningen, winkels, herbergen, boerderijen, molens en uitspanningen. Duivendrecht werd na 1900 een echt dorp. Aan de Amstel liggen de Klein Duivendrechtse en Groot Duivendrechtse Polders. Hier lagen aan de Amstel een hele rij van boerderijen tot aan het buurdorp Ouderkerk aan de Amstel. Noord- en Oost-Duivendrecht waren vroeger onderdeel van de gemeente Weesperkarspel.

De Sint-Urbanuskerk ("Grote Kerk") bestaat sinds 1878, maar er was sinds 1350 al een kapel aanwezig, die in de Spaanse tijd niet gebruikt werd, omdat rooms-katholieke kerken verboden werden door de protestante Nederlanders. De kerk is vaak in conflict geweest met de spoorwegen, die de omgeving drastisch hebben veranderd. Ten noorden van de kerk aan de Rijksstraatweg staan verschillende oude boerderijen, arbeiderswoningen en oude winkelpanden. Aan de overkant staat een beroemd restaurant, nu Lotgenoten geheten, maar vroeger bekend onder veel verschillende namen. Er staat aan de Rijksstraatweg nog een vroegere spoorwegovergang van het goederentreintje dat hier heeft gereden.

In 1787 kreeg Nederland een inval van Pruisen te verduren, Duivendrecht speelde een rol in de verdediging van Amsterdam. Amsterdam zag het belang van Duivendrecht als basis van voedselvoorziening, voornamelijk melk en melkproducten. In 1923 kwam er een tweede kerk, een protestante kerk ("kleine kerk"), hier lag ook de eerste school. Tot aan de jaren 60 lag er aan het eind van de Kloosterstraat het "Michaël Klooster" (een vrouwenklooster in de orde der Clarissen). Dit is in verband met de aanleg van de rondweg A10 afgebroken, het beeld van de aartsengel Michaël is bewaard gebleven en staat nu aan het eind van de Kloosterstraat. Op de oorspronkelijke plaats van het klooster bevindt zich nu het Michaëlplein.

Toegang tot de opslagplaats van Blooker

In 1920 annexeerde Amsterdam de Amsteloever (het huidige Overamstel en de Omval). Hierdoor gingen de beroemde Duivendrechtse kade en de Omval naar Amsterdam. Aan de Duivendrechtsekade werden stomme films gemaakt (de eerste van Nederland) en aan de Omval stond Blooker Cacaobedrijf, aan de Omval staat vandaag de dag de Rembrandttoren.

In de 20e eeuw verstedelijkte Duivendrecht sterk, er kwamen moderne gebouwen en in de jaren 70 werd de Zonnehof gebouwd, een flattencomplex, dat de "Chinese Muur" wordt genoemd. In Duivendrecht liggen nu de A2 en de A10. Oorspronkelijk was ook het idee, dat de Amsterdam ArenA op Duivendrechts grondgebied werd gebouwd, maar hier voelde Ouder-Amstel niets voor. In 2006 werd de grens van Amsterdam en Duivendrecht herzien omdat de grens soms door kantoren en bedrijven liep en waardoor de trainingsvelden van Ajax bij Amsterdam gingen horen.

Veel historisch materiaal is te vinden in het Historisch Museum Ouder-Amstel. Van 1972 tot 2001 heette het museum de Oudheidskamer.

[bewerk] Kunst

Verspreid over het dorp staan kunstzinnige abstracte beelden. Verder waren het landschap en de boerderijen van Duivendrecht een geliefd onderwerp om te schilderen. Verschillende (hobby)schilders onder wie Piet Mondriaan die de boerderij Weltevreden schilderde, en J. van Couver, schilder van Hollands landschap met molen bij Duivendrecht. Enkele van Mondriaans schilderijen van Duivendrecht hangen in het Philadelphia Museum of Art (kunstmuseum van Philadelphia).

In het Dorpshuis van Duivendrecht aan het Dorpsplein worden regelmatig tentoonstellingen en exposities gehouden met schilderijen van verschillende kunstenaars.