Driewegkatalysator

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

In de jaren tussen 1980 en 2000 werd de platina-rhodium katalysator langzaam maar zeker verplicht gesteld in Europa; in de Verenigde Staten van Amerika was deze al verplicht. Deze katalysator werd in 1960 voor het eerst in een patent beschreven. In 1970 werden de eerste experimenten uitgevoerd waarbij het gas NO werd gereduceerd onder oxidatieve omstandigheden ^[1], ^[2]. Volvo bouwde in 1978 als eerste deze katalysator in haar voertuigen in. Er is inmiddels een grote ontwikkeling doorgemaakt. Heden ten dage ziet de katalysator er als volgt uit:

De katalysator bestaat uit een monolithische drager, corderiet, dit is een hoogsmeltend keramisch materiaal. Corderiet heeft een honingraatachtige celstructuur. De wanden van elke cel zijn bedekt met aluminiumoxide. In deze drager zijn de werkzame metalen van de katalysator ingebed^[3]. Een voorbeeld daarvan naast platina en rhodium is ceriumoxide (CeO₂) deze stof stabiliseert de metaaldeeltjes op de alumina drager en werkt als een buffer voor zuurstof.

Over deze katalysator worden de uitlaatgassen geleid en er vinden de volgende drie reacties plaats:

1. CO + NO → ½ N₂ + CO₂
2. CO + ½ O₂ → CO₂
3. C_xH_y + O₂ → H₂O + CO₂

Dit zijn de drie hoofdreacties, er zijn natuurlijk nog enkele nevenreacties, sommige ongewenst. Vanwege de katalyse van drie reacties tegelijkertijd wordt deze katalysator ook wel de driewegkatalysator genoemd. Grof gezegd reduceert het rhodium NO en oxideert het platina CO en de koolwaterstoffen. Het platina kan vervangen worden door palladium, de werking blijft hetzelfde.

Gerhard Ertl heeft uitgebreid studie gedaan naar chemische oppervlakte reacties. Met name onderzocht hij de oxidatie van koolstofmonoxide (CO) tot koolstofdioxide (CO₂) op de oppervlakken van éénkristallen. Voor deze studies ontving hij in 2007 de Nobelprijs voor de scheikunde.

[bewerk] Referenties

1. ^ G.P. Gross, W.F. Bitter, O.F. Greene, K.K. Kearby; U.S. patent 3,270,914
2. ^ J.H. Jones, J.T. Kummer, K. Otto, M. Shelef, E.E. Weaver; Ev. Sci. and Tech. 5 (1971) 790-98
3. ^ H.S. Gandhi, M. Shelef; The role of research in the development of new generation automotive catalysts. Ford motor company. Research staff (1986)