Derailleur

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Achterderailleur

Een derailleur is een onderdeel van een fiets waarmee de fietsketting van het ene naar het andere tandwiel kan worden gezet, zodat het verzet verandert.

De derailleur wordt bestuurd met een hendeltje dat in het stuur is weggewerkt, of bij oudere fietsen op een van de buizen van het frame is gemonteerd. Hiermee wordt door middel van een staaldraadje de derailleur verschoven. Hiermee wordt de ketting van het ene op het andere tandwiel getrokken.

Om de ketting goed op het nieuwe tandwiel te laten lopen, moet er wel doorgetrapt worden, echter zonder veel kracht te zetten. Schakelen in stilstand is niet mogelijk. Is er een hoog verzet ingesteld, dan moet de fietser dus een lager verzet kiezen voordat hij tot stilstand komt, anders kan hij niet meer op gang komen.

[bewerk] Voor en achter

Een derailleur zit allereerst bij de tandwielen op het achterwiel, en meestal is er een tweede derailleur bij de grote kettingbladen op de trapas. De derailleur bij de achterwielen heeft twee geleidewieltjes waar de ketting doorheen loopt. Deze wieltjes worden door een veermechanisme naar achteren getrokken zodat de ketting op spanning blijft bij het kiezen van verschillende tandwielcombinaties, omdat bij het grootste tandwiel meer ketting nodig is dan bij het kleinste tandwiel.

De derailleur voor de versnelling bij de kettingbladen bij de trapas is niet meer dan een geleidebeugel om de ketting op een ander blad te dwingen. Het is hier niet nodig de ketting op spanning te houden, want daar zorgt de achterderailleur voor.

Het aantal versnellingen wordt gevonden door het aantal tandwielen voor en achter te vermenigvuldigen. Zijn er achter vijf tandwielen en voor twee, dan geeft dat dus tien versnellingen. In de praktijk zijn er echter minder, ongeveer zes, doordat niet elke combinatie bruikbaar is. Legt men de ketting namelijk achter op het meest linkse tandwiel en vóór op het rechterblad (of andersom), dan loopt de ketting te schuin om efficiënt te kunnen werken.

[bewerk] Klikversnelling

Moderne versnellingsapparaten hebben een kliksysteem, waarbij iedere klik een nieuwe versnelling/tandwiel instelt. Oudere uitvoeringen hebben dat niet, dan moet de wielrenner zelf luisteren of de ketting goed recht op het tandwiel ligt. Als de derailleur niet goed staat afgesteld, loopt de ketting niet recht over de tandwielen waardoor het geheel gaat ratelen, en er energie verloren gaat.