Bartje
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Bartje Bartels is de hoofdfiguur uit de boeken van Anne de Vries. Het is een jongetje dat opgroeit in een arm Drents keuterboerengezin en dat zich allengs steeds minder wil schikken naar zijn lot.
In plaats van in de voetsporen van zijn vader te treden als boerenarbeider wil Bartje de wijde wereld intrekken. Toch beschikt het lot anders. Nadat Bartje enige jaren als knecht heeft gewerkt krijgt hij na het overlijden van zijn moeder de zorg over het gezin op zich.
Een door Bartje gegeven commentaar is beroemd geworden: als moeder weer bruine bonen opschept, en vader oproept tot gebed, trekt Bartje zijn bord onder de opscheplepel vandaan en roept: Ik bid nie veur bruune boon'n* .
Inhoud |
[bewerk] Het standbeeld
Op 4 september 1954 werd in het centrum van Assen, in de tuin van het Drents Museum, een beeld van Bartje onthuld. Het beeld werd gemaakt door Suze Boschma-Berkhout. Omdat dit stenen beeld geregeld vandalisme kreeg te verduren, werd door de beeldhouwster begin in 1982 een nieuwe, bronzen versie gemaakt. Het origineel staat nu in de hal van het Asser gemeentehuis.
Ook de bronzen versie van het beeld ontkwam niet aan vandalisme. In 1991 werd het beeld ontvreemd door een oudejaarsclub uit Oldeberkoop, alleen Bartjes klompen stonden nog op de sokkel. Eind november 2003 werd het beeld opnieuw ontvoerd. De zesvoudige verankering werd met geweld doorgezaagd. Vlak voor de kerst ontving het Dagblad van het Noorden een briefje dat het beeldje geplaatst was voor de voeten van het beeld van de legendarische Friese strijder Grote Pier in Kimswerd. De ontvoering was gepleegd door de oudejaarsvereniging uit Zorgvlied. Het beeldje werd eind januari 2004 teruggeplaatst waarbij de daders voor de kosten opdraaiden.
Hoewel de bevestiging werd verstevigd bleek dit toch nog niet voldoende. Op 1 mei 2004 was het opnieuw raak. Onverlaten haalden 's nachts het beeld weg. De volgende dag werd het in de berm van de weg door Bovensmilde teruggevonden met ernstige beschadigingen. Er wordt nagedacht het beeld te verhuizen naar een meer in het oog lopende plaats.
[bewerk] De televisieserie
Naar aanleiding van de boeken werd een televisieserie gemaakt door Willy van Hemert waarin alle rollen werden gespeeld door autochtone Drenten, veelal amateur-toneelspelers. De titelrol werd gespeeld door de jonge Jan Krol. De dialogen waren in Drentse streektaal, waardoor het nodig was te ondertitelen.
De serie werd in zeven afleveringen uitgezonden door de NCRV, beginnend op 27 december 1972. In 2004 zond de NCRV een herhaling uit waarbij de originele afleveringen van 55 minuten waren teruggebracht naar een (voor de omroep makkelijker) lengte van 45 minuten.
Bij supermarktketen SPAR verscheen in 1973 de LP "Ik mocht Bartje zijn", met daarop het verhaal van de serie, verteld door Jan Krol, met veel dialogen en muziek uit de serie.
In zijn boek "Bekijk het maar" uit 1976 vertelt Willy van Hemert uitgebreid over het ontstaan van de serie en de intensieve draaiperiode in Drenthe in de zomer van 1972.
[bewerk] Rolverdeling
- Bartje (jong) - Jan Krol
- Bartje (ouder) - Jaap Schadenberg
- Bartjes moeder - Jantje Weurding
- Bartjes vader - Arend Kuik
- Berendje - Berthold Ziengs
- Boer Wapse - Jan Kroesen
- Dikke Jan - Bard de Vries
- Riki - Dominique Markerink
- Ari - Hans Jalving
- Gert - Ab de Wolde
- Sicco - Erik Ziengs
- Lammechien - Ina Dekker
- Opoe Tjobbe - Jobkien v.d. Hoeven
- Derk met-de-helm - Opa Schepers
- Scenario en Regie - Willy van Hemert
- Muziek - Harry de Groot
- Zang - Reindert Pepping, het Asser Mannenkoor, het Christelijk Mannenkoor Assen o.l.v. Bert Scholten
[bewerk] Parodie
Eind jaren negentig had BNN een parodie op de oude televisie serie, hier speelde Bart de Graaff de rol van Bartje. De serie speelde zich af op het Drentse platteland en ging voornamelijk over het feit dat je van bruine bonen moet poepen en de goed geschapen boerenmeid.
