51 Pegasi
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
| 51 Pegasi | |
 51 Pegasi |
|
| sterrenbeeld: | Pegasus |
| Bayer-aanduiding: | - geen - |
| Overige aanduidingen: | 51 Peg (Flamsteed) HR 8729 HIP 113357 HD 217014 SAO 90896 Gliese 882 |
| Waarnemingsgegevens | |
| rechte klimming: declinatie: (Epoche 2000) |
22u57m27,9s +20º 46' 08" |
| magnitude: | 5,49 |
| Details | |
| lichtkracht: | |
| spectraalklasse: | G2.5IVa |
| temperatuur (K): | |
| afstand* (lj): | parallax 0,074" = 50 lj |
| straal: | |
| massa: | |
| veranderlijk: | ja; amplitude=0,1 magnitude |
| meervoudig: | |
| * afstanden aangegeven als "parallax xxx = yyy lj" zijn herleid uit de in de bron aangegeven parallax | |
51 Pegasi is een zwakke zonachtige ster in het sterrenbeeld Pegasus.
In 1995 ontdekte Michael Mayor van het observatorium in het Zwitserse Genève bij deze ster een planeet die 51 Pegasi b werd gedoopt. Daarmee was de ontdekking van de eerste exoplaneet, ofwel de eerste planeet buiten ons eigen zonnestelsel, in de geschiedenis van de astronomie een feit. Astronomen hielden tot dan toe al jaren de radiaalsnelheid van sterren in de gaten in de hoop bewegingen te zullen waarnemen, waaruit de aanwezigheid van (zware) planeten zou kunnen worden afgeleid. Een planeet ondergaat namelijk niet alleen de door zijn ster uitgeoefende aantrekkingskracht, maar oefent die omgekeerd zelf ook uit. Het massamiddelpunt van het zonnestelsel ligt als gevolg daarvan niet langer in het hart van de ster, maar verschuift in de richting van die planeet en omdat het complete stelsel draait om haar massamiddelpunt, lijkt een ster met een of meer planeten uit het zicht van een aardse waarnemer een beetje te "wiebelen" in vergelijking met de perfect regelmatig omwenteling van "planeetloze" sterren.
Spectrografen konden in die tijd Dopplerverschuivingen meten die voldoende precies waren om reflexbewegingen van sterren waar te nemen van 15 m/s. Gezien Jupiter een reflexbeweging van de zon van 13 m/s veroorzaakt, kon men alleen planeten groter dan Jupiter waarnemen.
De planeet beweegt zich in een cirkelvormige baan op een afstand van slechts 7,5 miljoen kilometer van de ster, de oplooptijd is 4,2 dagen. Ter vergelijking, de Aarde staat op 150 miljoen km en draait in iets meer dan 365 dagen om de Zon. Deze zeer korte afstand kon niet verklaard worden met de theorie waarvan met dacht dat zonnestelsels ontstonden. Mogelijk is de planeet aanvankelijk op grotere afstand ontstaan of heeft de planeet zich volgens een niet-standaard proces gevormd. De massa van de planeet werd aanvankelijk geschat tussen 0,5 en 2 maal de massa van Jupiter en wordt inmiddels geschat op 0,47 maal Jupiter.
Behalve de afwijking in radiaalsnelheid die 51 Pegasi b veroorzaakt, vonden de wetenschappers nog een andere verstoring van de radiaalsnelheid met een grotere periode. Dit zou een spoor kunnen zijn van een andere, kleinere planeet op een grotere afstand.
[bewerk] Bronnen
- Jupiter-mass companion tot a solar-type star, Nature, M.Mayor & D. Queloz, volume 378, blz. 355 [1]
- New Worlds Atlas [2]
- Sterrenkunde van A-Z, Govert Schilling, ISBN 90-274-6714-5
- Bright Star Catalogue
