Rangiātea
Nō Wikipedia Māori
|
||||
---|---|---|---|---|
Whenua | Wīwī Porinīhia Wīwī |
|||
Kāhui moutere | Kāhui o Tahiti | |||
Takiwā | Moana-nui-a-Kiwa | |||
Rahi | 238 km² | |||
Takutai | - km | |||
Maunga teitei | Tefatoaiti 1,017 m |
|||
Taupori Kiato |
11,113 2002 47/km² |
Ko Rangiātea (Raʻiātea) tētahi moutere ki te Kāhui o Tahiti, i kōrerorerotia niutia e ngā tūpuna i ngā kōrero o mua. Nō reira te whakataukī rongonui nei: E kore nei au e ngaro, he kakano i ruia mai i Rangiātea.
He moutere anō tēnei e 120km pea te tawhiti ki Tahiti ki te raki, ā, ki te reo o ngā Māohi nō Tahiti, ko Raʻiātea tērā.
Kau ana a Raiatea me te moutere o Tahaa i tetehi hapua i pokaitia e te pukawa.
E 238 sq. km te rahi o te moutere nei, a he tapatoru ano te ahua ara kia 14 km ki tona putake a kua 20 km te teitei. He puia ano te motu nei engari kua pau katoa te putoto.
Ko maunga Tefatoaiti te tihirangi o Rangiātea ne kua 1,017 mts te ikeike . Kei te raki o te moutere e tu ana a maunga Temehani, he mania o runga 792 mt te tiketike. I mohio ketia tenei maunga mo tetehi puawai e tupu ana ki runga ki tenei maunga anake ko te Tiare Apetahi tera. E ai kia ano te korere ko Temehani te Hononga Wairua
Ko nga awaawa, nga tawharua pai he mea kitekite ki Rangiatea nei, hei wahi nohoanga mo te iwi. E ono hoki nga whanganui, e roroha ana i nga puau o nga awa he mania tupu kai. Ko te awa nui o Raiatea ko Faaroa, ko tenei te awa anake te mea ka taea e te waka te uru ki roto
[edit] Ko Rangiātea Te Motutapu
Koirā he motu tapu rawa a Rangiātea ki ngā iwi o te Te Moana-nui-a-Kiwa, ko tētehi ingoa tawhito nōna ko Havai'i fanau'ra fenua, ara ko Hawaiki ki ta te Reo o Aotearoa nei.
Tuturu te korero ko Rangiātea te rotopu o te Moananui a Kiwa e kia nei ko te tapatoru o Poronihia a ki tetehi korero ka whanau mai nga moutere pera ia Tahiti, Moorea, Maiao, Mehetia me Tetiaroa i konei ano te ika te ahua
Kei Rangiātea ano e tū ana te marae tapu a Taputapuatea, te wahi whakaminemine ai ngā tohunga me ngā whakatere waka kia whakatau i te wānanga.
Kāre e kore i ahu mai ngā tūpuna o te iwi Māori i koneki, ā ki tā te kōrero o Te Arawa Waka ko Ohomairangi te kaitiaki o Taputapuatea, arā nō Rangiātea tērā.
|
|||
Hau tūmū: Mai’ao | Meheti’a | Mo’orea | Tahiti | Teti’aroa | |||
Hau whakaruru: Huahine | Manuae | Maupiha’a | Maupiti | Motu One | Porapora | Ra’iātea | Taha’a | Tupai | |||
Kāhui moutere : Tubuai | Mangareva | ‘Enata | Tahiti | Tuamotu |
|
|||
Kāhui o Tahiti (Îles du Vent, Îles sous le Vent) · Kāhui o Tuamotu |