Fréijoer

Vu Wikipedia, der fräier Enzyklopedie.

Kiischtebléi

D’Fréijoer ass eng vun de véier Joreszäiten an der geméissegter Klimazon. No dem Fréijoer kënnt de Summer, dorops den Hierscht a schliisslech de Wanter.

Je nodeem, ob d’Fréijoer op der Südhallefkugel oder op der Nordhallefkugel ass, ënnerscheet een tëschent Nordfréijoer a Südfréijoer. Well de Zenitstand vun der Sonn sech tëschent dem südlechen an nërdleche Wendekrees verännert, widderhëllt sech d’Fréijoer op all Hemisphär am Turnus vun engem Joer.

[Änneren] Zäitraum

De Fréijoersufank kann entweder astronomesch, also no der Positioun vun der Äerd zur Sonn, oder phenologesch, no dem Entwécklungsstadium vun de Planze festgeluecht ginn.

Astronomesch fänkt et mat der Fréijoersequinoxe un:

op der Nordhallefkugel den 20. oder 21., a seelene Fäll schonns de 19. Mäerz
op der Südhallefkugel den 22. oder 23. September

Fréijoer: Kiischtebam an der Bléi

Mat dem astronomesche Summerufank, den 21. Juni hällt d’Fréijoer ëmmer deselwechten Dag op.

An der Meteorologie fänkt d’Féijoer ëmmer den 1. Mäerz un. Et gouf aus Grënn vun einfacher Statistikféierung op den Éischte vum Mount verluech an ass, meteorologesch gesinn, wéi och déi dräi aner Joreszäite Summer, Hierscht a Wanter - genee dräi Méint laang. Sou kënnen d'Joreszäiten méi einfach an „dréchen“, „waarm“, „kal“ asw. agedeelt ginn.

[Änneren] Wëssenswäertes

Am Mëttelalter huet een nach kee Fréijoer kannt, op de Wanter koum gläich de Summer.
A ville Kulture gëtt et Fréijoersfester. Sou loosse sech zum Beispill verschidde kierchlech beweeglech Feierdeeg vum Fréijoersufanksdatum ofleeden.