სირია

ვიკიპედიიდან

სირია სირიის არაბთა რესპუბლიკა الجمهوريّة العربيّة السّوريّة
სირიის დროშა	სირიის გერბი
ფართობი: 185 180 კმ² მოსახლეობა: 18 448 000 (2005) დედაქალაქი: დამასკო სახელმწიფო ენა: არაბული პრეზიდენტი: ბაშარ ალ-ასადი პრემიერ-მინისტრი: მუჰამედ ნაჯი ალ-ოტარი ვალუტა: სირიული ფუნტი დროის ზონა: UTC + 2 ინტერნეტის დომენი: SY სატელეფონო კოდი: 963

[რედაქტირება] სახელწოდება

ოფიციალური: სირიის არაბთა რესპუბლიკა.
ეროვნული: سورية; Al Jumhuriyah al Arabiyah as Suriyah.

[რედაქტირება] გეოგრაფია

სირია მდებარეობს სამხრეთ-დასავლეთ აზიაში, ხმელთაშუა ზღვის სანაპიროზე. ეს არის ნაყოფიერი ველების, მთებისა და უდაბნოების ქვეყანა. სირიის მოსაზღვრე ქვეყნებია: თურქეთი, ერაყი, იორდანია, ისრაელი, ლიბანი. ფართობი შეადგენს 185.180 კვ.კმ-ს.

[რედაქტირება] სახელმწიფო

სახელმწიფო სისტემა - ერთპარტიული სოციალისტური რესპუბლიკა.
სახელმწიფოს მეთაური - პრეზიდენტი Bashar al-ASAD (2000).
საკანონმდებლო ორგანო - ერთპალატიანი პარლამენტი (250 წევრი).
ადმინისტრაციული დაყოფა - 14 რეგიონი (mufazah).

[რედაქტირება] დემოგრაფია

მოსახლეობა - 18 448 000 (2005), აქ ცხოვრობს სხვადასხვა ეთნიკური და რელიგიური ჯგუფის წარმომადგენელი, მათ შორის - სუნიტი არაბები (ისინი უმრავლესობას შეადგენენ - 90%), ქურთები (5%), სომხები, ასურელები, ალავიტები (შიიტი მუსულმანები).
სახელმწიფო ენა - არაბული. გავრცელებულია აგრეთვე - ქურთული, სომხური, არამეული, ფრანგული, ინგლისური.
რელიგია - მუსულმანი 85%, ქრისტიანი 15%.
დედაქალაქი - დამასკო (1.862 ათასი).
ქალაქები - ალეპო (1.934), ჰიმსი (752), ლატაკია (417), ჰამა (380).

[რედაქტირება] ეკონომიკა

რესურსები - ნავთი, ფოსფატები, ქრომი და მანგანუმი, ასფალტი, რკინის მადანი, ქვამარილი, მარმარილო, თაბაშირი, ჰიდროენერგია.
ექსპორტი - ნავთობპროდუქტები, ბამბა, ფოსფატები, ხილ-ბოსტნეული.
ეროვნული შემოსავალი ერთ სულზე - 1.130 $.
ვალუტა - სირიული ფუნტი (SYP);

[რედაქტირება] მემკვიდრეობა

კრაკ დე შევალიე (ჯვაროსანთა ერთ-ერთი საუკეთესო ციხე),
პალმირა (რომაული პერიოდის ბრწყინვალე ნაქალაქარი),
ალეპო (ციხე-სიმაგრე, მეჩეთები, მუზეუმები, სუკები).

[რედაქტირება] ისტორია

1946 წელს მოიპოვა სრული დამოუკიდებლობა საფრანგეთისაგან. 1958-61 წლებში ეგვიპტესთან ერთად შედიოდა არაბთა გაერთიანებულ რესპუბლიკაში. ექვსდღიანი ომის შედეგად (1967) დაკარგა გოლანის მაღლობები, რომელსაც ახლაც ისრაელი აკონტროლებს. 1981-82 წლებში ჰქონდა სამხედრო კონფლიქტი ლიბანთან. 1991 წელს სპარსეთის ყურის ომში მონაწილეობდა ერაყის წინააღმდეგ. ჰაფეზ ასადის გარდაცვალების შემდეგ ადამიანის უფლებების დაცვის მხრივ სირიაში მდგომარეობა ოდნავ გაუმჯობესდა.