Kolda milito
De Wikipedio
La Kolda Milito signifikis la tensa situaciono inter la westa bloko e la komunista bloko duktata da Soviet-Uniono. On komencis uzar la termino cirkume 1947 pos la duesma mondo-milito, kande la relati inter anteriora unioninti divenabis tensinta. Komunismo expansis su en est Europa per helpo da Soviet-Uniono. Westala unioninti, Usa, Britania, Francia, pozis su defendar demokratio.
Unesma deskonkordo inter est e west unioninti esis ye julio 1945 en Potsdam, kande la vinkinti kunvenis pro decidar pri la futuro di Europa.
Germania ed Austria esis dividita dal Unioninti (Usa, Britania, Francia e Soviet-Uniono) ad okupita zoni. Tamen en est Europa komencis la developo, qua duktis til l’ erekto di la “ferala kurteno”.
La komunisti ganis povo sen extera helpo en Albania e Yugoslavia. Altraloke en est Europa esis cirkume milion Sovieta soldati, e Soviet-Uniono profitis la situaciono. Ol aranjis la komunisti a povo ye 1946 en Bulgaria e Rumania, ye 1947 en Polonia e Hungaria. En Chekoslovakia la komunisti kaptis povo ye februaro 1948.
La westa stati fondis ye aprilo 1949 Nord-Atlantikal Uniono, NATO (Angle: The North Atlantic Treaty Organization). En 1949 ye septembro fondesis West-Germania (BRD, Germane: Bundesrepublik Deutschland) e ye oktobro Est-Germania (DDR, Germane: Deutsche Demokratische Republik). Ye mayo 1955 l' esta bloko fondis la militala organizuro Waszawa-Uniono.
Usa donis a westa ekonomii t.d. Marshall-helpo, per qua la stati rezurektis balde pos la milito. En est Europa la rezurekto esis plu tarda.
La Kolda Milito duris til 1989, kande est Europala stati komunista un pos unua krulis e komencis transformar lua ekonomii.
