Francis Scott Fitzgerald

De Wikipedio

Francis Scott Fitzgerald

Profesiono:	autoro
Stato:	USA
Nask-dio:	24 di septembro di 1896
Nask-urbo:	Saint Paul, Minnesota
Mort-dio:	21 di decembro, 1940
mort-urbo:	Hollywood, Kalifornia

Francis Scott Fitzgerald (n. ye 1896, m. ye 1940) esis notora Usan autoro.

Kurtatempe ante la morto (21 di decembro 1940) di Scott Fitzgerald, sua verko preske ne plu esis obtenebla. Dum ilua funero, kolego-autoro remarkigas ne sen malico-joyo ke la autoro di 'The Great Gatsby' mortis kun la posedajo di indijanto e la testamento di milioniero. Ilua spozo Zelda ne povas asistar la funero. La mediki di la psikiatriala kliniko, en qua el esis aceptita, opinionis ke ne es rekomendinda konfrontar el kun la kadavro di Fitzgerald. La shoko esus tro granda por la muliero, qua esis la muzo di la famoza autoro di la 'Jazz Age'.

Zelda Fitzgerald esis posveninto. Elua patro, judiciisto Sayre, esis ne-ecitanta, racionoza viro, qua subite povis furieskar. Elua matro adoris el. La richa familio Sayre ek Alabama havis respektinda tradiciono di frenezio e su-ocido. La avino ed onklino di Zelda su-ocidis, elua frato Marjorie sufris dum sua yuneso de nevroso ed elua frato Anthony saltis ek la fenestro di kliniko nam il frenezieskis pro koshmari en qui il probis ocidar sua matro. Scott Fitgerald ne esas informata pri ca detali kande il enamoreskas kun el.

En 1918 il restas kom lietnanto en "Camp Sheridan" ube il renkontras Zelda dum dans-vespero. Il esperas balde ageskar kom heroo ye la batali-agri di l' unesma mondo-milito; deziro qua nultempe esos satisfacata e qua sempre tormentos il.

Zelda esas atraktiva damzelo, impertinenta e impozanta sua opinioni, prizanta rakonti obcena, alkoholaji e sigareti. El esas la enkorpigo di la fenomeno 'Flapper'; facile parolanta adolecanto kun kurtigata hararo, eskartema, des-morala ed extreme seduktiva. Por Fitzgerald, inhibita puristo ed ex-katoliko, el esas revelo. Kande el quik pos lia unesma renkontro ja koitas kun Scott, il reaktas surprizata e shokata. Quanta amantin el ja uzis ante ke el renkontris il? E qui remplasus il? Ca questioni sapas ilua su-fido maskula e sequos il dum sua tota vivo. En Alabama, Zelda e Scott fianceskas. Kande Zelda komprenis ke Scott esas povra autoro qua ofrus ne plu kam viv-stilo modesta, el ruptas la fianceso. Zelda deziras luxo e pompo.

Fitzgerald retro-iras a Nova-York, ri-skriptas la manuskripto di 'This Side of paradise (1920)' e sendas ol ad editerio 'Scribner'. Pos kurta tempo ilua debuto esas granda suceso. E ca esas por Zelda la motivo ri-novigar la kontakto nam nun Fitzgerald disponas la dezirata qualesi. Il ne nur esas atraktiva viro ed agreabla kompano, ma nun anke il esas famoza e richa.

Scott e Zelda mariajesas ye 3 di aprilo 1920 en St Patrick-Katedralo en Nova-York. La genitori di la nov-gespozi ne asistas la ceremonio e to simbolizas la definitiva rupto kun la pasinteso. Zelda trapasis sua tota vivo kun sua familio en Montgomery e nun el nur volas esar ye loki en qui la vivo esas grandioza e vervoza. El multe prizas hektika New York. Pose, elua vivo sempre restos kaosatra e ne-stabila.

La legendo di Scott e Zelda kom Heraldi di la 'Jazz Age' e la enkorpigo di la 'Roaring Twenties', hodie ankore esas faciniva. Por multa usani, li simbolizis la saluto di la puritana 19ma yar-cento. La traumato di la 1ma Mondmilito devis esar obliviata, la ekonomio rapide kreskis e la festanta 'Nouvea Riches' e libertina yuni multe juis la brileso di la sociala heroi Fitgeraldala, ma la majoritato ek li ne travidis ke ilua rakonti esas trempita kun fato e damneso. Dum lia miel-tempo en New York, le Fitzgerald shokas la simpla publiko kun gaya provoki. Zelda dansas sur la tablo, saltas en fonteni e montras sua genui. El esas la raskalatra muzo di Scott e la prima tipo di la sen-diciplina muliero ek la duadekala yari.

La paro aspektas kom gefrati ed ofte mixas vesti: Scott vestizita kom dansistino, Zelda kom bela yunulo. Raporti abundas qui mencionas pri lia hipnotiganta magneteso e l' erotika atrakteso. Ma dop ta exterajo di spontana sen-jeneso ed eterna ebrieso, embuskas frenezieso. La famoza konversado da Zelda esas mixo de provakanta delirajo, fanfaroneso ed afekteso. Fitzgerald rafinate plajiaras elua idiomo, boke da 'Daisy' en 'The Great Gatsby'. Malgre ke Scott sembligas ke il esas la su-fidanta literaturisto ed amoranto, la sensualeso di Zelda konfuzigas il e hezitigas da il pri sua vireso. Pose, en Paris, Zelda akuzas Scott pri geyeso.

Dum la duadekala yari le Fitzgerald ocilas inter Amerika ed Europa. Esas vivo di luxoza hoteli, chika vakanco-domi e drinkerii. La nasko di Scottie e la matreso di Zelda ne efektigas la dezirata stabileso en lia mariajo. Pri la periodo ye Long Island en 1922 - dum la skriptado di 'The Great Gatsby' Zelda remarkis: 'Esis extreme alkoholoza e kaosoza tempo. Sempre esis teotempo o tarde en la nokto.

L' unesma grava depreso di Zelda e la komenco di la kreiva blokuso di Scott eventas samtempe kun la Bors-krulo di Wall Street en 1929. Tam abrupta kam la ‘Roaring Twenties’ transformas aden la Depreso di la triadekala yari, tale subite indikaji di skizofrenio manifestas su che Zelda. La auspici ja datizesis de la komenco di la duadekala yari. En Francia el probas su-ocidar pos ke sua adulteranta relato kun Franca aviacisto finas. Kande Fitzgerald tro intimeskis kun la dansistino Isadora Duncan en Saint Paul-de-Vence, el melodramate precipitas su de la petra eskaleri. Ed anke eventis l’ altra bizara eventi. Che la Rivièra, Zelda volas vehar de la roki. Dum altra evento el jacas avan la automobilo e pregas Scott por transvehar el.

Ca eventi pre-iris la unesma grava nevroso, qua sequas ye elua intensiva balet-entrenado en Paris. Ye fotografuri ek 1930, el regardas iritate e tensate la lenso. El sufras kronika ekzemo ed apene aspektas kom la ecitanta, bela yunino ek la duadekala yari. Periodi di frenezieso e frivoleso rapide sequas l' un l' altra.

En 1932, kande Zelda volas rakontar pri la tumultoza duadekala yari e la komenco di elua morbo en sua libro 'Save me the Waltz', eruptas la sentimento di Scott. 'Tu sempre esis tria-rangala baletisto e skriptisto', il dicas denigrante. Scott esas koncianta pri la risko ke sua spozo uzas la materio autobiografiala, quan il rezervis por sua romano 'Tender is the Night'. Pos tra-strekizar kelka texto-parti, la libro di Zelda aparas ye 'Scribner'.

Inter 1930 e 1948 Zelda restas en kelka chika Usana kliniki. Scott fidele pagas la chera fakturi, ye disto il sucias la edukeso di lia filiino e kelka-tempe il duktas sua spozo a Miami, Kuba ed altra vakanco-adresi. La semanfini e voyaji ofte finas en reciproka bitreso e des-afecioneso. Nun Scott Fitzgerald esas maladesema, alkoholiko e vane probas ri-obtenar sua kreiveso ed inspireso. Il viv-tenas su per rakonti por 'The New York Evening Post', il falias kom cenaro-skriptisto en Hollywood. La persono qua en la duadekala yari esis un de la maxim grava skriptisti en Amerika, esas obliviata. Kande il mortas en 1940 pro kordio-atako, sua libri ne plus esas obtenebla. Zelda ne esas kapabla asistar la funero.

La lasta ok yari di sua vivo, Zelda lojas kun sua olda matro. Ofte esas la acepti en la kliniko, ube el terapie piktas, tondas papera pupeeti e facas long-duranta promenadi. 'Ibe iras ta fola muliero' dicas la habitanti di Montgomery kande el preteriras, dum dii varmega, vestizita per lana kalzi e beredo. Zelda atingis sua fina destino. El sufras manio religiala. Kom apostolo di la Sinioro, el probas konvertar altri Nun el nur prizas piktar ceni biblala. En 1948, incendio eventas en la 'Highland'-kliniko. Non kuracati mortas, un de li esas la spozo di Scott Fitzgerald. Fine el esas sepultata apud la skriptisto, qua ultempe en letro, pregis sua filiino por afecionar el.

Fitzgerald patetike komparis el kun foli qui nur esas gasti surtere, kunportante ruptata dekalogo quan li ipsa ne povas lektar. Il ne povis skribar plu konvenanta epitafo por sua muzo.