Հայաստանի Պետական Ճարտարագիտական Համալսարան

Վիքիփեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Հայաստանի Պետական Ճարտարագիտական Համալսարան
Խորհրդանիշ
Հիմնադրվել է	1933թ.
Ռեկտոր	Ո.Զ.Մարուխյան
Պաշտոնական Կայք	www.seua.am

Հայաստանի Պետական Ճարտարագիտական Համալսարանը (Պոլիտեխնիկ) (ՀՊՃՀ /Պոլիտեխնիկ/)՝ (անգլերեն՝ State Engineering University of Armenia (Polytechnic)) բարձրագույն ուսումնական հաստատություն է Հայաստանում: Համալսարանի կենտրոնական մասնաճյուղը գտնվում է հանրապետության մայրաքաղաքում՝ Երևանում: Մինչև 1991 համալսարանն հայտնի էր որպես Երևանի Կ. Մարքսի անվան պոլիտեխնիկական ինստիտուտ:

Բովանդակություն 1 Ընդհանուր տեղեկություններ 2 ՀՊՃՀ դեպարտամենտներ 3 ՀՊՃՀ բաժանմունքներ 4 ՀՊՃՀ մասնաճյուղեր 5 Միջազգային կապեր 6 ՀՊՃՀ պատմության հիշարժան տարեթվեր 7 Ռեկտորներ 8 Հայտնի շրջանավարտներ 9 Արտաքին Հղումներ

[խմբագրել] Ընդհանուր տեղեկություններ

Հայաստանի պետական ճարտարագիտական համալսարանն իրավաժառանգորդն է Կ. Մարքսի անվան Երևանի պոլիտեխնիկական ինստիտուտի, որը հիմնադրվել է 1933թ. ունենալով ընդամենը 2 ֆակուլտետ և 107 ուսանող: Ինստիտուտն աճել է Հայաստանի ինդուստրացման տեմպերին համընթաց և 1980 – 1985 թթ.հասել իր զարգացման գագաթնակետին` ունենալով շուրջ 25000 ուսանողներ և 66-ից ավելի մասնագիտություններ, դառնալով Հայաստանի խոշորագույն բարձրագույն ուսումնական հաստատությունը և Խորհրդային Միության առաջատար ինժեներական դպրոցներից մեկը:

Երևանի պոլիտեխնիկական ինստիտուտը 1991թ. նոյեմբերի 29-ին վերակազմակերպվեց և վերանվանվեց Հայաստանի պետական ճարտարագիտական համալսարան (ՀՊՃՀ): ՀՊՃՀ կենտրոնական կրթահամալիրը գտնվում է Երևանում, իսկ մասնաճյուղային կրթահամալիրները` Գյումրիում,Վանաձորում և Կապանում: ՀՊՃՀ կառավարման մարմիններն են Համալսարանի Խորհուրդը, Գիտական խորհուրդը, Ռեկտորատը, Ուսանողական խորհուրդը:

Համալսարանն ունի հենակետային վարժարաններ Երևանում և մասնաճյուղերում, որոնց նպատակն է դեռ դպրոցում որոշել և հավաքագրել շնորհաշատ ապագա ճարտարագետների: Համալսարանն իրականացնում է միջին, բարձրագույն և հետբուհական մասնագիտական կրթության 5 հիմնական կրթական ծրագրեր` կրտսեր ճարտարագետի, բակալավրի, մագիստրոսի և հետազոտողի որակավորման աստիճանների շնորհումով: Համալսարանն իր գործունեության 75 տարիների ընթացքում երկրին տվել է ավելի քան 100 հազար շրջանավարտներ, որոնք հսկայական ավանդ ունեն Հայաստանի արդյունաբերության ստեղծման և զարգացման, նրա ճարտարագիտական և գիտատեխնիկական ներուժի ձևավորման գործում:

Բացի ուսումնական ստորաբաժանումներից, Համալսարանում գործում են մի շարք աջակցող ծառայություններ` Դասախոսների կատարելագործման կենտրոն, Ընդունելության հարցերի և ուսանողական կարիերայի աջակցման կենտրոն, Քոմփյութերային կենտրոն, Գիտատեխնիկական գրադարան` ավելի քան 1 մլն միավոր գրականությամբ, տպարան և այլն, ինչպես նաև մշակութային, մարզական, սոցիալական և այլ օբյեկտներ, ուսումնամարզաառողջարարական ճամբարներ: Համալսարանն ունի քոմփյութերային լայն ցանց` ավելի քան 1200 ժամանակակից քոմփյութերներով և տեխնոլոգիական կարողությամբ մի շարք լսարաններ:

Այսօր Համալսարանի հազարավոր շրջանավարտներ միավորվել են ԵրՊԻ-ՀՊՃՀ Շրջանավարտների ասոցիացիա հասարակական կազմակերպությունում` ձգտելով նպաստել իրենց Ալմա Մաթերի համակողմանի զարգացմանը: Հիմնական կրթական ծրագրերով Համալսարանում այսօր սովորում են ավելի քան 10 հազար ուսանողներ, մագիստրանտներ և ասպիրանտներ:

ՀՊՃՀ օտարերկրյա քաղաքացիների ուսուցման բաժանմունքում և այլ դեպարտամենտներում հայերեն և անգլերեն լեզուներով ուսում են ստանում ավելի քան 500 արտասահմանցի ուսանողներ:

Համալսարանն իր զարգացած գիտահետազոտական համակարգով իրավամբ համարվում է տեխնիկական գիտությունների առաջատար կենտրոն: ՀՊՃՀ-ն առաջինն էր Հանրապետությունում, որ ներդրեց բարձրագույն կրթության երկաստիճան, ապա` եռաստիճան համակարգերը, իսկ այսօր հաջողությամբ փորձարկում է կրեդիտների կուտակման և փոխանցման եվրոպական ECTS համակարգը` Բոլոնիայի գործընթացի զարգացումներին համահունչ:

Համալսարանն անդամակցում է Եվրոպական համալսարանների ասոցիացիային, ներգրավված է Եվրոպական և միջազգային այլ կրթական և գիտական բազմաթիվ ծրագրերում (TEMPUS, TACIS, USAID, INTAS, NATO, NISCUPP և այլն):

[խմբագրել] ՀՊՃՀ դեպարտամենտներ

• Քիմիական տեխնոլոգիաների և բնապահպանական ճարտարագիտության դեպարտամենտ

• Էլեկտրատեխնիկական դեպարտամենտ

• Մեքենաշինության դեպարտամենտ

• Կիբեռնետիկայի դեպարտամենտ

• Էներգետիկայի դեպարտամենտ

• Ռադիոտեխնիկայի և կապի համակարգերի դետարտամենտ

• Քոմփյութերային համակարգերի և ինֆորմատիկայի դեպարտամենտ

• Մեխանիկայի և մեքենագիտության դեպարտամենտ

• Մաթեմատիկայի դեպարտամենտ

• Ընդերքաբանության և մետալուրգիայի դեպարտամենտ

• Տրանսպորտային համակարգերի դեպարտամենտ

• Հասարակական գիտություների և լեզուների դեպարտամենտ

• Միկրոէլեկտրոնային սխեմաներ և համակարգեր միջդեպարտամենտալ ամբիոն:

[խմբագրել] ՀՊՃՀ բաժանմունքներ

• Հեռակա ուսուցման բաժանմունք

• Օտարերկրյա քաղաքացիների ուսուցման բաժանմունք

[խմբագրել] ՀՊՃՀ մասնաճյուղեր

• Գյումրու մասնաճյուղ
• Վանաձորի մասնաճյուղ
• Կապանի մասնաճյուղ

[խմբագրել] Միջազգային կապեր

ՀՊՃՀ միջազգային համագործակցության քարտեզն այսօր ընդգրկում է`

1. ԱՄՆ
   • Կալիֆոռնիայի պետական պոլիտեխնիկական /Պոմոնա/ համալսարան
   • Նյու Ջերսիի տեխնոլոգիական ինստիտուտ,
   • Փերդյուի /Ինդիանա/,
   • Բատոն Րուժի Հարավային /Լուիզիանա/
   • Գրեմբլինգի պետական /Լուիզիանա/,
   • Նոր Օռլեանի պետական /Լուիզիանա/ համալսարաններ:
2. Գերմանիա
   • Իլմենաուի տեխնալոգիական համալսարան
   • Օպտոէլեկտրոնիկայի ինստիտուտ /Ուեսլինգ/
   • Շտուտգարտի տեխնիկական համալսարան
   • Դարմշտադի տեխնիկական համալսարան
3. Իսպանիա
   • Բարսելոնի ինքնավար
   • Ալիկանտեի համալսարաններ:
4. Իտալիա
   • Հռոմի ՙԼա Սապիենզա՚
   • ՙՏոր Վերգատա՚ համալսարաններ
   • Թուրինի պոլիտեխնիկական համալսարան:
5. Հունաստան
   • Սալոնիկի Արիստոտելյան
   • Աթենքի ազգային տեխնիկական
   • Պիրեայի տեխնոլոգիական կրթության համալսարաններ:
6. Մեծ Բրիտանիա
   • Արևմտյան Լոնդոնի Բրյունելի
   • Բելֆաստի թագավորական
   • Հադերսֆիլդի
   • Ուոլվերհամփթոնի համալսարաններ:
7. Շվեդիա
   • Ստոկհոլմի Թագավորական Տեխնոլոգիական ինստիտուտ
   • Լունդի համալսարան:
8. Պատկեր:Flag of China.svg Չինաստան -
   • Ջիլինի համալսարան
   • Շանհայի էլեկտրատեխնիկական համալսարան
   • Խուաջունի տեխնիկական համալսարաններ:
9. Պորտուգալիա
   • Լիսաբոնի տեխնիկական համալսարան:
10. Ռուսաստան
    • Մոսկվայի էներգետիկական ինստիտուտ
    • Բաումանի տեխնիկական
    • Մոսկվայի կապի և ինֆորմատիկայի տեխնիկական համալսարաններ:
11. Սիրիա
    • Դամասկոսի համալսարան:
12. Ուկրաինա
    • Ուկրաինական ազգային տեխնիկական համալսարան /Կիև/,
    • Ուկրաինայի թեթև արդյունաբերության պետական ակադեմիա /Կիև/:
13. Ֆինլանդիա
    • Օստրոբոսնիայի կենտրոնական պոլիտեխնիկական համալսարան:

[խմբագրել] ՀՊՃՀ պատմության հիշարժան տարեթվեր

• 1933թ. 27 փետրվարի, Հայաստանի կոմունիստական կուսակցության Կենտկոմի և ՀԽՍՀ ժողկոմխորհի որոշմամբ միավորվեցին ՀԽՍՀ շինարարական և քիմիատեխնոլոգիական ինստիտուտները, և 1933թ. մարտի 1-ին հիմնադրվեց Երևանի պոլիտեխնիկական ինստիտուտը` երկու ֆակուլտետներով` շինարարական և քիմիատեխնոլոգիական:

• 1933թ. 14 մարտի, Կարլ Մարքսի մահվան 50 ամյակի կապակցությամբ ինստիտուտը վերանվանվեց Երևանի Կարլ Մարքսի անվան պոլիտեխնիկական ինստիտուտ:

• 1939թ. ՀԽՍՀ հեռակա ինդուստրիալ ինստիտուտը միացվեց ԵրՊԻ-ին՝ դառնալով նրա հեռակա բաժինը:

• 1942թ. սեպտեմբերի 1-ին բացվեց էլեկտրատեխնիկական ֆակուլտետը:

• 1944թ. սեպտեմբերի 1-ին բացվեց մեխանիկական ֆակուլտետը:

• 1946թ. աշնանը տեղի ունեցավ ինստիտուտի ուսանողական գիտական առաջին համաժողովը:

• 1947թ. ձևավորվեց ԵրՊԻ-ի ուսանողական գիտական ընկերությունը:

• 1953թ. ստեղծվեց ԵրՊԻ-ի լեռնային ֆակուլտետը:

• 1956թ. շահագործման հանձնվեց ԵրՊԻ-ի գրադարանի ընթերցասրահը՝ 45 հազար միավոր գրքով:

• 1957թ., 01 մայիսի, լույս տեսավ ՙՊոլիտեխնիկ՚ թերթի անդրանիկ համարը:

• 1959թ. հիմնադրվեցին ԵրՊԻ Լենինականի և Կիրովականի մասնաճյուղերը:

• 1961թ. կազմավորվեց ավտոմատացման և հաշվողական տեխնիկայի ֆակուլտետը:

• 1964թ. հիմնադրվեց ԵրՊԻ-ի կամերային նվագախումբը, որը հետագայում արժանացավ ՙժողովրդական կոլեկտիվ՚ պատվավոր կոչմանը:

• 1966թ. Ավտոմատացման և հաշվողական տեխնիկայի ֆակուլտետը վերանվանվեց տեխնիկական կիբեռնետիկայի ֆակուլտետ:

• 1972թ. կազմավորվեց ռադիոէլեկտրոնիկայի ֆակուլտետը` առանձնանալով տեխնիկական կիբեռնետիկայի ֆակուլտետից:

• 1972թ. կազմավորվեցէներգետիկայի ֆակուլտետը:

• 1972թ. Դիլիջանում բացվեց ԵրՊԻ-ի ռադիոէլեկտրոնիկայի ֆակուլտետի բաժանմունքը:

• 1974թ. ինստիտուտում ստեղծվեց հասարակական մասնագիտությունների ֆակուլտետը:

• 1978թ. տեխնիկական կիբեռնետիկայի և ռադիոտեխնիկայի ֆակուլտետների բազայի վրա հիմնադրվեց հաշվողական տեխնիկայի ֆակուլտետը:

• 1978թ. ռադիոէլեկտրոնիկայի ֆակուլտետը վերանվանվեց ռադիոտեխնիկայի ֆակուլտետ:

• 1985թ.մեխանիկական և մեքենաշինական ֆակուլտետների հիմքի վրա բացվեց տրանսպորտային ֆակուլտետը:

• 1991թ. Արցախում բացվեց ԵրՊԻ-ի Ստեփանակերտի մասնաճյուղը, որի բազայի վրա 1993թ. հիմնադրվեց Արցախի համալսարանը:

• 1991թ., 29 նոյեմբերի, Հայաստանի Հանրապետության նախագահի թիվ ՆՀ-4 հրամանգրով ԵրՊԻ-ն վերակազմավորվեց Հայաստանի պետական ճարտարագիտական համալսարանի:

• 1991թ., 09 դեկտեմբերի, ՀՀ կառավարության թիվ 670 որոշմամբ ստեղծվեց Հայաստանի պետական ճարտարագիտական համալսարանը:

• 1992թ. բարձրագույն մաթեմատիկայի երեք ամբիոնների միավորմամբ ստեղծվեց մաթեմատիկայի դեպարտամենտը:

• 1992թ. հիմնադրվեց հասարակագիտական ֆակուլտետը, որը 1994թ.-ին վերակազմավորվեց սոցիալ-քաղաքական առարկաների և ընդհանուր տնտեսագիտության դեպարտամենտի:

• 1994թ. ստեղծվեցմեխանիկայի և մեքենագիտության դեպարտամենտը:

• 1994թ. ստեղծվեցին համալսարանի շրջանավարտների միությունը և ուսանողական խորհուրդը:

• 1996թ. ՀՊՃՀ-ն դարձավ Եվրոպական համալսարանների ընկերակցության անդամ:

• 1996թ. Կապանում ԵրՊԻ-ի ուսումնակոնսուլտացիոն կետի հիման վրա բացվեց ԵրՊԻ-ի Կապանի մասնաճյուղը:

• 2001թ. հուլիսին հիմնադրվեց Ուսանողական կարիերայի ծառայությունների կենտրոնը:

• 2001թ.ստեղծվեց ՀՊՃՀ ՙՄիկրոէլեկտրոնային սխեմաներ և համակարգեր՚ միջդեպարտամենտալ ամբիոնը` ՙԼեդա Սիսթեմս՚ ԲԸ Հայաստանյան մասնաճյուղում:

• 2003թ. հոկտեմբեր, մեծ շուքով նշվեց ԵրՊԻ-ՀՊՃՀ հիմնադրման 70-ամյա հոբելյանը, որին մասնակցեցին ՀՀ Նախագահը, Վարչապետը և բազմաթիվ այլ հյուրեր:

• 2004թ. սեպտեմբեր, հիմնանորոգվեց և կահավորվեց Համալսարանի պատմական 1301 լսարանը` դառնալով Գիտական խորհրդի նիստերի և այլ հանդիսավոր միջոցառումների դահլիճ:

• 2005թ. սեպտեմբեր, ՀՀ կառավարության որոշմամբ Համալսարանին վերադարձվեց նրա ավանդական ՙՊոլիտեխնիկ՚ անունը:

• 2005թ. դեկտեմբեր, հրավիրվեց ՀՊՃՀ նոր Խորհրդի անդրանիկ նիստը, որի ժամանակ Խորհրդի նախագահ ընտրվեց ՀՀ ԳԱԱ նախագահ Ֆադեյ Սարգսյանը:

• 2006թ. մայիս, ՀՊՃՀ Շրջանավարտների միությունը վերակազմակերպվեց ՙՇրջանավարտների ասոցիացիայի՚, որի նախագահ ընտրվեց ՀՀ վարչապետ, նվիրյալ պոլիտեխնիկցի Անդրանիկ Մարգարյանը:

[խմբագրել] Ռեկտորներ

1. Հովհաննես Բաբաջանյան 1934-1936
2. Հմայակ Ղոնդախչյան 1936-1937
3. Աշոտ Մելիքջանյանը 1937-ի օգոստոսից մինչև հոկտեմբեր
4. Միսակ Պետրոսյան 1937-1946
5. Պետրոս Մելքոնյան 1946-1965
6. Աշոտ Ասլանյան 1965-1966
7. Արծրուն Գասպարյան 1966-1980
8. Ռաֆայել Մովսիսյան 1980-1988
9. Յուրի Սարգսյան 1988-2006
10. Ոստանիկ Մարուխյան 2006-ից առ այսօր

[խմբագրել] Հայտնի շրջանավարտներ

• Ռոբերտ Քոչարյան /ՀՀ 2-րդ նախագահ/
• Անդրանիկ Մարգարյան /ՀՀ նախկին վարչապետ/
• Վարդան Օսկանյան /ՀՀ արտաքին Գործերի նախարար/
• Տիգրան Թորոսյան /ՀՀ ԱԺ նախագահ/
• Հրանտ Վարդանյան /Հայտնի գործարար/
• Խաչատուր Սուքիասյան /ԱԺ պատգամավոր, գործարար/
• Արա Երնջակյան /Երևանի Կամերային Թատրոնի գեղարվեստական ղեկավար/
• Արթուր Աղաբեկյան /ԱԺ պատգամավոր/
• Գևորգ Էմին /գրող/

[խմբագրել] Արտաքին Հղումներ

• ՀՊՃՀ-ի պաշտոնական կայք