Jablonné v Podještědí

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije

wopon

mapa

Zakładne daty

stat

Čěska

region

Liberecký kraj

wokrjes

Liberec

koordinaty

50°45′ N 14°45′ E ^(G)

wysokosć

315 m n.m.h

přestrjeń

57,85 km²

wobydlerstwo

3775

hustosć wobydlerstwa

65,25 wob./km²

póstowe čisło

471 25

Stronka w syći

www.jablonnevp.cz

měšćanosta

Vlasta Dozorcová

pok.·disk.·wobdź.

Jablonné v Podještědí (němsce Deutsch Gabel, do 1901 Gabel) je město z 3.782 wobydlerjemi pod Łužiskimi horami na sewerje Čěskeje republiki. Leži na Europskej dróze 442 mjez Novym Borom a Liberecom.

[wobdźěłać] Stawizny

Jablonné je jedne z najstaršich městow sewjernych Čech a leži na starej wikowanskej dróze z Čech do Łužicy (Alte Gabler Straße). Sydlišćo nasta něhdźe w lěće 1240 we wobwodźe knjezow z Markwartic jako wobhrodźena wikowanska stacija. W lěće 1425 bu Jablonné wot Husitow wobsadźene, w Třicećilětnej wójnje zhubi wuznam. W lěće 1788 zniči wulki měšćanski woheń nimale wšě twarjenja w měsće. 19. awgusta 1813 běše Napoléon Bonaparte w Gabelu.

W lěće 1901 bu póstowe mjeno Deutsch Gabel za rozeznawanje wot sydlišćow ze samsnym mjenom kaž Gabel an der Adler zawjedźene. Předoby so tež jako hamtske woznamjenjenje. W Přenjej swětowej wójnje běše pola města lěhwo wójnskich jatych, hdźež běšě na 12.000, zwjetša ruskich, wojakow interněrowane.

Město Deutsch Gabel měješe 1. decembra 1930 2.406 wobydlerjow, 17. meje 1939 běše to 2.159 a 22. meje 1947 1.944 wobydlerjow.

Přez Benešowe dekrety bu tón dźěl wobydlerstwa, kotryž njeje so přećiwo wobsadnistwu Čěskosłowakskeje přez nacionalsocialistow wuprajił, w lěće 1945 wuswojeny a wuhnaty. Hač do 31. decembra 2006 słušeše město k Okresej Česká Lípa.

[wobdźěłać] Zajimawostki

Dom Swjateho Ławrjenca

W měsće su kapałka Swjateho Wolfganga a dominikanski klóšter kaž tež dom Swjateho Ławrjenca natwarjene wot Johanna Lucasa von Hildebrandta z kosćemi Swjateje Zdźisławy z Lemberka. Na torhošću steji barokny morowy stołp z lěta 1686.

Hród Lemberk
Zdźisławina studnja
Hród Nový Falkenburg
Zažnobarokny trojicowy stołp
Dom Swj. Ławrjenca

[wobdźěłać] Rozrjadowanje města

K městu Jablonné v Podještědí słušeja měšćanske dźěle Česká Ves (Böhmischdorf), Heřmanice (Hermsdorf), Jablonné (Deutsch Gabel), Kněžice (Großherrndorf), Lada (Laaden, tež Laden), Lvová (Lämberg) z Kněžičky (Kleinherrndorf), Židovice (Jüdendorf) a Zpěvná (Vogelgesang), Markvartice (Markersdorf), Petrovice (Petersdorf), Pole (Felden), Postřelná (Postrum), Valdov (Waldau) a Zámecká (Neufalkenburg)