Xesús Alonso Montero

Na Galipedia, a wikipedia en galego.

Xesús Alonso Montero (Vigo, 28 de novembro de 1928) é un ensaísta, membro da RAG e do CCG, catedrático de Literatura galega, sociolingüista, poeta e conferenciante.

[editar] Biografía

Pasou a súa infancia e adolescencia en Ventosela (Ribadavia), a terra dos seus pais. Pola súa idade, podemos dicir que pertence á xeración de escritores que comezaron o seu labor cultural após a Guerra Civil Española.

Licenciouse en Filosofía e Letras na Universidade de Madrid, e en 1966 doutorouse na Universidade de Salamanca cunha tese sobre Curros Enríquez. Foi militante do Partido Comunista desde 1962, represaliado en varias ocasións. Foi Catedrático de Lingua e Literatura Españolas de Escolas de Maxisterio, exercendo en Palencia, Lugo e Madrid.

Destacou no campo da sociolingüística con libros como O porvir da lingua galega (1968), O que cómpre saber da lingua galega (1969) ou o polémico e contestado Informe -dramático- sobre la lengua gallega (1973), onde retoma as súas teses apocalípticas sobre o idioma galego sinalando mesmo unha data para a súa morte.

Realizou e publicou estudos sobre escritores galegos como os seguintes:

Rosalía de Castro (Páxinas sobre Rosalía de Castro, 1954-2004)
Curros Enríquez (Curros Enríquez no Franquismo, 1936-1971)
Leiras Pulpeiro
Luís Pimentel (Luís Pimentel: biografia da súa poesía)
Celso Emilio Ferreiro (Celso Emilio Ferreiro)
Luís Seoane (As palabras no exilio. Biografía intelectual de Luís Seoane)
Mendiño
Neira Vilas
Lorenzo Varela
Vicente Risco
Ramón Cabanillas
Álvaro Cunqueiro

Mais tampouco son menos importantes as súas colaboracions noutros ámbitos da literatura galega, como poden ser a poesía popular e os poetas alófonos en galego. Tamén ten realizado estudos sobre autores da literatura española como poden ser Antonio Machado, García Lorca, Unamuno ou Valle-Inclán.

Alén disto, é destacábel as súas colaboracións na prensa galega, que foi recollida en parte na obra Beatus qui legit: artigos periodísticos (1998-1999). Debemos salientar tamén o seu papel como conferenciante, sobre todo en España e na América. Tamén ten libro de poemas: Versos satíricos ó xeito medieval ou Versos republicanos. Así mesmo, realizou compilacións poéticas de homenaxe a autores galegos: Coroa poética para Castelao (1988), Coroa poética para un mártir (1996), Coroa literaria para Roberto Blanco Torres contra a súa morte (1999) e 47 poetas de hoxe cantan a Curros Enríquez (2001).

Recibiu varios galardóns entre os que destacan: o premio Galicia de Xornalismo (anos 1986 e 1990), o premio Nacional de Xornalismo Julio Camba (1988), o premio Otero Pedrayo (1989) e o Premio Trasalba en 2000.

Ingresou na Real Academia Galega o 30 de outubro de 1993, a proposta de Xosé Filgueira Valverde, Carlos Casares Mouriño e Ramón Piñeiro López. O seu discurso de ingreso titulouno "Manifestos" en verso en favor da poesía civil nos primeiros tempos da Posguerra na Galicia da Terra e na Galicia Emigrante (1939-1962).

[editar] Obra

Cen anos de literatura galega (1964)
A batalla de Montevideo. Os agravios lingüísticos denunciados na UNESCO en 1954
As palabras no exilio. Biografía intelectual de Luís Seoane (1994)
Beatus qui legit: artigos periodísticos (1998-1999)
Curros Enríquez no franquismo (1936-1971)
Decálogo da lingua galega
Ensaios breves de literatura e política
Escritores: desterrados, namorados, desacougantes, desacougados...
Informe(s) sobre a lingua galega (presente e pasado)
Intelectuais marxistas e militantes comunistas en Galicia (1926-2006)
Luís Pimentel: biografía da súa poesía
O que cómpre saber da lingua galega
Páxinas sobre Rosalía de Castro (1954-2004)
Pois era un barco pirata
Versos republicanos e outros versos políticos
Versos satíricos ó xeito medieval
A batalla de Montevideo. Os agravios linguísticos denunciados na UNESCO en 1954 (2003)
Intelectuais marxistas e comunistas en Galicia (2007)
Os escritores galegos ante a Guerra Civil Española (2007)