An Mhalaeisia
Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
|
|||||
Mana: Bersekutu Bertambah Mutu ("Unity Is Strength") |
|||||
Amhrán náisiúnta: Negaraku | |||||
Príomhchathair | Kuala Lumpur 2°30′ Thuaidh 112°30′ Theas |
||||
An chathair is mó | Kuala Lumpur | ||||
Teangacha oifigiúla | Malaeis | ||||
Rialtas | Monarcacht bunreachtúil Tuanku Syed Sirajuddin Abdullah Ahmad Badawi |
||||
Neamhspleáchas |
|||||
Achar • In iomlán • Uisce (%) |
329,847 km² (67ú) 0.3 |
||||
Daonra • Meas. ó 2006 • Daonáireamh 2000 • Dlús |
26,857,600 (45ú) 23,953,136 77/km² (-) |
||||
OTI (PCC) • In iomlán • An duine |
Meas. ó 2005 $290.7 billiún (33ú) $11,201 (33ú) |
||||
Airgeadra | Ringgit (MYR ) |
||||
Crios ama • Samhradh (CSL) |
MST (UTC+8) (UTC+8) |
||||
Fearann Idirlín | .my | ||||
Glaochód | +60 |
||||
Tír in oirdheisceart na hÁise í An Mhalaeisia. Tá teorainneacha aici leis An Téalainn, Singeapór, Brúiné agus An Indinéis. Is í Malaeis (Bahasa Melayu nó بهاس ملاي) an teanga náisiúnta. Is é Kuala Lumpur an príomhchathair.
[athraigh] Stair
[athraigh] Éigeandáil na Malaeisia
Bhí bunadh na Malaeisia ag cur in aghaidh an choilíneachais Bhriotanaigh ón mbliain 1948 ar aghaidh. Géarchéim eile a bhí ann a fuair Churchill mar oidhreacht ón rialtas a bhí ann roimhe, agus rinne sé mar a rinne sa Chéinia: thairg sé an lámh láidir do na treallchogaithe agus lámh an chara dóibh siúd nach raibh sáite sa chogaíocht. Thug sé a fhaomhadh do thógáil na sráidbhailte daignithe, fosta. Ba chleas oirbheartaíochta é seo a d'éirigh coitianta i gcogaí coilíneacha nó iarchoilíneacha na nEorpach is na Meiriceánach i ndiaidh a lae féin.
Dream eitneach a bhí ag cur an chogaidh sa Mhalaeisia, agus cuidiú ag teacht ón Aontas Sóivéadach. Mar sin, bhí i bhfad níos mó tacaíochta ar fáil don Bhreatain Mhór anseo ná sa Chéinia nó san Iaráin. Nuair a shroich an cogadh a bhuaicphointe, bhí 35,500 saighdiúir de chuid na Breataine Móire ar garastún sa Mhalaeisia. Agus na reibiliúnaithe ag cailleadh an fhóid, bhí siad cailleadh thacaíocht na ndaoine chomh maith.
Siúd is go bhfuarthas an lámh in uachtar ar na treallchogaithe, bhí an chuma ag teacht ar an scéal go soiléir nach raibh sé indéanta a thuilleadh an Mhalaeisia a choinneáil faoi smacht na Breataine Móire. Sa bhliain 1953, leagadh amach treoirlínte an neamhspleáchais do Singeapór agus do na coilíneachtaí eile sa chearn seo den domhan. Bhí an chéad toghchán ann, sa bhliain 1955, cupla lá sular éirigh Winston Churchill as Príomh-Aireacht an Bhreatain Mhór, agus sa bhliain 1957, i ndiaidh d'Antony Eden teacht i gcomharbas ar Churchill mar Phríomh-Aire, bronnadh an neamhspleáchas ar an Malaeisia.
Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh.