Frá Wikipedia, hin frælsa alfrøðin
Talorð er orðaflokkur, ið verður brúktur til at siga frá mongdum. Talorð eru, snøgt sagt, tøl.
Men heilt so einkult er tað ikki á føroyskum máli. Talorð skulu eisini bendast. Ymiskar bendingar av talorðum verða eisini bólkað aftur í undirbólkar. Hesir eru grundtøl, raðtøl og skiftitøl.
[rætta] Grundtøl
Grundtøl eru talorð í hvørfalli.
1 |
eitt |
2 |
tvey |
3 |
trý |
4 |
fýra |
5 |
fimm |
6 |
seks |
7 |
sjey |
8 |
átta |
9 |
níggju |
10 |
tíggju |
|
11 |
ellivu |
12 |
tólv |
13 |
trettan |
14 |
fjúrtan |
15 |
fimtan |
16 |
sekstan |
17 |
seytjan |
18 |
átjan |
19 |
nítjan |
20 |
tjúgu |
|
30 |
tríati, tretivu |
40 |
fýrati, fjøruti |
50 |
fimmti, hálvtrýss |
95 |
nítifimm |
100 |
hundrað |
110 |
hundraðogtíggju |
1900 |
nítjanhundrað |
1995 |
nítjanhundraðognítifimm |
1.000.000 |
ein millión |
1.000.000.000 |
ein milliard |
|
Trý tey fyrstu grundtølini kunnu bendast í kynum og føllum soleiðis:
Eintal |
Kallkyn |
Kvennkyn |
Hvørkikyn |
Hvørfall |
ein |
tveir |
tríggir |
ein |
tvær |
tríggjar |
eitt |
tvey |
trý |
Hvønnfall |
ein |
tveir |
tríggjar |
eina |
tvær |
tríggjar |
eitt |
tvey |
trý |
Hvørjumfall |
einum |
tveimum |
trimum |
einari |
tveimum |
trimum |
einum |
tveimum |
trimum |
Hvørsfall |
eina |
tveggja |
tríggja |
eina |
tveggja |
tríggja |
eina |
tveggja |
tríggja |
Raðtøl eru bundin talorð, undantikið fyrsti, sum er hástig av hjáorðinum fyrr. Tey bendast í kynum, føllum og tølum.
Eintal |
Kallkyn |
Kvennkyn |
Hvørkikyn |
Fleirtal |
Hvørfall |
fyrsti |
fyrsta |
fyrsta |
fyrstu |
Hvønnfall |
fyrsta |
fyrstu |
fyrsta |
fyrstu |
Hvørjumfall |
fyrsta |
fyrstu |
fyrsta |
fyrstu |
Hvørsfall |
fyrsta |
fyrstu |
fyrsta |
fyrstu |
Hvørfall |
annar |
onnur |
annað |
aðru |
Hvønnfall |
annan |
aðra |
annað |
aðru |
Hvørjumfall |
øðrum |
aðrari |
øðrum |
aðru |
Hvørsfall |
annars |
annarar |
annars |
annara |
Hvørfall |
triðji |
triðja |
triðja |
triðju |
Hvønnfall |
triðja |
triðju |
triðja |
triðju |
Hvørjumfall |
triðja |
triðju |
triðja |
triðju |
Hvørsfall |
triðja |
triðju |
triðja |
triðju |
[rætta] Skiftitøl
Skiftitøl eru talorð í fleirtali. Skiftitøl verða brúkt um pør, td. einar/tvinnar/trinnar hosur (tað eru 1, 2 ella 3 pør av hosum) ella aðrar sameindir, td. eini kort (tað eru 52 bløð) ella eini hús (tað eru 1 sethús við tilhoyrandi úthúsum). Skiftitøl eiga sostatt bara at vera nýtt, tá talan er um sameindir. Bara trý tey fyrstu talorðini kunnu vera í fleirtali (skiftitøl):
Fleirtal |
Kallkyn |
Kvennkyn |
Hvørkikyn |
Hvørfall |
einir |
einar |
eini |
Hvønnfall |
einar |
einar |
eini |
Hvørjumfall |
einum |
einum |
einum |
Hvørsfall |
eina |
eina |
eina |
Hvørfall |
tvinnir |
tvinnar |
tvinni |
Hvønnfall |
tvinnar |
tvinnar |
tvinni |
Hvørjumfall |
tvinnum |
tvinnum |
tvinnum |
Hvørsfall |
tveggja |
tveggja |
tveggja |
Hvørfall |
trinnir |
trinnar |
trinni |
Hvønnfall |
trinnar |
trinnar |
trinni |
Hvørjumfall |
trinnum |
trinnum |
trinnum |
Hvørsfall |
trinna |
trinna |
trinna |