هریوا
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
هَریوا (هَره‌ایوه Haraiva) نام پارسی باستانی (به اوستایی: هَروایوه Haroiva؛ به یونانی: آره‌ایا Areia یا آریا Aria) سرزمینی باستانی در اطراف هریرود که امروزه مشتمل بر تمامی ولایت هرات و شرق استان خراسان است. پایتخت آن قبل از حملهٔ اسکندر مقدونی به ایران، آرتاکوآنا بوده‌است.
هریوه یکی از ساتراپی‌های ایران باستان بشمار میرفت. نام هریوه در فهرست سرزمین‌های تابع هخامنشیان در تمام سنگ‌نوشته‌‌های بجای‌مانده از دورهٔ داریوش بزرگ و خشایارشا آمده‌است. هرودت تاریخ‌دان یونانی نیز در کتاب سومش هروی‌ها را در فهرست مالیات دهندگان ایران آورده‌است.
به قول مورخ یونانی هرودت، اسکندر مقدونی در ۳۳۰ قبل از میلاد، آرتاکوانا٬ مرکز ساتراپی هریوه را گشود. ساتراپ (والی) هریوه در آن زمان ساتی برزن نام داشت. سپاهیان اسکندر شهر آرتاکوانا را ویران و باشندگان آن را بقتل رسانیدند. اسكندر سپس شهرى به نام «اسكندریه آره‌ایا» (Alexandria Areia) در كنار هریرود بنا كرد و جمعيت و آبادى آرتاکوانا را بدين شهر كه شايد هرات امروزين باشد تحويل كرد.
هریوه در فهرست ایالتی ساسانیان در سنگ‌نبشته‌ای در کعبه زردشت واقع در نقش رستم بنام هری آمده‌است. در دورهٔ ساسانی از مراکز مهم نظامی و منطقه مرزی در مقابله با هیاطله بوده است. پیش از حملهٔ اعراب مسلمان به ایران دارای اقلیت مسیحی نستوری بود. در سال ۳۱ ه.ق. (حدود ۶۵۰ م.) یا کمی پس از آن به دست اعراب مسلمان فتح شد.
در کتاب‌های تاریخی مانند تاریخ بیهقی، زر (طلا) هريوه يا دينار هريوه آمده که طلایی خالص و رائج، مسكوك ضرابخانهٔ هرات بوده است. هریوا به گونه‌های دیگر هریوه، هریو، هروی، هری و هرات نیز آمده‌است.
[ویرایش] جستارهای وابسته
[ویرایش] منبع
- ایران باستان٬ حسن پیرنیا
|
|||||||
