عطار نیشابوری

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

برای اثبات پذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. لطفاً با توجه به سیاست ویکی پدیا در قبال منابع با ارائهٔ منابع معتبر این مقاله را بهبود بخشید. مطالب بی منبع ممکن است در آینده حذف شوند.

عطار نیشابوری

زمینه فعالیت	شاعر، عارف
تولد	سال ۵۱۳ هجری مطابق با ۱۱۱۹ میلادی نیشابور
مرگ	۶۱۸ یا ۶۱۹

فریدالدّین ابوحامد محمّد عطّار نیشابوری یکی از عارفان و همچنین یکی از شاعران بلندنام ادبیّات فارسی‌ در اواخر سدهٔ ششم و اوایل سدهٔ هفتم است. او در سال ۵۱۳ هجری مطابق با ۱۱۱۹ میلادی در نیشابور کنونی زاده‌شد. ^[۱]

نام او «محمّد»، لقبش «فرید الدّین» و کنیه‌اش «ابوحامد» بود و در شعرهایش بیشتر عطّار و گاهی نیز فرید تخلص کرده‌است. نام پدر عطّار ابراهیم (با کنیهٔ ابوبکر) و نام مادرش رابعه بود.

او که داروسازی و عرفان را از شیخ مجدالدّین بغدادی فرا گرفته‌بود^{[نیازمند منبع]}، به شغل عطاری و درمان بیماران می‌پرداخت.

فهرست مندرجات ۱ زهد و زندگی وی ۲ عطار در نگاه دیگران ۳ آثار ۴ نمونهٔ اشعار ۵ جستارهای وابسته ۶ پیوند به بیرون ۷ منابع

[ویرایش] زهد و زندگی وی

درباره به پشت پازدن عطار به اموال دنیوی و راه زهد، گوشه گیری و تقوی را پیش گرفتن وی حکایات زیادی گفته شده‌است. ولی چیزی که معلوم است این است که عطار پس از این قضیه مرید شیخ رکن الدین اکاف نیشابوری می‌گردد و تا پایان عمر (حدود ۷۰ سال) با بسیاری از عارفان زمان خویش هم‌صحبت گشته و به گردآوری حکایات صوفیه و اهل سلوک پرداخته‌است. و بنا بر روایتی وی بیش از ۱۸۰ اثر مختلف به جای گذاشته که حدود ۴۰ عدد از آنان به شعر و مابقی نثر است. عطار در سال ۶۱۸ یا ۶۱۹ و یا ۶۲۶ در حملهٔ مغولان، به شهادت رسید.

[ویرایش] عطار در نگاه دیگران

وی یکی از پرکارترین شاعران ایرانی به شمار می رود و بنا به نظر عارفان در زمینه عرفانی از مرتبه‌ای بالا برخوردار بوده‌است؛ چنانکه مولوی درباره او می‌فرماید:

هفت شهر عشق راعطار گشت

ماهنوز اندر خم یک کوچه‌ایم

[ویرایش] آثار

نام برخی از آثار به جا مانده ازعطار بدین شرح است:

• منطق‌الطیر (شعر)
• مصیبت نامه (شعر)
• الهی‌نامه (شعر)
• اسرارنامه (شعر)
• مختارنامه (شعر)
• خسرونامه (شعر)
• جواهرنامه
• شرح القلب
• تذکرة الاولیا (نثر)
• دیوان قصاید و غزلیات (شعر)

[ویرایش] نمونهٔ اشعار

جانا، حدیث حسنت، در داستان نگنجد		رمزی ز راز عشقت، در صد زبان نگنجد
سودای زلف و خالت، در هر خیال ناید		اندیشهٔ وصالت، جز در گمان نگنجد
هرگز نشان ندادند، از کوی تو کسی را		زیرا که راه کویت، اندر نشان نگنجد
آهی که عاشقانت، از حلق جان برآرند		هم در زمان نیاید، هم در مکان نگنجد
آنجا که عاشقانت، یک دم حضور یابند		دل در حساب ناید، جان در میان نگنجد
اندر ضمیر دلها، گنجی نهان نهادی		از دل اگر برآید، در آسمان نگنجد
عطّار وصف عشقت، چون در عبارت آرد		زیرا که وصف عشقت، اندر بیان نگنجد

• بیت آغاز منطق الطیر

آفرین جان‌آفرین پاک را

آن که جان بخشید و ایمان خاک را

بزرگان جهان اسلام در سده‌های میانه

اثیر · ابو کمیل · ابونواس · بتانی · وقیدی · ابوالوفای بوزجانی · معری · بغدادی · بیرونی · تقی الدین · الحازن · کاشانی · ابراهیم ادهم . کندی · ابن رشد · ابن‌سینا · ادریسی · ابوسعید گرگانی · فرغانی · ابوالفرج · ابوالفدا · عباس ابن فرناس · مسعودی · مروزی · مقریظی · ابن مقفع · ابن ندیم · ابن خلدون · ابراهیم ابن صنعان · جابر ابن حیان · حسن الوزن · خیام · خجندی · خوارزمی  · ابن البنا  · ابن فضلان · ابن نفیس · ابوالقاسم · ابوسعید ابوالخیر . علی قوشچی · صوفی . عطار نیشابوری . ابن بطوطه · ابن رومی · حاجی بکتاش والی . حلاج · رازی · قاضی‌زاده رومی · نصیرالدین طوسی · اقلیدسی · ابوالوفای بوزجانی · سعدی · سنان · طبری . فارابی · بیضاوی · غزالی · نظامی · ابن حزم · ابن عربی · مولوی · ابن تیمیه ·

[ویرایش] جستارهای وابسته

• آرامگاه عطار
• شاعران پارسی‌گوی
• منطق‌الطیر

[ویرایش] پیوند به بیرون

• منطق‌الطّیر عطّار
• دیوان اشعار عطّار

[ویرایش] منابع

• کتاب منطق‌الطّیر اثر عطار با تصییح و مقدمهٔ احمد خوشنویس و میرزا محمد حسین خان ذکاالملک.

• John Andrew Boyle , The Ilahi-Nama (or Book of God) of Farid al-Din Attar, Manchester University Press, Manchester, ۱۹۷۶ ISBN: ۰۷۱۹۰۰۶۶۳۵ (With a Foreward by Annemarie Schimmel - آنه‏ماری شیمل)

  1. ↑ (مقدّمهٔ The Ilahi-Nama.)