آلن رب‌گریه

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

آلن رُب‌گریه (به فرانسوی: Alain Robbe-Grillet) ‏ (۱۸ اوت ۱۹۲۲، برست، فرانسه - ۱۸ فوریه ۲۰۰۸) از نویسندگان و فیلم‌سازان فرانسوی است.

فهرست مندرجات ۱ زندگی ۲ نویسندگی ۳ سبک ادبی ۴ سینما ۵ برگردان آثار به فارسی ۶ منابع ۷ پیوند به بیرون

[ویرایش] زندگی

آلن رب گری یه دوره آموزش متوسطه را ابتدا در برست و سپس در دبیرستاهای بوفون و سن لویی پاریس گذراند. از انستیتو ملی کشاورزی فرانسه مدرک مهندسی گرفت. و از ۱۹۴۵ تا ۱۹۴۸ در انستیتو ملی آمار پاریس کار کرد. سپس به عنوان کارشناس کشاورزی سه سال را در نقاط گرمسیری مختلفی مانند مراکش، مارتینیک، گوادلوپ و گویان فرانسه گذراند. ولی در سال ۱۹۵۱ به علت بیماری مجبور به بازگشت به فرانسه شد. او در سال ۱۹۴۹ رمان «شاه‌کشی» را به پایان رسانده بود که از سوی انتشارات گالیمار رد شد، کتابی که سرانجام سی سال بعد پس از بازنویسی توسط انتشارات مینویی به چاپ رسید. رب گری یه هنگام بازگشت با کشتی به فرانسه در ۱۹۵۱ نوشتن رمان پاک‌کن‌ها را آغاز کرد و در همان سال با کاترین راستاکیان هنرمند نامدار فرانسوی ازدواج کرد و برای کتاب او، «تصویر»، پیشگفتاری با نام مستعار نوشت.

در سال ۱۹۶۰ در بحبوحه جنگ استقلال الجزایر آلن رب گری یکی از ۱۲۱ روشنفکر فرانسوی بود که بیانیه‌ معروف حمایت از مردم الجزایر را امضا کرد. با این وجود رب گری یه برخلاف ژان پل سارتر به تعهد سیاسی نویسنده باور نداشت و معتقد بود نویسنده مجاز نیست تا آثارش را در خدمت این یا آن جریان سیاسی قرار دهد.

[ویرایش] نویسندگی

نخستین رمان رب گری یه با نام «جوانی» در بیست و دو سالگی نوشته شد، اما هرگز منتشر نشد. پاک‌کن‌ها اولین اثر رب گری یه بود که در ۱۹۵۳ توسط انتشارات مینویی چاپ شد. این رمان که مضمونی پلیسی داشت در آن سال برنده جایزه فنئون شد و به شدت مورد توجه رولان بارت منتقد برجسته ادبیات فرانسه قرار گرفت.

آلن رب گری یه در سال ۱۹۵۵ در مقام مدیر ادبی انتشارات مینویی قرار گرفت و رمان چشم چران را به چاپ رساند. این کتاب که به روان شناسی یک زنا کار در حال و هوایی سوررئالیستی می‌پرداخت جایزه منتقدان را از آن او کرد. او از آن پس شروع به همکاری با گاهنامه اکسپرس کرد. مقالات آلن رب گری یه در این مجله سال‌ها بعد در کتاب مستقلی با عنوان درباره رمان نو به چاپ رسید.

موفقیت اصلی رب گری‌یه اما در سال ۱۹۵۷ رخ داد. رمان حسادت که گذشته و حال و آینده را در کنار یکدیگر عرضه می‌کرد، نوید ظهور یک نویسنده صاحب سبک را می‌داد. این کتاب برای آلن شهرت و اعتبار فراوانی را به ارمغان آورد.

[ویرایش] سبک ادبی

رب گری یه از مهم‌ترین چهره‌های جنبش ادبی و هنری رمان نو یا موج نو بود که در دهه ۱۹۶۰ هیاهوی بسیاری به پا کرد رب گری یه از نظر فکری به فلاسفه المانی به ویژه هایدگر و سبک داستان پردازی کافکا گرایش داشت و دیدگاه او با تفاوت قائل شدن میان واقعیت و رئالیسم، به این معنا که درک رئالیستی واقعیت نمی‌تواند تمامی آنرا بیان کند، بسیار نزدیک به جریان فلسفی پست مدرنیسم می‌شد که در همان زمان در فرانسه پا گرفته بود. رولان بارت از برجسته ترین شارحان پست مدرنیسم به ویژه در حوزه هنر و ادبیات همواره به طرز اغراق آمیزی داستان‌های آلن رب گری یه را تحسین می‌کرد.

رب گری یه به شدت از توصیفات رئالیستی مبتنی بر راوی دانای کل، آن چنان که در آثار بالزاک به چشم می‌آید پرهیز می‌کرد و با توصیف عینی جزئیات و خودداری از به کارگیری صفت به گوستاو فلوبر نزدیک می‌شد.

روش او در بهره گیری از تلفیق رویا و واقعیت و در هم ریختن خط طولی زمان، داستان‌های مارسل پروست را به یاد می‌آورد.

[ویرایش] سینما

از دیگر علایق مهم رب گری‌یه نگارش فیلمنامه و کارگردانی فیلم است. او در فاصله سال‌های ۱۹۶۴- ۱۹۶۱ فیلمنامه «سال گذشته در مارین باد» را نوشت که به وسیله آلن رنه ساخته شد و جایزه شیر طلایی جشنواره ونیز را از آن خود کرد. کارگردانی فیلم «قطار سریع‌السیر اروپا» با شرکت ژان لویس ترن تینان که با استقبال فراوانی روبه رو شد و همچنین دو فیلم «لغزش تدریجی لذت» و «بازی با آتش» از دیگر فعالیت‌های سینمایی آلن رب گری یه به حساب می‌آید.

[ویرایش] برگردان آثار به فارسی

• ۱۳۷۰ - قصه‌نو، انسان طراز نو؛ ترجمهٔ محمدتقی غیاثی، انتشارات امیرکبیر.
• ۱۳۷۶ - فیلم‌نامه ماندگار؛ ترجمهٔ قاسم رویین، انتشارات نیلوفر.
• ۱۳۷۹ - پاک‌کن‌ها؛ ترجمهٔ پرویز شهدی؛ انتشارات دشتستان.
• ‌۱۳۸۰ - سال گذشته در مارین باد؛ ترجمهٔ پرویز شهدی؛ انتشارات دشتستان.
• ‌۱۳۸۰ - جن حفره‌ای قرمز میان سنگفرش‌های از هم جدا شده؛ ترجمهٔ پرویز شهدی؛ انتشارات دشتستان.
• ۱۳۸۰ - در هزار تو؛ ترجمهٔ مجید اسلامی؛ نشر نی.
• ۱۳۸۱ - جام شکسته، ترجمهٔ خجسته کیهان، انتشارات نیلوفر.

[ویرایش] منابع

• پ. پلوتل، ژانین. نویسندگان قرن بیستم فرانسه، الن روب‌گریه. ترجمهٔ نیکو سرخوش. سرپرست مجموعه: خشایار دیهیمی. تهران: نشر ماهی، ۱۳۸۱، ISBN 964-7948-04-2. ‏

• جام شکسته (La reprise) ترجمه خجسته کیهان
• یادداشت‌هایی درباره رمان، میشل بوتور ترجمه سعید شهرتاش- نشر سروش- ۱۳۸۱.
• وب‌گاه آی کتاب (برداشت آزاد)
• «رب‌گری‌یه به روایت رب‌گری‌یه». روزنامه همشهری. ۱۱ اسفند ۸۶، شانزدهم ۴۵۰۲،۱۲. 
• بررسی آثار آلن روب‌گری یه در ایران، ایرانیان مخاطب هفت کتاب از روب‌گری یه. خبرگزاری کتاب ایران. بازدید در تاریخ ۲ مارس ۲۰۰۸.

[ویرایش] پیوند به بیرون

• آلن روب گری‌یه درگذشت. خبرگزاری کتاب ایران. بازدید در تاریخ ۱ مارس ۲۰۰۸.