Sozialismo utopiko
Wikipedia(e)tik
 |
Artikulu hau ez dator formatu hitzarmenekin bat. Wikipedia lagun dezakezu hau egokituz. |
? |
 |
Sozialismo motak
|
XIX. mende bukaera. Langileriaren egoera: lan baldintza txarrak, umeak lanean, esplotazioa kapitalismoaren izenean… Kausak:
- Ekonomia etika eta moralaren gainetik
- Askatasun indibiduala, indartsuenak gailentzen dira soilik
- Estatuaren abstentismoa, ezin du merkatuan parte hartu (askatasuna murriztu)
Berdintasunaren ideia erlijioetan bazegoen, baina sozialismoak politikaren arlora ekarri zuen. Hasierako komunitate kristauetan eredu sozialista teorian eta praktikan (dena banatzen zen). Aitzindariak: Homero, Planto, etab. Geroago: Saint Simon, Fourier, Owen…
Sozialista utopikoen iritziak (Marx etorri baino lehenagokoak):
• Industrializazioa eta kapitalismo indibidualistak ekarri dituzten akatsei aurre egiteko, beste sist (orden) berri bat beharrezkoa da.
• Gizakia berez ona da, gizarteak usteltzen gaitu (Rousseau). Kapitalismoak usteltzen gaitu gizartea ustelduta dago eta gizarteak bihurtzen gaitu berekoiak.
• Buruarekin pentsatuz beste sistema bat asmatzea posible da.
• Arazo morala da konponbidea etikoa hezkuntza, propaganda, etab. (mezua zabaldu behar da).
• Mezua gizarte osoan zabaldu, bereizketarik gabe (ez daude onak eta txarrak eta mezua ez da soilik langileriarentzako). VS soz. Marxista langileriak egin behar du iraultza.
• Kapitalismoak lehiaren legea ezartzen du, utopikoek lankidetasuna bultzatu.
• Ez dute borroka politikoa buruan, pertsonala baizik. Estatuak bost axola.
[aldatu] Kritikak
F. Engels: burges gizartea kritikatzen dute baina ulertu gabe. Ez dute errealitatea aztertzeko metodologia zientifikorik. Utopian bizitzera kondenatuta daude. Soz. Utopikoak bazuen asmo ona, baina honela ezin da kapitalismoa gainditu (marxek bai, zientifikoa).
