Φίλιππος Δ' της Ισπανίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ο Φίλιππος Δ' (Ισπανικά Felipe IV), γεννήθηκε στο Βαγιαδολίδ, στις 8 Απριλίου 1605 και πέθανε στη Μαδρίτη, στις 17 Σεπτεμβρίου 1665. Υπήρξε βασιλιάς της Ισπανίας, της Νάπολης και της Σικελίας, ηγεμόνας των Ισπανικών Κάτω Χωρών από το 1621 μέχρι το 1665 και βασιλιάς της Πορτογαλίας, ως Φίλιππος Γ' από το 1621 μέχρι το 1640. Ήταν ο μεγαλύτερος γιος του Φιλίππου Γ' και της Μαργαρίτας της Αυστρίας. Η μακρά βασιλεία του χαρακτηρίστηκε από πολιτική, στρατιωτική και οικονομική παρακμή της Ισπανίας και κοινωνική δυστυχία.

Αισθανόμενος ανέτοιμος για να αναλάβει τη διακυβέρνηση της μεγαλύτερης και χειρότερα οργανωμένης πολυεθνικής ευρωπαίκής αυτοκρατορίας, όταν διαδέχτηκε τον πατέρα του, σε ηλικία 16 ετών, ανέθεσε τη διακυβέρνηση της Ισπανίας στον Ολιβάρες. Γρήγορα αφέθηκε ολοκληρωτικά στις συμβουλές του ικανότατου πρωθυπουργού του, καθιστώντας τον σχεδόν απόλυτο κυβερνήτη των βασιλείων του. Γρήγορα όμως οι προσπάθειες του Ολιβάρες να ενισχύσει την κεντρική εξουσία απέτυχαν. Αποκορύφωμα από μια σειρά από ατυχίες ήταν η επανάσταση των Πορτογάλων, την 1 Δεκεμβρίου 1640. Τελικά το 1643 ο Φίλιππος απέλυσε τον Ολιβάρες, μετά από μια σύντομη προσπάθεια να αναλάβει προσωπικά τη διακυβέρνηση της Ισπανίας, τελικά επέστρεψε στην πρακτική να διορίζει κάποιον ισχυρό υπουργό γι' αυτό το έργο.

Επί της βασιλείας του Φιλίππου Δ' συνεχίστηκε η πάγια πρακτική των Αψβούργων της Ισπανίας να στηρίζουν τους συγγενείς τους του αυστριακού κλάδου. Έτσι στα χρόνια του, η Ισπανία ενεπλάκει στον Τριακονταετή πόλεμο, συνέχισε τις συγκρούσεις με την Ολλανδία, τη Μεγάλη Βρετανία και τη Γαλλία. Επίσης συνέχισε την πολιτική του πατέρα και του παππού του, για ανελεή διωγμό των προτεσταντών. Η πρακτική όμως αυτή, οδήγησε σε μια σειρά από συνεχείς πολέμους σε πάρα πολλά μέτωπα, καταστρέφοντας έτσι την ήδη εξαντλημένη Ισπανία. Πέθανε αφήνοντας την Ισπανία στα πρόθυρα της καταστροφής, με την οικονομία της ήδη χρεοκοπημένη. Στην επιθανάτια κλίνη του ευχήθηκε η βασιλεία του μοναδικού επιζόντος γιού του Κάρλο να είναι πιο επιτυχημένη και ευτυχισμένη από τη δική του.

Αν και κατηγορείται από πολλούς ως ανίκανος, τα γραπτά του, καθώς και οι δραστηριότητές του ως προστάτη των γραμμάτων και των τεχνών αποδεικνύουν ότι ήταν ικανός, στερείτο όμως της πραγματικής αίσθησης του καθήκοντος. Η καλλιτεχνική άνθηση των χρόνων του, με τους Ντιέγκο Βελάσκεθ, Λόπε ντε Βέγκα κ.α. είναι η καλύτερη απόδειξη ότι ήταν ικανότερος και του πατέρα του και του γιού του Κάρλο. Λόγω αυτών των δραστηριοτήτων του χαρακτηρίστηκε ως η προσωποποίηση του Μπαρόκ ηγεμόνα.