Cengiz Dağcı
QIRIMTATAR VİKİPEDİYASINIÑ MALÜMATI
Cengiz Dağcı (1920 mart 9 d.) – belli qırımtatar yazıcı. Qırımda Yalta şeeriniñ civarındaki Gurzuf qasabasında doğdı.
[deñiştir] Tercimeial
Cınğız Dağcı 1920 senesi mart 9-da Gurzufta doğdı. Babasınıñ adı Emirüsein, anasınıñ adı Fatma. Babası o yıllarda Gurzufta berberlik yapa edi. 1923 senesine qadar Emirüsein Dağcınıñ qorantası Gurzufta Demirlibağça maallesinde yaşadı. 1922 senesi Qızıltaşta ev qurmağa başladılar. 1923–1925 senelerinde evleri qurulıp bitkenge qadar Qızıltaşta Cınğıznıñ emcesi Osman Dağcınıñ evinde yaşadılar.
1931 senesiniñ başında Cınğıznıñ babası Emirüsein Dağcını yaqalaylar. Onı bir qaç ay apishanede “duşman sıfatında” tutalar ve serbest bıraqalar. Emirüsein Qızıltaşqa bir daa qaytmay, Aqmescitte qala, berberhanelerden birinde berberlik yapa.
Cınğız Dağcı başlanğıç mektepni 1931 senesi Qızıltaşta bitire. 1932 senesiniñ baarinde babası Cınğıznı yanına çağırtıp ala. Oğlannı Aqmescitteki 12-nci nümüne mektebiniñ 5-inci “B” sınıfına alalar. Cınğız 1936 senesinden oquvını 13-ünci nümüneviy orta mektepte devam ettire. Bu yılları Qırımda iqtisadiy vaziyet tüzelip başlay. Dağcılarnıñ qorantası biraz ayaqqa turğan soñ, niayet qavuşalar, Cınğıznıñ Qızıltaşta qalğan anası, Tevide, Ayşe, Timur ve Halit qardaşları Aqmescitke köçip keleler.
Cınğız Dağcı 1937 senesi orta mektepni bitirgen soñ, Qırım pedagogika institutınıñ tarih fakultetine oqumağa kire.
1939-da Ekinci Cihan cenki başlana ve 1940 senesiniñ dekabr 22-sinde orduğa çağırıla. 1941 senesi avgust ayınıñ ekinci yarısında Dağcınıñ vzvodı alman ve sovet ordularınıñ qarşılıqlı ateşi arasında qala. Cınğız Dağcı ağır yaralanıp esir tüşe. Cenkniñ soñlarına taba Cınğız Dağcı Varşavada Regina ile tanışıp, 1945 senesiniñ iyün ayında evlene.
1946 senesi Cınğız ve Regina Londonğa kelip, mında yerleşeler. Cınğız Dağcınıñ qızı Arzı bar. 1998 senesi Regina hanım vefat etti. Cınğız Dağcı al-azırda Londondaki evinde yaşay.
[deñiştir] Edebiy yaratıcılıq
Cınğız Dağcı edebiyatqa bir şair olaraq kirip kele. Onıñ ilk şiirleri 1936 senesi gençlik içün neşir etilgen mecmuada derc oluna. 1936 senesi şu mecmuada onıñ “Qış” ve “Qartanay ve eçkisi” serlevalı şiirleri çıqa.
Londonda Dağcı elindeki qalemine can bağışlamağa tırışa ve 1947–1948 senelerinde rus tilinde “Büyük yalan” serlevalı üç perdelik pyesa yaza. 1958 senesiniñ başlarında pyesanı türk tiline tercime etip, “Varlıq” neşriyatına yollay. Lâkin pyesa şay da dünya yüzü körmey.
1949-da öz evi ve loqantasına saip olğan soñ, eline qalem almağa imkân buldı, yazıcılığını biraz bolca devam ettirdi. Ve, 1956 senesi “Arqadaşım Maqsud” serlevalı qırq saifelik bir ikâye yaza. İkâyeniñ müsveddesini Türkiyege “Varlıq” neşriyatına yollay. Lâkin neşriyat ikâye daa biraz uzatılsa derc oluna bilir, dep oña cevap yaza. “Arqadaşım Maqsud” şay da basılmay qala. 1956 senesi Dağcı “Varlıq” neşriyatına “Qorqunç yıllar” romanınıñ müsveddesini yollay. Aynı şu senesi roman ayrı kitap olaraq dünya üzü köre. Bundan soñ bir sıra romanlar neşir olundı.
[deñiştir] Kitapları
- Korkunç Yıllar (1956)
- Yurdunu Kaybeden Adam (1957)
- Onlar da İnsandı (1958)
- O Topraklar Bizimdi (1966)
- Dönüş (1968)
- Genç Temuçin (1969)
- Ölüm ve Korku Günleri (1970)
- Badem Dalına Asılı Bebekler (1972)
- Üşüyen Sokak (1972)
- Anneme Mektuplar (1988)
- Yoldaşlar (1992)
- Biz Beraber Geçtik Bu Yolu (1996)
- Bay Markus Burton`un Köpeği (1998)
- Bay John Marple`ın Son Yolculuğu (1998)
- Hatıraları: Yansılar (4 cilt, 1990-1993)
- Ben ve İçimdeki Ben (1994)
- Hatıralarda Cengiz Dağcı (1998)
