Cēng Ái
Lài-nguòng: Wikipedia
«Cēng Ái» (Ĭng-ùng: Jane Eyre) sê Ĭng-guók cáuk-gă Că-lò̤-tá̤ Buó-lòng-tē̤ (Charlotte Brontë) găk 1847 nièng chók-bēng gì siēu-suók, sê Ĭng-guók dék chók-miàng gì siēu-suók cĭ ék. «Cēng Ái» sê ê̤ṳng dâ̤-ék ìng-chĭng gì huŏng-sék siā chiàng gì. Cī ôi cuō-gáe̤k Cēng Ái (Jane Eyre) sê siŏh ciéh cṳ̆-niòng-giāng, cê̤ṳ sá̤ bâ-nā̤ cêu guó-sié. Ĭ háng-mā cĭng éu-ngā, méng iâ mâ̤ cóng, dáng-sê ĭ cĭng chŭng-mìng, nô̤i-sĭng sié-gái gì gāng-cìng iâ cĭng hŭng-hó. Guòng buô cṳ̆ cêu sê gōng-sŭk cī ciéh cṳ̆-niòng-giāng gì sìng-diōng guó-tiàng, guăng-cé̤ṳ ĭ găk giàng gáu sìng-sṳ̆k gì duô-dŏng sṳ̄ tā̤-ngiêng gì cìng-gāng gĭng-lĭk.
[Siŭ-gāi] Cìng-ciék kái-iéu
Hī siŏh nĭk, chók kó̤ giàng-dâe̤ng sê mò̤ kō̤-nèng lāu. Gì-sĭk, cāi-tàu nguāi-gáuk-nè̤ng gó ô găk guŏng-tók-tók gì guáng-mŭk chéu-lìng diē-sié láuk lì láuk kó̤ siŏh dēng-cṳ̆ng, bók-guó, téng siĕh-dáu sì-găng kī (nâ mò̤ nè̤ng-káh lì, Lī-dáik Tái-tái iā cā cêu siĕh-dáu lāu), chéng-tiĕng gì hŭng kăi-sṳ̄ chuŏi, ŭ-hùng mĕk buó, săng-bók-siŏh-sì dâung giâ pŏ̤-dò̤-duâi-ṳ̄, kó̤ ngiê-dāu uăk-dông iā nâ ô láe̤k ·gó̤.
«Cēng Ái» Dâ̤ 1 Ciŏng diéh-luŏh
Cṳ̆-niòng-giāng Cēng Ái sê siŏh ciéh gŭ-ì, có̤-sá̤ ké̤ṳk gié-iōng diŏh Gái-cṳ̀-hāi-dáik Cŏng-huòng (Gateshead Hall) ĭ niòng-gêng Lī-dáik Tái-tái (Mrs. Reed) chuó diē, nĭk-nĭk sêu niòng-gêng kŏ̤-ngiŏk. 10 huói sèng-hâiu, ĭ ké̤ṳk sáe̤ng gáu Lò̤-ū-dáik Gŭ-ì-iêng (Lowood School), iêng-diōng iâ sê siŏh ciéh áuk-nè̤ng, dâi Cēng Ái iā ngài. Găk Lò̤-ū-dáik, ĭ giék-sék lāu Hāi-lùng (Helen Burns), ĭ mì-ék gì hō̤ bèng-iū, dáng-sê mò̤ nuâi òng, Hāi-lùng cêu puái-bâng sī ·gó̤. Cēng Ái kó̤ cê-gă gì giĕng-giòng nū-lĭk, chiàng lâi hŏk-ngiĕk, làu diŏhLò̤-ū-dáik có̤ sĭng-săng, có̤ lâng nièng, ĭ buóh-ó̤i dŭi-giù cê-gă gì lī-siōng, cêu sṳ̀-cék lāu.
Liê-kŭi Lò̤-ū-dáik hâiu, Cēng Ái lì gáu Sŏng-hié-ī-dáik Cŏng-huòng (Thornfield Manor) có̤ gă-gáu. Cŏng-huòng-cuō Ái-dáik-huà Lò̤-chiék-sṳ̆-táik (Edward Rochester) sê siŏh ciéh séng-gáh ĭng-ók, hī-nô-ù-siòng gì nè̤ng, ĭ gâe̤ng Cēng sèu-sèu ôi diŏh siŏh cṳ̄ng sṳ̆-siōng tié-láu buàng-báuk, dáng-sê lâng gā nè̤ng mâing-mâing dé̤ṳng-é bī-chṳ̄. Ô siŏh gĕ̤ng, Cēng siŭ diŏh ĭ niòng-gêng Lī-dáik Tái-tái gié ké̤ṳk ĭ gì piĕ, gōng ĭ bâng mò̤-muŏk ·gó̤, ó̤i dĭh giéng Cēng. Giéng-méng sèng-hâiu, Lī-dáik Tái-tái dò̤ ké̤ṳk Cēng siŏh hŭng piĕ, sê Cēng gă-gă săng nièng sèng gié lì gì, hióng Lī-dáik Tái-tái dā-téng Cēng gì siĕu-sék, gâe̤ng cê-gă gì mì-sāng gău ké̤ṳk Cēng. Dŏng-sì, Lī-dáik Tái-tái piéng ĭ gōng Cēng Ái găk gŭ-ì-iêng bâng sī ·gó̤, hiêng-câi ĭ liòng-sĭng huák-hiêng, cêu gâe̤ng cĭng-sióng gó̤-só Cēng.
Duōng gáu Sŏng-hié-ī-dáik hâiu, Lò̤-chiék-sṳ̆-táik cêu hióng Cēng Ái giù-huŏng, Cēng dák-éng lāu, huăng-huăng-hī ê̤ṳ-bê huŏng-lā̤. Dáng-sê găk huŏng-lā̤ sèng-hâiu ciáh báik-duòng Lò̤-chiék-sṳ̆-táik ī-gĭng ô siŏh ciéh hăk-huák gì chă̤-cṳ̄. Cēng Ái iā siŏng-sĭng, liê-kŭi Sŏng-hié-ī-dáik Cŏng-huòng, sāi uòng sū-iū cièng-cài, siŏh-duô-dŏng có̤ ké̤ṳk-siĕh, uŏng-hìng buăk-dō̤ diŏh mŭk-sṳ̆ Séng Iók-hâng (St. John Rivers) chuó-muòng sèng, ké̤ṳk Séng Iók-hâng lâng ciéh ciā-muói géu chĭng-chāng, bêng-chiā dó̤i-chiū ĭ tō̤ diŏh có̤ sĭng-săng gì gĕ̤ng-cáuk. Séng Iók-hâng huák-hiêng Cēng sê ĭ biēu-muói. Ĭ hióng Cēng giù-huŏng, iĕu-giù Cēng gṳ̆ng ĭ kó̤ Éng-dô duòng gáu, dáng-sê Cēng mò̤ éng-sìng. Séng Iók-hâng mò̤ cŏng-dê̤ṳng Cēng Ái gì giók-é, tié-láu găng Cēng gâe̤ng ĭ giék-huŏng. Ciā sèng-hâiu, Cēng sák-sì-găng cĭng chiông tiăng giéng diŏh Lò̤-chiék-sṳ̆-táik gáe̤ ĭ gì siăng-ĭng, iù-sê, Cēng Ái cêu tiék-dā̤ gê̤ṳ-cuŏk Séng Iók-hâng gì chiāng-giù, duōng kó̤ Sŏng-hié-ī-dáik.
Gáu Sŏng-hié-ī-dáik sèng-hâiu, guòng bĭk cŏng-huòng biéng có̤ huōi-siĕu-diàng. Cēng ciáh báik-duòng, ĭ mò̤ diŏh sèng-hâiu, Lò̤-chiék-sṳ̆-táik gì diĕng-pă lâu-mā bóng huōi siĕu chuó, cê-gă bié gáu chuó-dīng tiéu giâ cê̤ṳ-sák ·gó̤. Lò̤-chiék-sṳ̆-táik ôi lāu géu ĭ ă-tàu, siŏh bĕng chiū càng ·gó̤, mĕk-ciŭ iâ chăng-màng ·gó̤, dăng gŭ-kū siŏh ciéh nè̤ng, mò̤ nè̤ng āi-kó̤. Dáng-sê Cēng Ái cĭng-sĭng ái gì cêu sê Lò̤-chiék-sṳ̆-táik, ĭ mò̤ hièng Lò̤-chiék-sṳ̆-táik chăng-màng, gâe̤ng ĭ giék-huŏng, iōng siŏh ciéh giāng. Siēu-suók sák-guŏh, Lò̤-chiék-sṳ̆-táik muŏk hō̤ siŏh lăk mĕk-ciŭ.
[Siŭ-gāi] Gĭng-diēng dó̤i-bĕk
- Nṳ̄ nâ dó̤i hī piĕ huàng-áuk gì nè̤ng cī-māng hō̤-tiáng cī-māng tiăng-chói, hī piĕ áuk-nè̤ng cêu â̤ buóh-ó̤i cuōng gì cêu cuōng gì, hùng-nó̤h dŭ ng giăng, īng-uōng dŭ mâ̤ gāi-guó, muōng biéng muōng ngài.
- Cēng dó̤i Hāi-lùng, dâ̤ 6 ciŏng
- Cêu sáung guòng bĭk sié-gái dŭ hièng-hâung nṳ̄, siŏng-séng nṳ̄ iā ngài-áuk, nâ dĭh nṳ̄ cê-gă gì liòng-dĭ nêng-kō̤ nṳ̄, báik-duòng nṳ̄ mò̤ cô̤i, nṳ̄ cêu mâ̤ gáu mò̤ bèng-iū.
- Hāi-lùng dó̤i Cēng, dâ̤ 8 ciŏng
- Gōng ìng-lôi găi-dŏng dó̤i bìng-cêng gì sĕng-uăk muāng-cé̤ṳk sê mò̤-nó̤h-sāi gì. Ĭ-gáuk-nè̤ng diŏh ô hèng-dông, bêng-chiā, nâ-sê-gōng ĭ-gáuk-nè̤ng tō̤ mâ̤ diŏh, huòi cêu cê-gă lì cháung-cô̤.
- Cēng, dâ̤ 12 ciŏng
- Nguāi ng sê gŏng-gé̤ṳ sĭk-sṳ̆k, siòng-giĕ, sêng-cé dŭ ng sê kĕk nṳ̆k-tā̤ gâe̤ng nṳ̄ gōng uâ, sê nguāi gì lìng-hùng lā̤ gâe̤ng nṳ̄ lìng-hùng dó̤i-uâ, cêu chiông nguāi lâng ciéh nè̤ng giàng guó muó-dê, cà̤ kiê diŏh Siông-dá̤ kă â, bī-chṳ̄ bìng-dēng - buōng-dā̤ cêu sê ciŏng-uâng!
- Cēng dó̤i Lò̤-chiék-sṳ̆-táik, dâ̤ 23 ciŏng
