Desjima

vanuit Wikipedia, die vrye ensiklopedie.

Desjima (ook Dejima of Decima; op ou prente word die eiland soms Schisma genoem) was 'n klein kunsmatige eilandjie in die hawe van Nagasaki in Japan. Die eilandjie was van 1641 tot 1859 'n Nederlandse handelspos wat onder leiding van 'n opperhoof van die Verenigde Oos-Indiese Kompanjie gestaan het.

Alhoewel daar al sedert 1600 kontak was tussen die Nederlanders en Japan, het die handelsverhouding teen 1641 gedreig om ten gronde te gaan. Die shogun het nie die opdringerigheid van die Europeërs vertrou nie, waarvan sommige, by name die Portugese, al langer in Japan aanwesig was. Die pogings van die Jesuïete, gesteun deur Spanjaarde en Portugese, om die Japannese te bekeer, was veral vir hom ‘n doring in die vlees, aangesien die bekeerde daimyo's versetgebiede gevorm het. Hy was veral bevrees oor die feit dat hulle ‘n ander (wêreldse) 'leier' as hulle opperhoof beskou het: die hoof van die Vatikaan, die pous.

Hy het daarom aan alle buitelanders die bevel gegee om hulle eie huise aan die brand te steek. Die Nederlanders het dit sonder teëspraak gedoen (die enigstes) en het hom vriendelik by die rokende puinhope ingewag met die vraag hoe hulle dan nou die naderende winter moes deurkom. As gevolg van hierdie optrede was hulle die enigste buitelanders wat hy toegelaat het om te bly. Verder het hulle ook ‘n rol gespeel in die stryd van die shogun teen die Japannese Christene. Daar was wel streng beperkings: Die Nederlanders moes op Desjima gaan woon, en hulle kontak met die Japannese is tot die noodsaaklike minimum beperk.

In die hele tydperk tot 1853 was Desjima die enigste punt van kontak van die keiserryk met die buitewêreld. Daar is altyd slegs ‘n beperkte aantal (20) Nederlanders op die eiland toegelaat en behalwe een jaarlikse besoek aan die shogun in Edo (vandag Tokio) mag hulle nie die eilandjie verlaat het nie. Bowendien het daar ongeveer 200 sogenoemde dwarskijkers op die eiland gewoon, mense wat die gevaarlike barbare in hulle gate moes hou.

Hoewel die Nederlandse handelspos met sy handelsmonopolie vir die VOC besonder winsgewend was, is Japan ook baie aan Desjima verskuldig. Die Nederlandse skepe het boeke en ander inligting na Japan gebring wat die land in staat gestel het om meer oor die buitewêreld, en in die besonder die ontwikkelende Europese wetenskap, te leer. Die Japanners, waarvan sowat 70% tot 80% geletterd was, het ywerig Rangaku beoefen, ‘n soort 'Nederlandkunde' waarvolgens duisende Nederlandse boeke vertaal en versprei is. Die vertaalde boeke het gretig aftrek in die geïsoleerde Japan gekry.

Die aanwesigheid van die Nederlanders het ook die plaaslike kultuur beïnvloed. In straatfeeste in die stad Nagasaki word afbeeldings van die Nederlandse skepe, kompleet met rooi-wit-blou, rondgedra. Verder het Nagasaki ‘n pretpark, Huis ten Bosch, met Nederland as onderwerp.

Met verloop van tyd het die oorspronklike Desjima byna geheel en al verdwyn; deur drooglegging is dit al lank nie meer ‘n eilandjie nie en die ou geboue is grotendeels gesloop. Na aanleiding van die herdenking van die 400 jaar oue betrekkinge tussen Nederland en Japan in die jaar 2000 is daar egter ‘n projek van stapel gestuur om die eiland weer in geheel na sy ou staat te restoreer. Inmiddels is enkele van die geboue op ware skaal gerekonstrueer en dien tans as museums.

Inhoud 1 Lys van opperhoofde van Desjima tydens die bewind van die VOC 2 Bronnelys 3 Interne skakels 4 Eksterne skakel

[wysig] Lys van opperhoofde van Desjima tydens die bewind van die VOC

• François Caron: 3.2.1639 - 13.2.1641
• Maximiliaen Le Maire: 14.2.1641 - 30.10.1641
• Jan van Elseracq: 1.11.1641 - 29.10.1642
• Pieter Anthonijszoon Overtwater: 29.10.1642 - 1.8.1643
• Jan van Elserac: 1.8.1643 - 24.11.1644
• Pieter Anthonijszoon Overtwater: 24.11.1644 - 30.11.1645
• Reijnjer van't Zum: 30.11.1645 - 27.10.1646
• Willem Verstegen [Versteijen]: 28.10.164 - 10.10.1647
• Frederick Coijet: 3.11.1647 - 9.12.1648
• Dircq Snoecq: 9.12.1648 - 5.11.1649
• Anthonio van Brouckhorst: 5.11.1649 - 25.10.1650
• Pieter Sterthemius: 25.10.1650 - 3.11.1651
• Adriaen van der Burgh: 1.11.1651 - 3.11.1652
• Frederick Coijet: 4.11.1652 - 10.11.1653
• Gabriel Happart: 4.11.1653 - 31.10.1654
• Leonard Winninx: 31.10.1654 - 23.10.1655
• Joan Boucheljon: 23.10.1655 - 1.11.1656
• Zacharias Wagenaer [Wagener]: 1.11.1656 - 27.10.1657
• Joan Boucheljon: 27.10.1657 - 23.10.1658
• Zacharias Wagenaer [Wagener]: 22.10.1658 - 4.11.1659
• Joan Boucheljon: 4.11.1659 - 26.10.1660
• Hendrick Indijck: 26.10.1660 - 21.11.1661
• Dirck van Lier: 11.11.1661 - 6.11.1662
• Hendrick Indijck: 6.11.1662 - 20.10.1663
• Willem Volger: 20.10.1663 - 7.11.1664
• Jacob Gruijs: 7.11.1664 - 27.10.1665
• Willem Volger: 28.10.1665: - 27.10.1666
• Daniel Six [Sicx]: 18.10.1666 - 6.11.1667
• Constantin Ranst: 6.11.1667 - 25.10.1668
• Daniel Six [Sicx]: 25.10.1668 - 14.10.1669
• Francois de Haas: 14.10.1669 - 2.11.1670
• Martinus Caesar: 2.11.1670 - 12.11.1671
• Johannes Camphuijs: 22.10.1671 - 12.11.1672
• Martinus Caesar: 13.11.1672 - 29.10.1673
• Johannes Camphuijs: 29.10.1673 - 19.10.1674
• Martinus Caesar: 20.10.1674 - 7.11.1675
• Johannes Camphuijs: 7.11.1675 - 27.10.1676
• Dirck de Haas: 27.10.1676 - 16.10.1677
• Albert Brevincq: 16.10.1677 - 4.11.1678
• Dirck de Haas: 4.11.1678 - 24.10.1679
• Albert Brevincq: 24.10.1679 - 11.11.1680
• Isaac van Schinne: 11.11.1680 - 31.10.1681
• Hendrick Canzius: 31.10.1681 - 20.10.1682
• Andreas Cleyer [Andries]: 20.10.1682 - 8.11.1683
• Constantin Ranst de Jonge: 8.11.1683 - 28.10.1684
• Hendrick van Buijtenhem: 25.10.1684 - 7.10.1685
• Andreas Cleyer: 17.10.1685 - 5.11.1686
• Constantin Ranst de Jonge: 5.11.1686 - 25.10.1687
• Hendrick van Buijtenhem: 25.10.1687 - 13.10.1688
• Cornelisz.van Outhoorn: 13.10.1688 - 1.11.1689
• Balthasar Sweers: 1.11.1689 - 21.10.1690
• Hendrick van Buijtenhem: 21.10.1690 - 09.11.1691
• Cornelis van Outhoorn: 9.11.1691 - 29.10.1692
• Hendrick van Buijtenhem: 29.10.1692 - 19.10.1693
• Gerrit de Heere: 19.10.1693: - 7.11.1694
• Hendrik Dijkman: 7.11.1694 - 27.10.1695
• Cornelis van Outhoorn: 27.10.1695 - 15.10.1696
• Hendrik Dijkman]: 15.10.1696 - 3.11.1697
• Pieter de Vos: 3.11.1697 - 23.10.1698
• Hendrik Dijkman: 23.10.1698 - 12.10.1699
• Pieter de Vos: 21.10.1699 - 31.10.1700
• Hendrik Dijkman: 31.10.1700 - 21.10.1701
• Abraham Douglas: 21.10.1701 - 30.10.1702
• Ferdinand de Groot: 9.11.1702 - 30.10.1703
• Gideon Tant: 30.10.1703 - 18.10.1704
• Ferdinand de Groot: 18.10.1704 - 6.11.1705
• Ferdinand de Groot: 26.10.1706 - 15.10.1707
• Hermanus Menssingh: 15.10.1707 - 2.11.1708
• Jasper van Mansdale: 2.11.1708 - 22.10.1709
• Hermanus Menssingh: 22.10.1709 - 10.11.1710
• Nicolaas Joan van Hoorn: 10.11.1710 - 31.10.1711
• Cornelis Lardijn: 31.10.1711 - 7.11.1713
• Cornelis Jardijn: 7.11.1713 - 27.10.1714
• Nicolaas Joan van Hoorn: 27.10.1714 -19.10.1715
• Gideon Boudaen: 19.10.1715 - 3.11.1716
• Joan Aouwer: 3.11.1716 - 24.10.1717
• Christiaen van Vrijbergh[e]: 24.10.1717 - 13.10.1718
• Joan Aouwer: 13.10.1718 - 21.10.1720
• Roeloff Diodati: 21.10.1720 - 9.11.1721
• Hendrik Durven: 9.11.1721 - 18.10.1723
• Johannes Thedens: 18.10.1723 - 25.10.1725
• Joan de Hartogh: 25.10.1725 - 15.10.1726
• Pieter Boockestijn: 15.10.1726 - 3.11.1727
• Abraham Minnedonk: 3.11.1727 - 20.10.1728
• Pieter Boockestijn: 22.10.1728 - 12.10.1729
• Abraham Minnedonk: 12.10.1729 - 31.10.1730
• Pieter Boockestijn: 31.10.1730 - 7.11.1732
• Hendrik van de Bel: 7.11.1732 - 27.10.1733
• Rogier de Laver: 27.10.1733 - 16.10.1734
• David Drinckman: 16.10.1734 - 4.11.1735
• Bernardus Coop [Coopa] à Groen: 4.11.1735 - 24.10.1736
• Jan van der Cruijsse: 24.10.1736 - 13.10.1737
• Gerardus Bernardus Visscher: 13.10.1737 - 21.10.1739
• Thomas van Rhee: 22.10.1739 - 8.11.1740
• Jacob van der Waeijen: 9.11.1740 - 28.10.1741
• Thomas van Rhee: 29.10.1741 - 17.10.1742
• Jacob van der Waeijen: 17.10.1742 - 9.11.1743
• David Brouwer: 5.11.1743 - 1.11.1744
• Jacob van der Waeijen: 2.11.1744 - 28.12.1745
• Jan Louis de Win: 30.12.1745 - 2.11.1746
• Jacob Balde: 3.11.1746 - 25.10.1747
• Jan Louis de Win: 28.10.1747 - 11.11.1748
• Jacob Balde: 12.11.1748 - 8.12.1749
• Hendrik van Homoed: 8.12.1749 - 24.12.1750
• Abraham van Suchtelen: 25.12.1750 - 18.11.1751
• Hendrik van Homoed: 19.11.1751 - 5.12.1752
• David Boelen: 6.12.1752 - 15.10.1753
• Hendrik van Homoed: 16.10.1753 - 3.11.1754
• David Boelen: 4.11.1754 - 25.10.1755
• Herbert Vermeulen: 25.10.1755 - 12.10.1756
• David Boelen: 13.10.1756 - 31.10.1757
• Herbert Vermeulen: 1.11.1757 - 11.11.1758
• Johannes Reijnouts: 12.11.1758 - 11.11.1760
• Marten Huijshoorn: 12.11.1760 - 30.10.1761
• Johannes Reijnouts: 31.10.1761 - 2.12.1762
• Fredrik Willem Wineke: 3.12.1762 - 6.11.1763
• Jan Crans: 7.11.1763 - 24.10.1764
• Fredrik Willem Wineke: 25.10.1764 - 7.11.1765
• Jan Crans: 8.11.1765 - 31.10.1766
• Herman Christiaan Kastens: 1.11.1766 - 20.10.1767
• Jan Crans: 21.10.1767 - 8.11.1769
• Olphert Elias: 9.11.1769 - 16.11.1770
• Daniel Armenault: 17.11.1770 - 9.11.1771
• Arend Willem Feith: 10.11.1771 - 3.11.1772
• Daniel Armenault [Almenaault]: 4.11.1772 - 22.11.1773
• Arend Willem Feith: 23.11.1773 - 10.11.1774
• Daniel Armenault [Almenaault]: 11.11.1774 - 28.10.1775
• Arend Willem Feith: 28.10.1775 - 22.11.1776
• Hendrik Godfried Duurkoop: 23.11.1776 - 11.11.1777
• Arend Willem Feith: 12.11.1777 - 28.11.1779
• Isaac Titsingh: 29.11.1779 - 5.11.1780
• Arend Willem Feith: 6.11.1780 - 23.11.1781
• Isaac Titsingh: 24.11.1781 - 26.10.1783
• Hendrik Casper Romberg: 27.10.1783 - _.8.1874
• Isaac Titsingh: _.8.1784 - 30.11.1784
• Hendrik Casper Romberg: 0.11.84 - 21.11.1785
• Johan Fredrik van Rheede tot de Parkeler: 22.11.1785 - 20.11.1786
• Hendrik Casper Romberg: 21.11.1786 - 30.11.1787
• Johan Frederik van Rheede tot de Parkeler: 1.12.1787 - 1.8.1789
• Hendrik Casper Romberg: 1.8.1789 - 13.11.1790
• Petrus Theodorus Chassé: 13.11.1790 - 13.11.1792
• Gijsbert Hemmij: 13.11.1792 - 8.7.1798
• Leopold Willem Ras: 8.7.1798 - 17.7.1800
• Willem Wardenaar: 16.7.1800 - 14.11.1803
• Hendrik Doeff: 14.11.1803 - 6.12.1817
• Jan Cock Blomhoff: 6.12.1817 - 20.11.1823
• Johan Willem de Sturler: 20.11.1823 - 5.8.1826
• Germain Felix Meijlan: 4.8.1826 - 1.11.1830
• Jan Willem Fredrik van Citters: 1.11.1830 - 30.11.1834
• Johannes Erdewin Niemann: 1.12.1834 - 17.11.1838
• Eduard Grandisson: 18.11.1838 - _.11.1842
• Pieter Albert Bik: _.11.1842 - 31.10.1845
• Joseph Henrij Levijssohn: 1.11.1845 - 31.10.1850
• Frederick Colnelis Rose: 1.11.1850 - 31.10.1852
• Janus Henricus Donker Curtius: 2.11.1852 - 28.2.1860

[wysig] Bronnelys

• Blomhoff, J.C. (2000). The Court Journey to the Shogun of Japan: From a Private Account by Jan Cock Blomhoff. Amsterdam
• Blussé, L. et al., eds. (1995-2001) The Deshima [sic] Dagregisters: Their Original Tables of Content. Leiden.
• Blussé, L. et al., eds. (2004). The Deshima Diaries Marginalia 1740-1800. Tokyo.
• Boxer. C.R. (195). Jan Compagnie in Japan, 1600-1850: An Essay on the Cultural Aristic and Scientific Influence Exercised by the Hollanders in Japan from the Seventeenth to the Nineteenth Centuries. Den Haag.
• Caron, F. (1671). A True Description of the Mighty Kingdoms of Japan and Siam. London.
• Doeff, H. (1633). Herinneringen uit Japan. Amsterdam.
• Leguin, F. (2002). Isaac Titsingh (1745-1812): een passie voor Japan, leven en werk van de grondlegger van de Europese Japanologie. Leiden.
• Nederland's Patriciaat, Vol. 13 (1923). Den Haag.
• Screech, Timon. (2006). Secret Memoirs of the Shoguns: Isaac Titsingh and Japan, 1779-1822. London.
• Siebold, P.F.v. (1897). Nippon. Würzburg e Leipzig.
• Titsingh, I. (1820). Mémoires et Anecdotes sur la Dynastie régnante des Djogouns, Souverains du Japon. Paris.
• Titsingh, I. (1822). Illustrations of Japan; consisting of Private Memoirs and Anecdotes of the reigning dynasty of The Djogouns, or Sovereigns of Japan. London.

[wysig] Interne skakels

• Carl Peter Thunberg -- Swede
• Philipp Franz von Siebold -- Duitsland

[wysig] Eksterne skakel

• Webblad van Nagasaki oor Desjima