Cywia Lubetkin
vanuit Wikipedia, die vrye ensiklopedie.
Cywia Lubetkin (1914–1976) (in Engels: Zivia Lubetkin), (in Hebreeus: צביה לובטקין ) , kodenaam "Celina", was een van die leiers van die Joodse ondergrondse versetting in Nazi-besette Warskou en die enigste vrou in die Hoë Bevel van die Joodse Gevegsorganisasie (Zydowska Organizacja Bojowa; ZOB).
Inhoud |
[wysig] Voor die oorlog
Lubetkin is in 1914 in Byten, Pole gebore. Sy het op 'n vroeë ouderdom by die Sionistiese Arbeidersbeweging aangesluit. In haar latere tienerjare het sy by die Sionistiese Jeugbeweging aangesluit en in 1938 het sy 'n lid van die beweging se uitvoerende raad geword. Sy was 'n die Russies-gekontroleerde area van Pole toe Nazi-Duitsland die land binnegeval het in September, 1939 en het sy die gevaarlike terugtog na Warskou toe aangepak om daar by die ondergrondse versettingsbeweging aan te sluit.
[wysig] Die Tweede Wêreldoorlog
Lubetkin was een van die stigters van die ZOB en het gedien op Warskou se Joodse gemeenskap se politieke raad, die Joodse Nasionale Komitee (Zydowska Komitet Narodowa; ZKN) en het ook gedien op die Koördinerende Kommitee, 'n sambreel organisasie wat bestaan het uit die ZKN en die nie-Sionistiese Algemene Joodse Arbeidersbond, wat die borg van die ZOB was.
Sy was een van die leiers van die Warskou Ghetto Opstand en een van slegs 34 vegters wat daar oorleef het. Tydens haar ondergrondse aktiwiteite het die naam "Cywia" die kodewoord vir Pole geword in briewe gestuur deur verskeie versettingsbewegings binne en buite die Warskou Ghetto. Na sy haar groep vegter uit die riole van Warskou gelei het, met behulp van Simcha "Kazik" Rotem, in die laaste van die ghetto opstand (30 Mei, 1943), het sy haar versettingsaktiwiteite volgehou in die res van Warskou. Sy het ook deelgeneem aan die Poolse Warskou Opstand in Augustus 1944.
[wysig] Na die oorlog
Na die Tweede Wêreldoorlog was Lubetkin aktief in die Sjoa Oorlewendes se Komitee in Europa en het sy gehelp om die Beriha te stig, 'n organisasie wat Oostelike- en Sentraal-Europese Jode gehelp het om die grens oor te steek na Palestina, toe nog 'n Britse mandaat.
Sy is getroud met Icchak Cukierman, die bevelvoerder van die ZOB en saam met ander vegters wat die Warskou Ghetto Opstand oorleef het en ander partisane het hulle die kibboets Lohamey ha-Geta'ot gestig as ook 'n museum ter nagedagtenis aan die ghetto vegters, wat op die kibboets geleë is. In 1961 het sy getuienes gelewer by die verhoor van die Nazi oorlogkrimineel Adolf Eichmann.
[wysig] Bronnelys
- Hierdie artikel is grotendeels 'n vertaling van die Engelse Wikipedia artikel Zivia Lubetkin.
- Lubetkin, Zivia. Die letzten Tage des Warschauer Gettos. bl. 47, illus. Berlin: VVN-Verlag, 1949
- Lubetkin, Zivia. Aharonim `al ha-homah. (Ein Harod, 1946/47)
- Lubetkin, Zivia. Bi-yemei kilayon va-mered. bl. 89. Tel-Aviv, 1953
- Lubetkin, Zivia. In the days of destruction and revolt. (vertaal vanuit Hebreeus deur Ishai Tubbin). bl. 338, illus. Tel Aviv: Hakibbutz Hameuchad Pub. House: Am Oved Pub. House, 1981
